tulsi pandey has such a cool profile!

tulsi pandey has such a cool profile!

tulsi pandey has such a cool profile!

tulsi pandey has such a cool profile!

अर्घाखाँचीमा झाडापखालाबाट एकको मृत्यु

 अर्घाखाँची २५ जेठ 
    अर्घाखाँचीको धात्तिबाँ गाविसमा झाडापखालाबाट एक जनाको ज्यान गएको छ । धात्तिबाँ गाविस वडा नं ७ निवासी लोकनाथ पौड्यालकी ७ वर्षीया छोरी हरिकला पौड्यालको २ दिनसम्म झाडापखाला लागेर उपचारको लागि उपस्वास्थ्य चैकीमा लैँजादै गर्दा बाटोमा मृत्यु भएको हो ।
 यसैगरी स्थानीय मन्दिरमा परम्परागतरुपमा हुँदै आएको पूजामा बली दिएको बाख्राको मासु खाँदा जिल्लाको केरुङ्गा वडा नं ८ भुवन डाँडामा आधा दर्जन गाउँले बिरामी परेका छन् । स्थानीय बासिन्दा रोमनाथ पोख्रेलका अनुसार उनीहरूको स्थानीय स्वास्थ्यकर्मीबाट उपचार भइरहेकोे छ ।

बिस्फोटक पदार्थ सम्बन्धी जन चेतना कक्षा सन्चालन

 गुल्मी २५ जेठ
 स्थानिय शान्ती समिती,गुल्मी र नेपाल रेडक्रस सोसाइटी गुल्मीको संयुक्त पहलमा आज बारुदे सुरुङ तथा बिस्फोटक पदार्थ सम्बन्धी जन चेतना कक्षा सन्चालन गरिएको छ्। 
रिडी उच्च माबीको भवनमा आयोजित उक्त कक्षामा द्वन्दको समयमा सेना र बिद्रोही पक्षका हराएका तथा बेवारीसे अवस्थामा छाडिएको बिस्फोटक पदार्थ बाट बालबालिका तथा सर्बसाधारणहरु लाई शिकार हुनबाट कसरी बाँच्न र बचाउन सकिन्छ भन्ने सम्बन्धमा जानकारी दिइएको थियो।

गुल्मीका भण्डारी सगरमाथा टेक्ने लुम्बिनीकै पहिलो कर्मचारी

२५ जेठ गुल्मी
लुम्बिनी अञ्चलबाट निजामती कर्मचारीको समूहमा सहभागी भएर गुल्मीका तुल्सीराम भण्डारीले विश्वको सर्वोच्च शिखरमा पाइला टेकेका छन्। नायब सुब्बा भण्डारीसहितका ९ जना कर्मचारीको समूह भने गत जेठ ४ गते बिहान ५:४५ मा साधारण रुटको मोहडाबाट सगरमाथामा पाइला टेकेका हुन् ।
 लुम्बिनीको गुल्मी अर्जै ४ गैराबारीमा २०३१ फागुन २ मा जन्मेर एमपीए शिक्षा पूरा गरी २०५९ असोजमा नायब सुब्बा तहमा प्रवेश गरेका भण्डारी पर्यटन मन्त्रालयमा रहँदा सर्म्पर्क अधिकृतका रूपमा आधार शिविरसम्म पुग्दा सगरमाथा चढ्ने मनसाय बोकेका थिए । गुल्मी निवासी भण्डारी गुल्मेलीबाट भने सगरमाथा चढ्ने दोस्रो व्यक्ति हुन्। यसअघि हँसरा ८ गुल्मीका तिलविक्रम बुढाथोकीले भारतीय गोर्खा सैनिकको तर्फबाट २०५८ जेठ १० मा बिहान ८:५० मा दक्षिणी पुर्वी मोहडाबाट सगरमाथा चढेका थिए। सगरमाथामा पुग्ने अन्य निजामती अधिकारीमा हरी प्रसाद गुरागाईं, सुरथ पोख्रेल, हरि ढकाल, ज्ञानेन्द्रकुमार श्रेष्ठ, पदमबहादुर भण्डारी, सुविर श्रेष्ठ, सन्तकुमार महर्जन र खिमलाल गौतम रहेका छन् । निजामती सगरमाथा आरोहण समूहलाई पर्यटन मन्त्रालयले गत वर्ष र्सार्वजनिक सूचना प्रकाशित गरेर उक्त अवसरमा शुल्कबापतको ७० हजार डलर तथा करिब ५० लाख रुपियाँ रोयल्टीबापतको शुल्क छुट दिएको थियो। स्वदेशी तथा विदेशी नागरिकलाई सगरमाथा आरोहणमा प्रतिव्यक्ति २५ हजार डलर, १५ जनासम्मको समूहलाई ७० हजार डलर र सो भन्दामाथि प्रतिव्यक्ति १० हजार डलरले थप रकम रोयल्टीबापत लाग्ने गर्छ। उक्त समूहले आरोहणका लागि छनोट भएपछि रसुवाको ५ हजार ५ सय फिट अग्लो यालाफिटमा तालिम गरेको थियो। राजधानीबाट चैत्र २४ मा सगरमाथा चढ्ने उद्देश्यले आधार शिविरतर्फलागेको सफलतासँगै ४९ दिनमा काठमाडौं र्फकेको हो। सगरमाथामा आरोहणका क्रममा सुविधा, भरियाको मनपरि र सरसफाइमा सरकार एवम् सरोकार निकायले ठोस ध्यान दिनु आवश्यक छ’ -नासु भण्डारीले भन्नुभयो। उनलाई लुम्बिनी अञ्चलका राजनैतिक तथा सामाजिक संस्थाहरूले निरन्तर सम्मान गर्ने क्रम चलेको छ।

पुगेन सिमकार्ड

Posted: 08 Jun 2011 09:39 AM PDT

नेपाल टेलिकम, गुल्मीले बाँडेको नमस्ते प्रिपेडको सिमकार्ड लिन लागेको सर्वसाधारणको घुँईचो । जति पटक वाँडेपनि गुल्मीमा नमस्ते सिमकार्डको माग पुरा हुन सकेको छैन । 

तस्बिर: जनार्दन घिमिरे From gulminews

उपचारका लागि सहयोग याचना

  छ महिनादेखि ब्लड क्यान्सरबाट पिडित १२ वषिर्य बालक नितेश खरालले उपचारका लागि सहयोग याचना गरेका छन् ।

गुल्मी जिल्ला अर्लाङ्कोट गाविस वार्ड नं. ६ निवासी शेष कान्तको नाती, लालमणी खरालको छोरा नितेशले आफ्नो उपचारका लागी आफ्नो आफ्नो परिवारको आर्थिक अवस्थाले नभ्याउने भएपछि सहयोग याचना गरेका हुन् । ब्लड क्यान्सर भएपछि खरालको गत २०६७ साल पौष देखी कान्ती बाल अस्पताल, काठमाडौंमा उपचार भैरहेको छ । 

डाक्टरको अनुसार झन्डै १६५ हप्ता सम्म बिरामीलाई निरन्तर रुपमा अस्पतालमै राखी केमो थेरापी दिनु पर्ने र उक्त उपचार पद्दती निकै खर्चिलो भएकोले सहयोगको याचना गरिएको नितेशका बाबु लालमणिले जानकारी दिनुभयो । आफ्नो आर्थिक अवस्था निकै कमजोर भएकोले छोराको ज्यान बचाईदिन आर्थिक सहयोगका लागी उहाँले सबैसमक्ष आग्रह गर्नुभयो । 
उनलाई सहयोग गर्न चाहाने ब्यक्ति वा संघ संस्थालाई हिमालयन बैंकको खाता नम्बर ००२०२९७६०४००१९ मा सहयोग उपलब्ध गराउनुहुन अनुरोध गरीएको छ । साथै यस सम्बन्धी थप सोधपुछ तथा जानकारीको लागि टेलिफोन नम्बर ०९९७९८४३०५४७१३ मा संपर्क गर्न सकिनेछ ।

हराएका भनिएका ब्याक्तिको वामिमा शव फेला

गुल्मी  जेठ २४

यही जेष्ठ १६ गतेखि हराईरहेका एक व्याक्तिको शव आज गुल्मीको वामी गाविसमा फेला परेको छ । कुर्घा गाविस वार्ड नं. ७ घर भई वामी गाविस वार्ड नं. ७ स्थित देववहादुर सिँह ठकुरीको घरमा वस्दै आएका ५१ वर्षे मङ्गले गन्धर्वको शव आज वामी गाविसको पुराना गाउँ सोलानाथ भन्ने खर्यानमा फेला परेको हो । 
हराउनु अघि घरायसी विषयमा उनीमाथि गम्भिर आरोप लगाईएको भए पनि उक्त आरोपको भने पुष्टि हुन सकेको छैन । आफु माथि लागेको आरोप अस्वीकार गर्दै उनी उक्त दिनदेखि फरार रहेको वताईएको छ । मृत्युको कारण भने खुल्न सकेको छैन । घटनाको विषयमा अनुसन्धानपछि मात्र मृत्युको कारण खुल्ने प्रहरीले जनाएको छ ।

मातृत्व सम्वन्धि जिल्ला स्तरीय समता र पहुँच तालीम

गुल्मी जेठ २३ 
प्रजनन् स्वास्थ्यमा चेतना वढाउने र प्रजनन् स्वास्थ्यमा समतामूलक ढंगवाट पहुँच अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले आजदेखि गुल्मी जिल्लाको सदरमुकाम तम्घासमा प्रजनन् स्वास्थ्य सुदृढीकरणकालागि जिल्ला स्तरीय समता र पहुँच तालीम शुरु भएको छ । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय गुल्मीको सहयोगमा राष्ट्रिय ग्रामिण तथा सामुदायीक विकास....
 केन्द्र नार्डेक नेपाल,सामाजिक जागरण तथा विकास अभियान गुल्मी तथा एकिकृत ग्रामिण विकास समाज गुल्मीको आयोजनामा उक्त तालीम संचालन गरिएको हो । तालीममा सुरक्षित मातृत्व, नवशिशुको स्वास्थ्यमा ख्याल गर्नु पर्ने कुराहर,सेवाको उपभोगमा हुने ढीलाईका कारणहरु र समाधानका सम्भावित उपाय तथा शुरक्षीत मातृत्व संवन्धि अधिकारहरुको विषयमा सहभागीहरुलाई जानकारी गराईले,सामाजिक जागरण तथा विकास अभियान गुल्मीका संयोजक विष्णु प्रसाद भण्डारीले जानकारी दिएका छन् । कार्यक्रममा जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय तथा आयोजक संस्थाका कार्यक्रम संयोजक, फिल्ड संयोजक र सामाजिक परिचालकहरुको सहभागिता रहेको छ । तीनदिनसम्म संचालन हुने उक्त तालीमको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख डा. भेषराज पोख्रेल र प्रकाश कोईरालाले सहजिकरण गर्नु भएको छ ।

निशुल्क शिक्षा दिने सरकारको निति उलंघन, सरकारी विद्यालयमा शुल्क असुल्दै

नारायण प्रभात मरासिनी,
गुल्मी जेठ २३ 
गत शैक्षिक सत्रदेखी नै अग्रेजी माध्यमबाट पठनपाठन शुरु गर्ने भन्दै गुल्मी जिल्लाका दर्जनौ सामुदायिक विद्यालयहरुले सहयोग शुल्कका नाममा भर्ना शुल्क र मासिक शुल्क समेत लिदै आएका छन् । कक्षा ८ सम्मको आधारभुत र अनिवार्य निशुल्क शिक्षा सरकारको नितिमा रहेपनि त्यसको उलंघन गर्दै जिल्लाका दर्जनौ विद्यालयले नर्सरीदेखि नै यसरी शुल्क उठाउन थालेका हुन् ।
 त्यसैलाई पछ्याउँदै यस शैक्षिक सत्रदेखि अन्य समुदायिक विद्यालयहरुले पनि यसरी अंग्रेजी माध्यमबाट पढाउँदै शुल्क लिइरहेका छन् । तर अंग्रेजी माध्यमबाट पठनपाठन शुरु गरेका ती मध्येका कतिपय विद्यालयहरुले भने विद्यार्थीहरुबाट शुल्क नलिएर पनि चलाईरहेका छन् । अग्रेजी माध्यमबाट पढाई शुरु नगरे सामुदायिक विद्यालयहरुमा विद्यार्थीहरुको संख्या कम हुँदै जाने भन्दै अधिकांश सामुदायिक विद्यालयहरु यतिबेला नर्सरीदेखि कक्षा २ सम्म अग्रेजी माध्यमबाट पढाउन शुरु गरेका छन् । गरिव विपन्न वर्गका छोरा छोरीहरुले सहज रुपमा शिक्षा हासिल गर्ने थलो सामुदायिक विद्यालयमा नै शुल्क लिन थालेपछि निम्न वर्गका छोराछोरीहरु शुल्क नलिने अन्य टाढाको विद्यालयमा जान बाध्य छन भने गत वर्ष विरवासकी एक दलित महिलाले आफ्नो छोराछोरीलाई स्कूलबाटै छुटाउनु परेको थियो । शिक्षा ऐन–नियमावलीमा समेत जिल्ला शिक्षा कार्यलयको अनुमति विना कुनैपनि प्रकारको शुल्क लिन नपाईने र कक्षा ८ सम्म निशुल्क शिक्षा उल्लेख भएपनि गत वर्षदेखि सामुदायिक विद्यालयले आफुखुशी शुल्क लिइरहदा जिल्ला शिक्षा कार्यलय आफु थाहा नपाएजस्तो गरिरहेको छ । केहीदिन अघि मात्र सरुवा भई आउनुभएका जिल्ला शिक्षा अधिकारी नन्दलाल पौड्यालले आफुलाई त्यस्तो जानकारी नआएको र कतैबाट उजुरी समेत नपरेको बताउँदै यदि त्यस्तो पाइए आफुले कारवाही गर्ने वताउनुभयो । नेपाली सेनाले देशका विभिन्न स्थानमा सामाजिक विकास तथा पुर्वाधार निर्माणका कार्यहरु गरीरहेको छ । यस्तै वामी टक्सार भयरथुम स्थित श्री चन्दननाथ गण अन्तरगतको सुरक्षा वेश क्याम्पका जवानहरुपनी विकाश निर्माणमा जुटेका छन् । हिजो मात्रै सिमरखा, परुवा हुदै मन्टेपाटा जोड्ने मोटरवाटो मर्मत गरेको सेनाको टोलीले स्थानीय उपभोक्ता संगै आज देखी वामी स्थीत काफलटोला दाल्का, आपचौर हुदै वामी मैदान जोड्ने मोटरवाटो मर्मत गर्न लागेको छ । उपसेनानी विकास पुरीको कमाण्डमा २५ जना जवान तथा मोटरवाटो उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष कमल के.सि.र उपाध्यक्ष कृष्णप्रसाद सापकोटाको नेतृत्वमा उपभोक्ता समिति तथा उपभोक्ता हरुको सहभागीतामा मोटरवाटो मर्मत गर्न लागीएको हो । बर्षाका कारण ठाँउठाँउमा पहिरो गएका कारण अवरुद्ध भएको मोटरवाटो खुलाउने प्रयासमा सघाउन उपभोक्ता समितिले सवैमा आग्रह समेत गरेको छ ।

एक व्याक्तिको शव फेला

नारायण प्रभात मरासिनी 
गुल्मी जेठ २३ 
यही जेष्ठ १६ गतेखि हराईरहेका एक व्याक्तिको शव आज गुल्मीको वामी गाविसमा फेला परेको छ । कुर्घा गाविस वार्ड नं. ७ घर भई वामी गाविस वार्ड नं. ७ स्थित देववहादुर सिँह ठकुरीको घरमा वस्दै आएका ५१ वर्षे मङ्गले गन्धर्वको शव आज वामी गाविसको पुराना गाउँ सोलानाथ भन्ने ख¥यानमा फेला परेको हो । 
हराउनु अघि घरायसी विषयमा उनीमाथि गम्भिर आरोप लगाईएको भए पनि उक्त आरोपको भने पुष्टि हुन सकेको छैन । आफु माथि लागेको आरोप अस्वीकार गर्दै उनी उक्त दिनदेखि फरार रहेको वताईएको छ । मृत्युको कारण भने खुल्न सकेको छैन । घटनाको विषयमा अनुसन्धानपछि मात्र मृत्युको कारण खुल्ने प्रहरीले जनाएको छ

ससुरा–ज्वाँई नागरिकताकाण्ड अख्तियारमा

सञ्जु थापा. 
गुल्मी जेठ २३
२ वर्ष अघि जिल्ला प्रसाशन कार्यलय गुल्मीबाट आफ्नो छोरी ज्वाईलाई छोरो बनाएर नागरिता दिलाउन खोज्ने काण्ड यतिवेला अख्तियार सम्म पुगेको छ । अर्जै गाविस वडा नं. २ निवासी लोकेन्द्र पराजुलीलाई आफ्नो छोरा कमल घिमिरेको नामबाट नागरिता दिलाउन खोज्ने नेटा गाविस वडा नं. ४ निवासी रामराजा घिमिरेलाई प्रसाशनले २०६६ साल चैत्र १२ गतेका दिन तत्काल उक्त नागरिकता जफत गरी तारेखमा राखेको थियो । 
. दस्तखत भई नागरिकता दिलाउने क्रममा सम्बन्धितको हात काँपेपछि आशंका गरि प्रसाशनले उक्त नागरिकता दिन रोकेको थियो । छानविन गर्ने क्रममा त्यसै जिल्ला प्रसाशनबाट ५÷६ वर्ष अघि नै लोकेन्द्रले आफ्नो वास्तविक नाम ठेगानाबाट नागरिकता र राहदानी समेत निकालेको खुलासा भएपछि उनीहरुमाथि प्रसाशनले मुद्दा चलाएको थियो । अहिले उक्त मुद्दाको फाइल एक्कासी अख्तीयारले मागेपछि त्यसतर्पm पठाईएको प्रसाशनले जनाएको छ । उहाँले सरस्वती मावि नेटाका प्रधानाध्यापक भिमलाल घिमिरेलाई समेत आफ्नो पकडमा लिई ज्वाइ लोकेन्द्रलाई कमल घिमिरेको नाममा कक्षा ८ को प्रमाणपत्र निकाल्न लगाई गाविस सचिवबाट सिफरिस लगेर प्रसाशनमा दोस्रो नागरिकता र दोस्रो राहदानी निकाल्ने प्रयास गरेको वताईएको छ । गाविस सचिव मेघराज पोख्रेल भर्खर अन्य गाविसबाट नेटा गाविसमा सरुवा भई आएको मौका छोपी प्रधानाध्यापक भिमलालबाट सो विद्यालयमा भर्ना र हाजिर नै नभएका लोकेन्द्रलाई रामराजाले आफ्नो छोरा कमल बनाई कक्षा ८ को प्रमाणपत्र दिलाउदा प्र.अ. भिमलाल समेतलाई प्रसाशनले तारेखमा राखेको छ । लोकेन्द्र विदेश गएर फर्केको र दोहोरो राहदानी बनाई पुन विदेश जानको लागि अर्काे नागरिकता निकाल्न खोजेको बुझिएको छ । लोकेन्द्र हाल पनि वैदेशिक रोजगार व्यवसायीका रुपमा काठमाण्डौमै वसोवास गर्ने बताइएको छ । गाविस सचिव मेघराज पोख्रेलले आफु त्यस गाविसमा भर्खर गएको र सरस्वती मावि को प्रमाणपत्रको विश्वासमा आफुले सिफारिस दिएको बताउदै आउनुभएको छ । गत २ वर्षदेखि तारेखमा बोलाउने र पठाउने बाहेक प्रसाशनले कारवाही गर्ने छाँट नदेखाएपछि सम्भवत कसैले अख्तीयारमा उजुरी दिएको हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ ।

‘म्याग्दी रनिङ कप २०११’ गुल्मीलाई

    म्याग्दी समाज समिति दक्षिण कोरियाले आयोजना गरेको प्रतिष्प्रर्धात्मक भलिबल खेल म्याग्दी रनिङ कप २०११ लाई गुल्मी सम्पर्क समितिले आफ्नो पो्ल्टामा पार्न सफल भएको छ । प्रतियोगिताको फाईनल खेलमा पर्बत प्रवासी सेवा समाज संगको कडा प्रतिष्प्रर्धा संगै गुल्मी सम्पर्क समितिले २-१ को अन्तरले बिजय हांशिल गर्दै म्याग्दी कपलाई आफ्नो पो्ल्टामा पार्न सफल भएको हो ।

१५ टीमले सहभागिता जनाएको यस प्रतियोगितामा तेश्रो स्थानको लागि भएको गोला नतिजा अनुसार तनहुं प्रवासी उद्दार समितिले नेपाल मगर संघलाई पछि पार्दै तेश्रो स्थान प्राप्त गर्न सफल भएको छ गत सालको म्याग्दी रनिङ कप बिजयी बाग्लुङ टीम लगायत दाबेदार मानिएका अन्य टीमहरु पहिलो र दोश्रो चरणबाटै बाहिरिन पुगेका थिए । म्याग्दी रनिङ कप २०११ मा गुल्मी टीमका सुजन श्रेष्ठलाई उत्कृष्ट खेलाडी घोषणा गर्दै नगद पुरस्कार र प्रमाण पत्र बितरण गरिएको थियो । 
करिव ३ सय जना भलिबल फ्यानहरुको उपस्थित रहेको उक्त प्रतियोगितामा आयोजकको तर्फबाट सेलरोटी लगायतका मिष्ठान्न परिकारहरुको बिक्री बितरण गर्नुको साथै चुट्के र झ्याउरे भाकाका ठेट नेपाली गीतहरुले गुन्जायमान हलमा मनोरन्जन लिंदै प्रतिष्प्रर्धात्मक भलिबल खेलको अवलोकन गरेका थिए । 

चिसो भुइँमा बसेर पढ्दै विद्यार्थी, जंगलमा शौचालय

गुल्मी जेठ २२

   गुल्मीको विकट गाविस नेटाको एक विद्यालयमा १६ वर्षपछि जिल्ला शिक्षा कार्यालयले निरीक्षण गरेको छ । सदरमुकाम तम्घासबाट करिब ३६ किमी दूरीमा रहेको नेटा–१, लिलिङ गाउँस्थित मनकामना प्राथमिक विद्यालयको १६ वर्षपछि निरीक्षण भएको हो । 
निरीक्षणका क्रममा फर्निचर अभावमा विद्यार्थी चिसो भुइँमा बसेर पढ्दै गरेको र शौचालयका लागि जंगल जाने गरेको पाइएको निरीक्षक झविलाल विकले बताएका छन् । ‘‘२०५२ सालयता स्रोत व्यक्तिसमेत त्यस विद्यालयको निरीक्षणमा पुगेको पाइएन,” उनले भने । करिब १ सय ५० विद्यार्थी रहेको सो विद्यालयको भवन एकदमै सानो र जीर्ण छ । जसको मर्मतका लागि जिल्ला शिक्षा कार्यालयले ५० हजार छुट्ट्याए पनि मर्मत गरेर नहुने र नयाँ भवनको आवश्यकता रहेको निरीक्षक विकले बताए । सुगम गाविसका विद्यालयमा जिल्ला शिक्षा कार्यालयका साथै विभिन्न संघ–संस्थाले समेत शौचालय निर्माण गरिदिएको पाइन्छ । तर, त्यो विद्यालयमा आजसम्म कसैको ध्यान नपुग्नुमा दुःख लागेको उनले बताए । अधिकांश गरिब जनजाति र दलित बसोबास गर्ने सो स्थान गाविसकै विकट गाउँ हो । स्थानीय तहमा राजनीतिक नेतृत्व नहुनुले पनि विद्यालय ओझेलमा परेको हुनसक्ने विकको अनुमान छ । त्यसो त गत त्यति नै लामो समयदेखि आलमदेवी प्रावि दर्लामचौर, सूर्योदय प्रावि छापहिले र कालिका निमावि दोहोलीमा पनि विद्यालय निरीक्षण नभएको पाएको उनले बताए । “ती विद्यालयको भौतिक अवस्था लिलिङको मनकामना प्राविको भन्दा कम पाइयो,” निरीक्षक विकले भने ।

विद्यालय शान्ति क्षेत्र कार्यान्वयन गरिने

नरेश भण्डारी गुल्मी जेठ २२       अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) जिल्ला कार्यालय गुल्मीको सहजीकरण तथा बालअधिकार चेतना समूह उपल्लो तम्घास माविको आयोजनामा ०६८ जेठ २० गते विद्यालय शान्ति क्षेत्र कार्यान्वयन विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रम सम्पन्न भयो । बालअधिकार चेतना समूहका अध्यक्ष महेश पन्थीको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि गाविस सचिव दोणराज पन्थीले सरकारले विद्यालय शान्ति क्षेत्र हुने निर्णय गर्दैमा कार्यान्वयन हुन नसक्ने भन्दै आवश्यक साधन स्रोतको व्यवस्था एवम् स्थानीय राजनीतिक दल, अभिभावक, शिक्षक र समुदायको स्पष्ट प्रतिवद्धताको खाँचो औल्याए । उनले विद्यालय शान्ति क्षेत्र कार्यान्वयन गर्न गाविसले सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता समेत व्यक्त गरे । विद्यालयलाई शान्ति क्षेत्र बनाउन विद्यालय व्यवस्थापन समिति, राजनीतिक दल, शिक्षक अभिभावक र विद्यार्थीलाई सहकार्यमा सघाउ पुर्‍याउने उद्देश्यले आयोजित कार्यक्रममा इन्सेक जिल्ला प्रतिनिधि नरेश भण्डारीले 'विद्यालय शान्ति क्षेत्र घोषणा कार्यान्वयनको सबाल' विषयक आधार पत्र प्रस्तुत गरे । आधार पत्रमा विद्यालयमा बन्द हड्ताल गर्ने परिपाटीलाई निरुत्साहित गर्नुपर्ने, विद्यालयलाई राजनीतिक हस्तक्षेपबाट मुक्त गरिनु पर्ने, विद्यालयमा पर्याप्त साधन स्रोत जुटाउन सम्वन्धित पक्षले विशेष भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने, विद्यालयमा डर मुक्त वातावरण सृजना गरी बालमैत्री सिकाइ पद्धति अपनाउनुपर्ने लगायतका विषयवस्तु समेटिएका थिए । आधार पत्र उपर टिप्पणी गर्दै जिल्ला बालकल्याण समितिका सदस्य विष्णु पन्थीले बालअधिकारको सुनिश्चितता विना विद्यालय शान्ति क्षेत्र कार्यान्वयन हुन नसक्ने बताए । कार्यक्रममा नेकाबाट सीता पाण्डे, एमालेका नारायण बराल, इन्सेक जिल्ला संयोजक यज्ञप्रसाद भुसाल, शिक्षक अभिभावक संघका अध्यक्ष छवि पाण्डे, प्रधानाध्यापक गणेश अधिकारी लगायतले विद्यालयलाई शान्ति क्षेत्र बनाउने विषयमा आ-आफ्नो जिम्मेवारी पुरागर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गरे । कार्यक्रममा बालअधिकार चेतना समूहका संरक्षक शिक्षक राममणि पन्थीको स्वागत मन्तव्य र सचिव गंगा पाण्डेको सञ्चालन रहेको थियो ।

नौ बुँदे मागमा सहमति

काठमाडौँ, कात्तिक २६ गते । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'ले कानुनी शासनप्रति सरकारको प्रतिबद्धतासहित अराजकता र दण्डहीनता अन्त्य गर्ने दृढता व्यक्त गर्नुभएको छ । प्रधानमन्त्रीले कोही पनि कानुनभन्दा माथि हुन सक्दैन भन्दै रामहरि श्रेष्ठ हत्या प्रकरणमा संलग्न दोषीहरूमाथि कानुनी कारबाही अगाडि बढाउने प्रतिबद्धता पनि व्यक्त गर्नुभएको छ तर उहाँको आग्रह छ- कारबाही प्रक्रियामा थोरै पनि 'प्रोभोकेसन'ले शान्ति र संविधान बनाउने ऐतिहासिक अभियानलाई ओझेलमा पार्नसक्छ । त्यसैले शान्ति प्रक्रियालाई निष्कर्षमा पुर्‍याउने र नयाँ संविधान निर्माण गर्ने ऐतिहासिक दायित्वलाई कसैले नभुलौँ । व्यवस्थापिका-संसद्को मङ्गलबारको बैठकमा सभामुखसँग विशेष समय लिएर प्रधानमन्त्री प्रचण्डले प्रमुख प्रतिपक्ष नेपाली काङ्ग्रेसलगायतले अगाडि सारेका नौ बुँदे मागलगायतका विषयमा सरकारको दृष्टिकोण राख्दै यस्तो प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको हो । चालू आर्थिक वर्षको विनियोजन विधेयक पारित गर्ने कार्यक्रम रहेको मङ्गलबारको बैठक प्रतिपक्षी दलहरूले उठाएका माग सम्बोधन नभए चल्न नसक्ने चेतावनी दिइएको थियो । त्यसैले सत्ता पक्ष र विपक्षी दलहरूबीच सहमतिको प्रयास गर्दा निर्धारित समयभन्दा साढे चार घण्टा ढिलो बैठक सुरु भएको थियो । यसबीचमा प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली काङ्ग्रेसले राखेका नौ बुँदे मागबारे सरकारले सहमति स्थापित गर्‍यो । त्यही सहमतिपछि सुरु भएको बैठकमा विपक्ष तथा सत्तापक्षका साभासद्हरूले समेत रामहरि श्रेष्ठको हत्या प्रकरण र रक्षामन्त्रीको जवाफ, काङ्गे्रसका मागलगायतका विभिन्न विषयमा प्रधानमन्त्रीले सदनमा स्पष्टीकरण दिनुपर्ने माग गर्नुभएको थियो । यसपछि सभामुख सुवास नेम्वाङसँग समय मागेर प्रधानमन्त्री प्रचण्डले रामहरि श्रेष्ठ प्रकरणमा संलग्न आˆनै पार्टीका सदस्यलाई पार्टीको निर्णयसमेत गरेर पार्टीले त्यतिबेलै प्रहरीलाई बुझाएको स्मरण गराउँदै भन्नुभयो- कोही पनि कानुनमाथि हुनसक्दैन । दोषी देखिएका कसैलाई बचाउने दिशामा यो सरकार र यसको नेतृत्व छैन । आˆनो ३४ मिनेट लामो वक्तव्यमा प्रधानमन्त्रीले पटकपटक शान्ति प्रक्रिया र नयाँ संविधान निर्माण गर्ने कार्यलाई महìव दिन आग्रह गर्दै विगतका विसङ्गतिजस्तै एक अर्कोलाई हिलो छ्याप्नेतिर बहस केन्दि्रत भएकोमा गहिरो चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो । साझा कार्यभारप्रति हामी गम्भीर छौँ, कुन पार्टी कति इमानदार छ भनेर जनताले राम्ररी चिनेका छन् र पूरै दुनियाँले हामीलाई हेरेको छ- प्रधानमन्त्रीले भन्नुभयो । शान्ति र संविधानको बाटोभन्दा बाहिर जान हामी सक्दैनौँ र सहमतिको विकल्प नरहेको उहाँले बताउनुभयो । सत्तारूढ दलका सभासद्ले पनि प्रतिपक्षी दलका सदस्यले जस्तै आवाज उठाएपछि प्रधानमन्त्रीले त्यसप्रति सङ्केत गर्दै "सत्तारूढ र प्रतिपक्ष दलका सभासद् कसले बोल्नुभयो भनेर सोध्नुपर्ने स्थिति पनि आयो" भन्नुभयो । प्रधानमन्त्रीले विभिन्न दल र समूहसँग विगतमा भएका सहमति कार्यान्वयन गर्न सरकार दृढ रहेको बताउनुभयो । उहाँले सहमति सजिलै गर्ने तर कार्यान्वयन त्यत्तिकै फितलो हुने गरेको अनुभव सुनाउँदै भन्नुभयो- आफू प्रधानमन्त्री भएको पाँचै दिनमा बेपत्ताहरूको स्थिति अध्ययन गर्न आयोग गठन गर्छु भनेको, तीन महिना भइसक्यो बन्न सकेको छैन तर अब अन्तिम चरणतिर पुगेका छौँ । नेपाली काङ्ग्रेसले राखेका नौवटै मागमा सहमति भएको जानकारी सदनलाई दिँदै उहाँले यी पुनः प्रतिबद्धता र पुनः सहमतिलाई कार्यान्वयनमा उतार्ने नयाँ सङ्कल्प पनि गर्नुभयो । प्रधानमन्त्रीले जानकारी दिनुभएको सहमति अनुसार द्वन्द्वका क्रममा र त्यसपछि पनि कब्जा गरिएका घरजग्गा तत्काल फिर्ता गरिनेछ । २०६५ मङ्सिरसम्म फिर्ता नभएको अवस्थामा २०६५ असार ११ मा सात बुँदे सहमतिमा उल्लेख भएको समयसीमाभित्र फिर्ता नभएको अवधिको आय मूल्याङ्कन गरी राज्यका तर्फबाट क्षर्तिपूति र राहत दिइनेछ । जग्गा फिर्ता, क्षतिपूर्ति तथा राहतको अनुगमन गर्न व्यवस्थापिका-संसद्को अनुगमन समितिले गर्ने व्यवस्था मिलाइनेछ । वाईसीएलको अर्धसैनिक कार्यशैली र क्रियाकलापको पूर्णरूपमा समाप्ति र उनीहरूको नियन्त्रणमा रहेका सार्वजनिक, सरकारी-निजी भवन र जग्गा फिर्तासम्बन्धी सहमति असार ११ कै सहमति अनुसार कार्यान्वयन गरिनेछ । त्यतिबेला १५ दिनभित्र खाली गरी सम्बन्धित व्यक्ति वा संस्थालाई फिर्ता गर्ने सहमति भएको थियो । सहमति अनुसार राजनीतिक दलका नेताहरूका लागि नेपाल सरकारले गर्नेबाहेक अलग अर्थात् दोहोरो सुरक्षा संयन्त्र नराख्ने भनिएको थियो । त्यसलाई कार्यान्वयन गर्ने पुनः प्रतिबद्धता जनाइएको छ । यसैगरी, शिविरमा रहेका माओवादी लडाकुहरूको आर्थिक दायित्वबारे निर्णय गर्नुपरेमा सेना समायोजनसम्बन्धी विशेष समितिले गर्नेछ । स्थानीय शान्ति समितिको कार्य क्षेत्रगत विवरण -टीओआर) दलीय सहमतिका आधारमा परिमार्जन गरिनेछ । सरकारले शान्ति प्रक्रियासाग सम्बन्धित निर्णयहरू गर्दा दलीय सहमतिका आधारमा गर्ने, विगतदेखि सञ्चालनमा आएका तर सम्पन्न नभइसकेका योजनाहरूलाई निरन्तरता दिइनेछ र त्यसका लागि बजेट विनियोजन गरिने भएको छ । संसदीय क्षेत्र विकास कार्यक्रम अन्तर्गत संविधानसभामा प्रतिनिधित्व गर्ने ६०१ जना सदस्यलाई नै १० लाख रुपियााका दरले उपलब्ध गराइने सहमति भएको जानकारी प्रधानमन्त्रीले दिनुभएको छ । बजेट वक्तव्यमा सो कार्यक्रम समावेश थिएन । बजेटमा घोषणा गरिएका राजनीतिक प्रकृतिका कार्यक्रमहरूको कार्यान्वयनको अनुगमन व्यवस्थापिका-संसद्को अर्थ समितिले गर्ने सहमति भएको छ । यस अन्तर्गत साक्षरता अभियान, युवा स्वरोजगार कार्यक्रम, स्थानीय विकास पूर्वाधार कार्यक्रम र सहकारी विकासलगायतका कार्यक्रम पर्छन् । प्रधानमन्त्रीले विगतलगायत यो सहमतिको कार्यान्वयनमा 'गहिरो प्रतिबद्धता'सहित सदनमा रहेका सदस्यहरूबीच झन् उच्चस्तरको सहमति र सहकार्यको आवश्यकता रहेको बताउनुभएपछि नेपाली काङ्ग्रेसका रामचन्द्र पौडेलले पार्टीका तर्फबाट सन्तोष व्यक्त गर्नुभयो । यसपछि मात्र सदनको नियामित कारबाही सुरु भएको हो ।

विद्युत् विकासको कथा र व्यथा

प्रकाश दुलाल

नेपालमा जलविद्युत् निर्माणको सुरुवात १९६८ जेष्ठ ९ गते फर्पिङमा ५०० किलोबाट क्षमताको चन्द्रज्योति जलविद्युत् गृहको निर्माणबाट भएको हो । यो नेपालको पहिलो र एसियाको दोस्रो जलविद्युत् आयोजना हो । वि.स. १९६४ मा चन्द्र शम्शेर वेलायतको भ्रमणमा जाँदा त्यहाँ बिजुली बलेको देखेर प्रभावित भई फर्केपछि उनले तत्कालीन राणाहरूको दरवारमा बिजुली बाल्न यो आयोजना वनाएका थिए । त्यस पछिका सुन्दरीजल -६४० किलोबाट) र पनौती -२४ सय किलोबाट) नै नेपालका पुराना जलविद्युत् आयोजनाहरू हुन । नेपालमा जलविद्युत्को विकास अवधिमा नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको प्रसारण प्रणालीमा हालसम्म ६४४.३३६ मेगाबाट जलविद्युत्बाट र ५३.४१० मेगाबाट तापीय ऊर्जाबाट गरी जम्मा ६९७.८४६ मेगाबाट विद्युत् क्षमता जडित छ । अहिले नेपाली विद्युत् बजारमा वर्षैभरी करिब ९४० मेगाबाट माग रहेको अवस्था छ भने हिउँद याममा कुलमागको ४८ प्रतिशत मात्र विद्युत् आपूर्ति भैरहेको छ । हिउँद याममा हुने विद्युत् आपूर्तिर् -४९२ मेगाबाट) मा नेपाल विद्युत् प्रधिकरणको रन अफ द रिभर प्रणालिका आयोजनाहरूबाट ४६ प्रतिशत निजी क्षेत्रबाट १९ प्रतिशत कुलेखानी जलासय युक्त आयोजनाबाट ९ प्रतिशत थर्मल प्लान्टबाट १ प्रतिशत गरी जम्मा ३७२ मेगाबाट विद्युत् उत्पादन भैरहेको छ भने भारतबाट कुल विद्युत् आपूर्तिको २५ प्रतिशत आपूर्ति रहेको छ । वर्तमान अवस्थामा नेपालको एक दिनको विद्युत् मागलाई हेरेर विश्लेषण गर्ने हो भने विहान तीन घण्टा र वेलुका चार घण्टा पिक आवरमा विद्युत्को माग अत्यधिक हुने गरेको छ । नेपालको विद्युत् खपतको विश्लेषण गर्ने हो भने वषर्ायामको तुलनामा हिउँदयाममा विद्युत्को माग धेरै हुने गरेको छ । करिब ५६ प्रतिशत नेपाली विद्युत् सेवाबाट वञ्चित रहेको वर्तमान अवस्थामा प्रत्येक वर्ष करिब १० प्रतिशतका दरले विद्युत् माग वढिरहेको छ । नेपालका करिब ६ हजार नदीमा वहने पानीबाट करिब ८३ हजार मेगाबाट विद्युत् निकाल्न सकिने सम्भावना रहेको भनिदै आएको छ । यो सरकारी प्रतिवेदनको आधारमा नभएर डा. हरिमान श्रेष्ठले सन् १९६६ मा आफ्नो पि.एच.डि.को थेसिसमा उल्लेख भनी भएको भनाइमा आधारित भएर भनिदै आएको हो । यस्तै हाईड्रो सालेसन प्रा.ली. ले गरेको एक अध्ययन अनुसार नेपालको जलविद्युत् उत्पादन क्षमता २४० हजार मेगाबाट र ईन्जीनियरिङ अध्यायन संस्थान पुल्चोकले गरेको अर्को एक अध्ययनले दुई लाख मेगाबाटभन्दा बढी देखाएको छ । अझ जलासययुक्त आयोजना निर्माण गर्ने हो भने नेपालको कुल जलविद्युत् उत्पादन क्षमता यो भन्दा अझै वढ््ने अनुमान छ । त्यसैले नेपालको कुल जलविद्युत् उत्पादन क्षमता कति हो भन्ने यथार्थ थाहा पाउन सरकारले अध्ययन गराउन जरुरी छ । प्रजातन्त्रको पुनःस्थापनापछि नेपाल सरकारले आर्थिक उदारीकरणको नीति अनुरूप विकास निर्माणका विभिन्न क्षेत्रमा निजीक्षेत्रको सहभागिता गराउने नीति लियो । जस अनुरूप सरकारले जल विद्युत् विकास नीति २०४९ र विद्युत् ऐन २०४९ लागू गर्‍यो । सो ऐन लागू भएपछि नेपालको जलविद्युत् क्षेत्रमा निजी -स्वदेशी तथा विदेशी) लगानीकर्ताहरूले लगानी गरी जलविद्युत् आयोजना विकास तथा निर्माणकार्य अगाडि बढाइरहेका छन् । करिब २० बर्ष अघि बनेको विद्युत् ऐनमा समय सापेक्ष संशोधन हुन नसक्दा यो क्षेत्रमा समस्याहरू सिर्जना भएका छन् । त्यसैले नै विगतमा दशौ पञ्च वषर्ीय योजनाले अपेक्षा गरेजति जलविद्युत् निजीक्षेत्रले उत्पादन गर्न सकेन । यसपछि निजी क्षेत्रमाथि खोलाको व्यापार गर्ने उद्देश्यले जलविद्युत् आयोजनाको लाईसेन्स लिने गरेको आरोप लगाई झोलामा खोला भनिँदै आएको छ तर अहिले सम्म निजी क्षेत्रका २२ वटा जलविद्युत् गृहबाट करिब १७० मेगाबाट विद्युत् उत्पादन भई सकेको छ भने ११ वटा आयोजना बाट करिब ५८ मेगाबाट जलविद्युत् आयोजनाको निर्माण भइरहेको छ । यस्तै करिब २१६ मेगाबाट क्षमताका करिब ४३ वटा आयोजनाहरू र सरकारी तर्फ बाट माथिल्लो तामाकाशी ४५६ मेगाबाट, चमेलिया ३० मेगाबाट, कुलेखानी तेस्रो १४ मेगाबाट निर्माण गर्ने क्रममा छन् । निजिक्षेत्रबाट नेपाल विद्युत् प्राधिकरणमा पिपिएका लागि करिब एक हजार ५८० मेगाबाट क्षमताका ११७ आयोजनाहरूले आवेदन गरेका छन् भने करिब दुई हजार मेगाबाट क्षमताका आयोजनाहरूको सम्भाव्यता अध्ययन भइरहेको छ र निजी क्षेत्रबाट विकास तथा पहिचान गरिरहेका आयोजनाहरूबाट उत्पादित विद्युत् शक्तिलाई उपभोग स्थलसम्म पुर्‍याउन विद्युत्् प्रसारण लाईन तत्काल निर्माण गर्न सक्ने अवस्थामा सरकार छैन । त्यसैले सबै आयोजनाहरूको निर्माण अहिले नै अगाडि बढाउने सम्भावना देखिंदैन । कुनै पनि आयोजना लगानीका हिसावले सम्भाव्य हुन आयोजना निर्माण गर्न लाग्ने कुल लागत र त्यसबाट प्राप्त हुने कुल प्रतिफलको तुलनात्मक अध्ययन गर्दा लागत भन्दा प्रतिफल बढी हुन जरुरी हुन्छ । अहिलेे सम्भाव्य देखिएका आयोजनाहरू लामो समयसम्म निर्माण हुन नसकेको खण्डमा भविष्यमा लागत बढ्न गई सम्भाव्य नहुन सक्दछन् । निजीक्षेत्रले अरवौ रुपियाँ र वर्षौ समय खर्चिएर विकास गरेका आयोजनाहरू प्रसारण लाईनको अभावमा समयमै निर्माण हुन नसक्दा यी आयोजनाहरूमा उनीहरूद्वारा गरीएको अरबौ लगानी डुव्ने अवस्था आउन सक्छ । त्यसैले यस्तो परिस्थिति आउन नदिन सरकारले जलविद्युत् उत्पादकहरूका समस्याहरू के कस्ता छन् र तिनको कसरी सम्बोधन गर्न सकिन्छ भनेर गम्भीर वन्न जरुरी छ । तर सरकार जलविद्युत्को विकास नहुनुको दोष निजीक्षेत्र माथि लगाएर उनीहरूले लिएका लाईसेन्सको खारेज गर्ना साथ जलविद्युत् विकासले नयाँ गति लीने तर्क गरिरहेको छ । जलस्रोतको धनी मुलुक नेपालमा जलविद्युत् उत्पादनलाई प्राथमिकतामा राखी सोही अनुसारको नीति तयगरी जलविद्युत् विकासलाई तीव्रता प्रदान गर्नुपर्नेमा ऊर्जा क्षेत्रलाई हेर्ने स्पष्ट र दीर्घकालीन दृष्टिकोण नहुँदा सरकार परिवर्तन पिच्छे नीतिमा परिर्वतन हुने गरेको छ । यो कुरा गणतन्त्र नेपालका सरकारहरूले ल्याएका दस वर्षमा दस हजार मेगाबाट, विस वर्षमा पच्चिस हजार मेगाबाट तथा भरखरको ऊर्जा संकटकाल घोषणा गरेर पाँचवर्षमा पच्चीस सय मेगाबाट जलविद्युत् उत्पादनको सरकारी लक्षबाट प्रष्ट हुन्छ । यतिमात्र नभएर यहाँ ऊर्जा मन्त्री पिच्छे नयाँ नयाँ नीति आउने गरेका छन् । जलविद्युत् उत्पादनको सय वर्ष पूरा गरिसकेको हाम्रो देश नेपालले छिमेकी मुलुक भुटानबाट केही सिक्न जरुरी छ । जलविद्युत् उत्पादनको २० वर्षे ईतिहास बोकेको भुटानले अहिलेसम्म एक हजार ४८८ मेगाबाट विद्युत् उत्पादनगरी भुटानीको घरमा विद्युत् सेवा उपलव्ध गराइसकेको छ । ३० हजार मेगाबाट सम्भाव्यता र आर्थिक तथा प्राविधिक हिसावले लगानी गर्न उपयुक्त २३ हजार ७६० मेगाबाट क्षमता भएको भुटानले सन् २०२० सम्ममा १० हजार मेगाबाट जलविद्युत् उत्पादन गर्ने लक्ष राखेर पुनासाङ्गछु पहिलो एक हजार २०० मेगाबाट, पुनासाङ्गछु दोस्रो ९०० मेगाबाट, माङ्छेतु ७२० मेगाबाट आदि आयोजना सुरु गरिसकेको छ भने संकोष चार हजार ६० मेगाबाट यसैवर्षबाट र करीगग्री एक ८०० मेगाबाट सन् २०१२ बाट सुरु गर्दैछ । जलविद्युत्को विकास दु्रत गतिमा अगाडि बढाउने हो भने प्राकृतिक स्रोत र साधनमा स्थानीयको हक अधिकारलाई संसद्बाट ऐन बनाएर परिभाषित गर्न जरुरी छ । मुलुक सङ्घीयतामा जानु अगावै प्राकृतिक स्रोत र साधनको बाँडफाँड सम्बन्धी मुद्धाहरूमा स्थानीय स्तरसम्म छलफल र बहस चलाई स्थानीय जनताको राय सुझावलाई समेत समेटी यस्ता विषयको छीनोफानो गरेर मात्रसंविधान वनाउनु पर्दछ ।

 

(कथा) सुहागरातको समाप्ति

विमलेन्द्र मिश्र

दिउँसोभरि जग्गेमा बिहे भयो । दुलाहा र दुलहीले पुरेतले भने झैँ अनेक थरि धार्मिक अनुष्ठान गरे । कहिले दुलहीको गोडाको बुढी औँला समाउने, कहिले एक अर्काबीच दही खुवाउनुपर्ने । दुलाहा पक्ष र दुलहीपक्षका बीच जुहारी नै चल्ने, रमाइलोनै हुने । दुलाहा र दुलहीबीच बिस्तारै परिचय हुँदै गयो । एकैदिनको विवाह चाँडैनै दुलहीलाई अन्माउने बेला पनि हुन लाग्यो । दुलही पक्षका सबैको मुख निन्याउरो र सानो भएको थियो । बाजा बज्न थाल्यो । दुलही अलि नरमाइलो मान्न थालिन । दुलहीका मनमा अनेक थरी कुरा खेल्न थाले । यो आफन्तसँगको बिछोड, पराई घरमा मिलनको सुरूवात थियो । दुलाहा सुबोध भने दुविधामा थियो । त्यसैले उसको मनमा पनि अनेक थरि कुरा खेलिरहेको थियो । दुबैले एक अर्काको मन बुझीसकेका थिएनन् । यो पे्रम विवाह थिएन । बाजा धन्कियो । दुलही पक्षका आफन्तका आँखा रसिला भए । एकैछिनपछि दुलही अन्माएको घर चकमन्न भयो । दुलहीलाई जन्मघरबाट कर्मघरतिर पराइहरूले बाजाको तालमा नाच्दै गाउँदै लागिरहेका थिए । अब त्यो घर सिन्धुको घर थिएन । त्यो घर जहाँ उनी जन्मिन््, हुर्किन्, खेलिन्, बढिन्, त्यो त माइतीमा परिणत भइसकेको यिो । उनी बाटाभरि कल्पनानै गरिरहिन् । उनका श्रीमान् उनी नजिकै थिए । अबका दिनमा त्यो अपरिचित लोग्नेमान्छे नै सबैभन्दा उनको नजिकको हुन्थ्यो । आˆना सबै कुरा उसलाई नै समर्पित गर्नुपर्ने । उनी कहिले रमाएकी थिइन् भने कहिले पराइ घरसँग डराएकी थिइन् । रात परिसकेको थियो । सिन्धुलाई अनेक चलन र विधिविधानले बधूको रूपमा घरमा भित्र्याइयो । सबै खुशी थिए । रात पनि छिप्पिन लाग्यो । सिन्धुलाई दुलाहाको कोठामा लगियो । त्यस कोठाको ढोका लगाउन लगाइयो । बन्द कोठामा, एउटा नौलो मानिससँग उनको मन ढुक्क भयो । झ्याल ढोका बन्द थिए । झ्याल ढोका सबैतिर पर्दा लगाइएको थियो । आजैबाट चिनेको मान्छेसँग उनलाई कुरा गर्न सहज भएन । उनी चुपचाप बसिरहिन् । सुहागरात दुलाहा र दुलही बन्द कोठामा सँगै रात बिताउने पहिलो रात, अविस्मरणीय रात, सृष्टिलाई निरन्तर अघि बढाउने क्रमको प्रथम सुरूवात, पुर्खौदेखि पछ्याउँदै आएको रीति, दुई जीवनको संयोग । सुबोधको भने यो पहिलो सुहागरात थिएन । उसको पहिलो सुहागरातले उसलाई आजसम्म पनि पीडा दिँदै आएको थियो । यसरी नै केही महिना पहिले उसले पहिलो चोटि विवाह गरेको थियो । दुलहीलाई यसरी नै घर ल्याएको थियो । दुलही कोठामा आइसकेकी थिइन् । उसले दुलहीसँग कुरा अघि बढाउन चाहृयो । दुलही ऊबाट परपर भइन् । आखिरमा उनको त अर्कै केटासँग पे्रम भएको कुरा दुलहीले खुलस्त गरिन् । सुबोध छाँगाबाट खसेजस्तो भएको थियो । दुलहीले आˆनो पे्रमीलाई डाकिन् र पे्रमीले पनि तुरून्तै आई उनलाई लग्यो । त्यो दिन उसको सुहागरात नभइ बोझिलो रात भएको थियो । त्यो दिनदेखि ऊ सुहागरातसँग डराउँथ्यो । रात चकमन्न हुँदै थियो । सिन्धुले आˆना साथीहरूको सुहागरातका कुरा सुनेकी थिइन् । उनको एउटा साथीको श्रीमान् त सुहागरातकै बखत मादक पदार्थ धोकेर झगडा गर्न आएको थियो । यो कुराले उनी पनि तर्सिन् तर सुबोध असल थियो । आगोलाई साक्षी राखि जग्गेलाई सातफेरा लगाई नयाँ जीवन, नयाँ वातावरण र नयाँ सम्बन्ध आत्मसाथ गर्दै सङ्कल्प गरी विवाह बन्धनमा बाँधिएका यिनीहरू मन, बचन र कर्मले निश्चल र पवित्र थिए । पति पत्नीको पे्रमको अङ्कुर टुसाउँदै विश्वास फैलदै जाँदै थियो । पे्रम मौलाउन थाल्यो । विस्तारै लाज हराउन थाल्यो । कुरा विस्तारै अघि बढ्दै गयो । सुबोधले उनको घुम्टो खोल्यो, नाडीका हातका चुरा चलायो । उसको स्पर्श सिन्धुलाई पनि मीठो लाग्न थाल्यो ।बिस्तार बिस्तार सिन्धुलाई पनि सुबोध चिनेको आˆनै मानिस झँै लाग्न थाल्यो । उनी पनि सुबोधसँग बोल्न थालिन् । आखिरमा रात छिप्पिँदै गयो । सुबोधले उनलाई ओछ्यानमा आउन आग्रह गर्‍यो तर उनीअटेर भई जहाँको तहीँं रहिन् । सुबोधले उनको हात तानेर ओछ्यानमा लगे उनी हाँसिन् र बोलिन् - 'छि हजूर त कस्तो मान्छे Û' भोलि बिहान भयो । रात सकियो । बिहानी भएको आभाष चराचुरूङ्गीले दिए । सिन्धु ओछ्यानमै पल्टिरहेकी थिइन् । एउटा नौलो अनुभूति दुबैलाई भइरहेको थियो । दुबै एकअर्काप्रति समर्पित थिए । सिन्धुको केशराशी यताउति अनुहारतिर छरिएको थियो । सिन्धु कपाल पन्छाउँदै सुबोधसँग मुस्काइन् । सुबोध पनि आˆनो जिउ तन्काउँदै सिन्धुसँग मुस्कुरायो । यसपालिको सुहागरातले सुबोधलाई चिन्ता दिएन । ऊ आफैँमा रमायो । यो सुहागरातको चाहिँ रमाइलो समाप्ति भयो । á

अग्ला मानिस किन मन पर्छन् महिलालाई

अग्ला मानिसलाई महिलाहरूले किन मन पराउँछन् यसको कैयौं कोण हुनसक्छन् तर अनुसन्धानकर्ताहरूद्वारा गरिएको एक ताजा अध्ययनलाई मान्ने हो भने उचाईभन्दा पनि तिनको राम्रो जुझारु क्षमता महिला आकर्षणको कारण हो । डा. डेभिड क्यारियरको निस्कर्षलाई मान्ने हो भने मानिसले सबभन्दा जोरदार प्रहार तलतिर गर्न सक्छ र यो कुरा अग्लो मानिसमा लागू हुन्छ । होचो मानिसको तुलनामा अग्लो मानिसले बढी तगडा प्रहर गर्न सक्छ । विकासवादी अवधारणाअनुसार बलिया मानिस बढी आकर्षणको केन्द्र हुन्छन् र महिलाहरू यसै कारण अग्ला मानिसलाई बढी उपयोगी ठान्छन् ।
यसैकारणले मात्र होइन डा. डेभिड क्यारियरको अध्ययनअनुसार 'सेक्सुअल सेलेक्सन' सिद्धान्तको परिपे्रच्क्षामा महिलाहरू शक्तिका कारणमात्र अग्ला मानिसतर्फ आकषिर्त हुँदैनन् यो त हुँदै हो तर उनीहरू यसकारणले बढी आकषिर्त हुन्छन् कि शक्तिशाली पुरुषले तिनलाई र तिनका सन्तानलाई अन्य पुरुषसँग सुरक्षा गर्नसकोस् ।
यसअघिको अध्ययनमा महिलाले अग्ला पुरुषलाई मन पराउने अन्य कारण बताइएको थियो । अग्ला व्यक्तिको उचाईले उनीहरूको राम्रो 'जीन' लाई प्रतिबिम्बित गरेको हुँदा महिलाहरू अग्ला पुरुषतर्फ ढल्कने बताइएको यिो । त्यसतर्कको परिमार्जन गर्दै डा. क्यारियर भन्छन्, त्यसो हो भने अग्ला मानिस अग्ली महिलातर्फ झुम्मिनुपर्ने हो । त्यसो हुँदैन पुरुष औसत उचाइ भएकी नारीतर्फ र यहाँसम्म कि अलि कम उचाइ भएकी महिलातर्फ समेत आकषिर्त हुन्छन्, बेलायतको 'डेली मेल' डा. क्यारियरको हवाला दिँदै भन्छ ।
अग्ला मानिसप्रति महिला आकर्षणको कुनै ठोस कारण त छैन तर विज्ञहरू यसको केही वैज्ञानिक आधार भएको बताउँछन् । भनिन्छ पूर्व ऐतिहासिक कालमा मानव जातिका पुर्खा दुई खुट्टामा टेकेर नै काम गर्थे । बलियो साथ टेकेर प्रहार गर्न सकेको उटाह विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरू लडाई -भिडन्त) खडा भएर हिँड्ने विकासक्रमको मुख्य तत्व भएको औंल्याउँछन् । यो परिणाम त्यो अवधारणालाई पुष्टी गर्दछ कि भिड्ने सीप वा आवश्यकता महसुस गरेर मानिस क्रमशः चार खुट्टेबाट दुई खुट्टामा टेक्न थाल्यो । दुई खुट्टा अवस्थिति किन आयो भने त्यसबेला महिलालाई पाउन आˆना प्रतिद्वन्दीलाई राम्ररी परास्त गर्न या मार्न सकियोस् । यो निचोड अनुसन्धानकर्ताहरूको हो ।
यही अवधारणाको आधारमा निहुरिएर बस्ने, हात र खुट्टाको भरमा हिँड्ने मानिस कालान्तरमा दुई खुट्टामा सीधा उभिएर हिँड्न थालेका हुन् र यही अवधारणामा टेकेर डा. क्यारियर भन्छन्, उचाईका कारण अग्ला पुरुष बढी सामथ्र्यवान, शक्तिवान तथा हुने मनोविज्ञान महिलाहरूको मनमा पस्दै गएको हो । जीव विज्ञानका प्रोफेसर क्यारियर के मान्छन् भने मानिस सृष्टिको प्रारम्भमा दुई खुट्टे थिएन तर जब ऊ दुई खुट्टामा उभिन थाल्यो अनि मानिसको उचाई बढ्यो, र ताकत पनि बढ्यो । अग्लो मानिसलाई भिडन्तमा प्रहार गर्न 'एडभान्टेज' नारी आकर्षणको आधार हो भन्ने विज्ञहरूको ठम्याइ हो ।
अध्ययनकाअनुसार उचाइ स्वास्थ्य, सामाजिक वर्चस्व र महिला, पुरुषको बुद्धिमत्तासँग समेत जोडिएको हुन्छ । डा. कुरियरकाअनुसार लडाकु क्षमता मात्र आकर्षणको कारण हो भन्न मिल्दैन तर उनको विचारमा विकासवादी अवधारणा शक्ति सिद्धान्तमा आधारित छ ।
अहिलेको स्वचालित मेसिन र क्षेप्यास्त्रहरूको युगमा भने पुरुषको शारीरिक शक्तिले मात्र धेरै अर्थ राख्दैन तैपनि पुरुषको शारीरिक आकर्षणले आधुनिक महिलालाई अझ तानिरहेको छ । आकर्षणको कारणमा पौरुषेय प्रभाव प्रमुख हो, त्यही पौरषेय सिद्धान्तमा आधारित भएको हुँदा अग्लोपन अझ आकर्षणको कारण बन्दै आएको हो ।
प्रसङ्गवश, महिलाहरू किन प्रायः पुरुषभन्दा कम उचाईको हुन मन पराउँछिन ? यसको जवाफ एउटा वेभ साइटमा रोचक ढङ्गले आएको छ । क्रिस्टिन जे नामकी ती महिलाको जवाफलाई अनलाइनमा सर्वोत्तम जवाफको मत प्राप्त भएको छ । उनी भन्छिन्, म चाहन्छु कि मेरो मानिसले मलाई सुरक्षा गर्न सकोस् र मलाई वास्ता गरोस् र अलि कम उचाईकै भए पनि म अन्यथा सोच्दिन किनभने म स्वयम् होची -५ फिट २ इञ्च की) छु ।
जहाँसम्म महिलाले किन अग्ला मानिसलाई मन पराउँछन् भन्ने प्रश्न छ । यसको अन्तिम कारण यही हो भन्न गाह्रो छ । वैज्ञानिकहरूले यसलाई सुल्झाउने प्रयास अवश्य गरिरहेका छन् । तर भनिन्छ, स्वयम् महिलालाई थाहा हुँदैन तिनी किन अग्ला मानिसप्रति आकषिर्त किन हुन्छिन् । हो, सुरक्षा र जीवनको कुरा महिलासँग गाँसिएको छ, जसले महिलालाई बढी सुख, सुविधा, सुरक्षा दिन सक्छ स्वाभाविकरुपले ऊप्रति बढी आकर्षण हुन्छ । एउटा अन्य अध्ययनमा भनिएकोछ, ८० प्रतिशत महिला बाँच्न र असुरक्षाबाट जोगिनसक्ने आश्रय चाहन्छन् । त्यस्तै, ८० प्रतिशत पुरुष प्रजनन क्षमताका आधारमा महिलाप्रति आकषिर्त हुन्छन् । आजको युगमा भने अग्लोपन मात्र पौरषेय शक्तिको प्रतीक हुनसक्दैन । सचिन तेन्दुलकर, अमीर खान धेरै उचाई भएका व्यक्ति होइनन् तर तिनको खेल/अभिनयमा यति दम छ कि त्यसले उचाइलाई गौण बनाइदिन्छ र 'एक्स ˆयाक्टर' समेत थपिदिन्छ । हो, एकदमै कम उचाई भएका पुरुष नारीलाई मन पर्दैन । किन ? स्वयम् महिलाहरूसँग किनको जवाफ छैन । हुनसक्छ तिनका अवचेतनमा कतै न कतै उही प्राग ऐतिहासिक शक्ति सिद्धान्तले काम गरिरहेको छ । एक अन्य अध्ययनमा कार नहुनेहरूको तुलनामा कार हुनेप्रति नारी आकर्षण बढी हुन्छ भन्ने देखिएको छ । सम्पत्ति, पद, प्रतिष्ठा आदि 'स्टेटस सिम्वल' आधार पनि आधुनिक युगको शक्ति सिद्धान्तमा सामेल भइसकेको छ । नारी आकर्षणको सूचिमा यी कारणहरू पनि आज सामेल भइसकेका छन् । यसले गर्दा कम उचाइ भएका मानिसमा हीनभावना पनि उठ्ने गर्दछ । उसको पे्रयसी, पत्नीले अलिकता 'हाइट' बढी भइदिएको भए हुन्थ्यो भन्दा उसमा आत्मवेदना पनि उठिरहेको हुनसक्छ । उचाइ बढाउन पनि ऊ चाहन्छ तथापि कम उचाइ भएको व्यक्ति कमअसल भने हुँदैन । á

सरकार चलाउने बन्यो संयन्त्र

काठमाडौँ, कात्तिक १७ गते । सरकारका प्रमुख घटक नेकपा -माओवादी) र नेकपा -एमाले)ले सरकार सञ्चालन र दुई पार्टीको सम्बन्ध विस्तारका लागि साझा संयन्त्र निर्माण गरेका छन् । दुई पार्टीका शीर्ष नेतृत्वको आइतबार बसेको बैठकले सो संयन्त्र निर्माण गरेको हो । माओवादीका केन्द्रीय सदस्य दीनानाथ शर्माका अनुसार सो संयन्त्रमा माओवादीका तर्फबाट मोहन वैद्य 'किरण'को नेतृत्वमा डा. बाबुराम भट्टराई, प्रवक्ता कृष्णबहादुर महरा, सचिवालय सदस्यद्वय देव गुरुङ र वर्षमान पुन तथा केन्द्रीय सदस्य दीनानाथ शर्मा रहनुभएको छ । यस्तै एमालेको तर्फबाट सो संयन्त्रमा पूर्वमहासचिव माधवकुमार नेपालको नेतृत्वमा स्थायी कमिटी सदस्यत्रय वामदेव गौतम, केपी शर्मा ओली र भरतमोहन अधिकारी तथा केन्द्रीय सदस्यहरू विद्या भण्डारी र भीम रावल रहनुहुने भएको छ । संयन्त्रको आइतबार बसेको बैठकले धादिङ तथा ताप्लेजुङमा दुई पार्टीका कार्यकर्ताबीच भएको झडपका बारेमा छानबिन गरी प्रतिवेदन पेस गर्न दुवै दलका केन्द्रीयस्तरका नेता रहेको दुईवटा छानबिन कमिटी गठन गरिएको एमाले केन्द्रीय सदस्य भीम रावलले बताउनुभयो । धादिङ घटना छानबिन गर्न गठित समितिमा माओवादीका तर्फबाट पोष्टबहादुर बोगटी र अग्नि सापकोटा तथा एमालेका तर्फबाट केशव बडाल र प्रदीप ज्ञवाली रहनुभएको छ । यस्तै ताप्लेजुङ घटनाका बारेमा छानबिन गर्न गठित समितिमा माओवादीका तर्फबाट हरिबोल गजुरेल र राम कार्की तथा एमालेका तर्फबाट राजेन्द्र पाण्डे र नरेश खरेल रहनुभएको छ । समितिले घटनाको छानबिन गरी सात दिनभित्र संयन्त्रमा प्रतिवेदन बुझाउने संयन्त्रका सदस्य दीनानाथ शर्माले बताउनुभयो । समितिको आइतबारै बसेको पहिलो बैठकले नेपाली काङ्ग्रेसलाई माओवादी लडाकु समायोजन विशेष समितिमा ल्याउन दुवैतर्फबाट पहल गर्ने निर्णय गरेको छ । संयन्त्र सञ्चालनको कार्यविधिका बारेमा छलफल गर्न सोमबार दिउँसो ३ बजे संयन्त्रको बैठक डाकिएको छ ।

अझै प्रचलनमा छ भुसे चुल्हो

काठमाडौँ, जेठ १५ गते । चुल्हो चौकामा अत्याधुनिकताले प्रवेश पाए पनि परम्परागत भुसे चुल्होको प्रयोग पनि यहाँ उत्तिकै छ । ज्याठा चोकमा भुसे चुल्होमा मःमलगायत परिकार तयार गर्दै रेस्टुराँ व्यवसाय गरिरहनु भएकी त्रिशूलीकी शान्तिमाया तामाङ भन्नुहुन्छ-"भुसे चुल्होको आगोमा आँच हुन्छ । आँचमा पाकेको परिकार स्वादिलो हुन्छ, भिटामिन पनि नाश हुँदैन ।" शान्तिमाया भन्नुहुन्छ- "स्टोभ, हिटर र ग्याँसमा पकाइएका परिकार मीठा हुँदैनन्, पौष्टिकतत्व पनि नाश भएका हुन्छन् । घरमा खानेकुरा मीठो भएन भनेर आˆना रेस्टुराँमा खानेले पन्ध्र वर्षदेखि आˆनो पेसा टिकाइदिएको" शान्तिमाया बताउनुहुन्छ । "भुस काठमिलबाट ल्याउँछु, भत्केका पुराना घरका दलिन र चीर्पटबाट भुसे चुल्हो चलाउँछु, यसो गर्दा अन्यमा भन्दा इन्धन खर्च आधा कम पर्छ । परिकार पनि अन्यभन्दा आधा मूल्यजसो सस्तोमै दिन्छु"- भुसे चुल्होको फाइदाबारे उहाँ बताउनुहुन्छ । वीर अस्पतालमा कार्यरत डाइटिसियन राजेश्वरी पाण्डे भन्नुहुन्छ-"आँचमा पाकेका परिकारमा पौष्टिकतत्व नाश हुँदैनन्, परिकार स्वादिलो पनि हुन्छ । कम गलाउन पर्ने परिकार आँचमा पकाउँदा उपयुक्त हुन्छ ।" शान्तिमायाको रेस्टुराँका नियमित ग्राहक बौद्ध निवासी छिरिङ शेर्पा सम्झना गर्दै भन्नुहुन्छ- "एकसमय माटोको चुल्होलाई विस्थापित गर्दै आएको भुसे चुल्हो सहरवासीका लागि रहर, बाध्यता दुवै थियो ।" दमदार स्टोभ आएपछि भुसे चुल्होले भान्सा कोठाबाट बिदा पायो । ग्याँसको चुल्हो आएपछि भुसे चुल्हो सहरबाट बिलायो तर स्वाद भने ल्याएन- छिरिङ शेर्पा भन्नुहुन्छ ।

विदेशीको इसारामा पार्टी फुटाइयोः यादव

काठमाडौँ, जेठ १९ गते । मधेसी जनअधिकार फोरम नेपालले विदेशीको इसारामा जयप्रकाश गुप्ताले पार्टी फुटाएको र त्यसका लागि ठूलो रकमको चलखेल भएको आरोप लगाएको छ । सो पार्टीद्वारा बिहीबार राजधानीमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा महासचिव रामसहाय यादवले आर्थिक प्रलोभन र व्यक्तिगत स्वार्थका कारण गुप्ताले पार्टी फुटाएको आरोप लगाउनुभयो । फोरम पछिल्लोपटक विभाजित भएपछि मधेसी जनअधिकार फोरम -गणतान्त्रिक) का अध्यक्ष बन्नुभएका गुप्ताले पार्टी विभाजनबारे श्वेतपत्र जारी गर्नुभएपछि आक्रोशित फोरम महासचिव यादवले विभाजनको सम्बन्धमा स्पष्टीकरण दिन पत्रकार सम्मेलनको आयोजन गर्नुभएको थियो । पार्टी फुटाउन सभासद्हरूलाई ५० लाखदेखि एक करोडसम्मको आर्थिक प्रलोभन दिएको आरोप लगाउँदै फोरम महासचिव यादवले गुप्ताले मन्त्री हुँदा करोडौँको भ्रष्टाचार गरेको खुलासा गर्नुभयो । वर्तमान गठनबन्धन सरकारलाई असफल बनाउन तथा मुलुकमा विदेशी शक्तिहरूको इसारामा शान्ति, संविधान र स्थिरता हुन नदिन नै गुप्ताले पार्टी फुटाएको आरोपसमेत महासचिव यादवले पत्रकार सम्मेलनमा लगाउनुभएको थियो । पत्रकार सम्मेलनमा फोरम-नेपालका सभासद् अभिषेकप्रताप शाहले पछिल्लोपटक फोरम विभाजनको दुई दिन अगाडि गुप्ताले पार्टी फुटाउन आफूलाई लाखौँको प्रलोभन दिएको खुलासा गर्नुभयो । गुप्ताले यही जेठ ९ गते फोरम फुटाएर मधेसी जनअधिकार फोरम -गणतान्त्रिक) गठन गर्नुभएको थियो । अहिले २५ सभासद्मध्ये १३ जना गुप्तासँग रहेका छन् ।

वीरेन्द्रको सम्पत्ति जानकारी दिनेलाई पुरस्कृत गरिने

काठमाडौँ, जेठ १९ गते । स्व. राजा वीरेन्द्र र उनका परिवारको नाममा रहेको चल, अचल सम्पत्तिका बारेमा खबर दिने व्यक्तिलाई पुरस्कार दिने योजना बनाइने भएको छ ।
उनीहरूको नाममा रहेको कतिपय सम्पत्ति हालसम्म पनि पत्तो नलागेपछि नेपाल ट्रष्टको कार्यालयले यस्तो योजना बनाउन लागेको हो ।
कार्यालयका सचिव बिन्द्रा हाडाले सम्पत्ति खोजबिन जारी रहेको बताउँदै भन्नुभयो, "वीरेन्द्र र उनका परिवारको नाममा अझै पनि सम्पत्ति रहेको हुनसक्दछ । त्यसैले अज्ञात रहेका त्यस्ता सम्पत्तिका बारेमा खबर गर्नेलाई पुरस्कार दिने योजना बनाउने भएका हौँ ।"
ट्रष्टले स्वर्गीय वीरेन्द्र र उनका परिवारका नाममा रहेको विभिन्न बैङ्कमा रहेको केही रकम, विभिन्न कम्पनीको सेयर र जग्गा जमिन पत्ता लगाई सरकारको नाममा नामसारी गरिसकेको छ ।
ट्रष्टका अनुसार काठमाडौँमा करिब तीन हजार २५८ रोपनी, भक्तपुरमा करिब १०८ रोपनी, नुवाकोटमा ६८ रोपनी, धनकुटामा १९४ रोपनी, काभ्रेमा झन्डै १० रोपनी, कास्कीमा १७४ रोपनी, मकवानपुरमा करिब २० बिघा, सुर्खेतमा ३४ बिघा र चितवनमा ५७ बिघा जग्गा फेला पारिएको छ ।
ट्रष्टका सचिव हाडाले नौ जिल्लामा गरी पाँच हजार ६४ रोपनी १३ आना जग्गा ट्रष्ट अन्तर्गत आइसकेको जानकारी दिनुभयो ।
यसैगरी, नबिल बैङ्कको एक लाख २० हजार ३९३ कित्ता, नेपाल औद्योगिक विकास निगमको छ हजार ७५० कित्ता र होटल डेला अन्नपूर्णको १५ हजार ३६० कित्ता गरी एक लाख ४२ हजार ५०३ कित्ता सेयर फेला पारिएको छ ।
त्यस्तै, तत्कालीन राजपरिवारको नाममा राष्ट्रिय वाणिज्य बैङ्कमा सात हजार रुपियाँ र विदेशी बैङ्कमा ४३ हजार एक सय स्टर्लिङ पाउन्ड फेला
पारिएको छ ।
उनीहरूका नाममा रहेको चल, अचल सम्पत्तिबाट ट्रष्टले वाषिर्क रूपमा करिब तीन करोड रुपियाँ आर्जन गरिरहेको छ । यसरी आर्जित हालसम्मको रकम नौ करोड ७३ लाख रुपियाँ रहेको सचिव हाडाले जानकारी दिनुभयो ।
उहाँले विदेशमा रहेको रकम खोजी गर्ने कार्य निकै कठिन रहेको गुनासो गर्नुभयो । "कुन विदेशी बैङ्कमा खाता छ भन्ने पत्ता लगाउन समस्या छ" उहाँले थप्नुभयो, "बैङ्कहरूको गोपनीयता कायम गर्नुपर्ने कारणले गर्दा बैङ्कमा रहेको रकम पत्ता लगाउन अझ समस्या छ ।"
उहाँले परराष्ट्र मन्त्रालयमार्फत् यसरी विदेशी बैङ्कहरूमा खाता रहे नरहेको बारेमा थाहा पाउने प्रयास गरिए पनि सम्भव हुन नसकेको बताउनुभयो ।
यसरी सङ्कलन गरिएको रकमलाई ट्रष्टले नेपालको शिक्षा, स्वास्थ्यलगायत सामाजिक कार्यमा खर्च गर्नुपर्ने व्यवस्था छ । ट्रष्टका सचिव हाडाले सञ्चित रकम खर्च गर्नका लागि आफूले योजना बनाउन लागेको बताउनुभयो ।

विद्यार्थी नभएपछि हाजिर गरेर तलव पकाउदै शिक्षकहरु

गुल्मी  जेठ ४
   यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि गुल्मी जिल्लाको नयाँगाउ गाविसका दुई शिक्षिकाहरु विद्यालयमा हाजिर गरेर मात्रै तलब खाइरहेका छन ।
 नयाँगाउ गाविस वार्ड नं १ महानन्द प्राथमिक विद्यालयमा गत शैक्षिक सत्रसम्म निजी स्रोतका एक सहित ३ शिक्षक शिक्षिकाहरुले जम्मा ५ जना विद्यार्थी पढाएर तलव खाँदै आएका थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि शिक्षकशिक्षिकाहरु हाजिर मात्रै गर्न बाध्य भएका हुन । यस्तै गुल्मीकै हर्दिनेटा गाविसको वार्ड नं ४ को तारुक गाँउमा रहेको जनज्योति प्रा. वि मा गत शैक्षिक वर्ष सम्म ५ विद्यार्थी २ शिक्षक थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थी भर्ना भएपछि प्रधानध्यापक भोजराज न्यौपाने र निजी स्रोतका शिक्षकले जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थीहरु पढाएर मासिक १४ हजार भन्दा बढी तलव खाँदै आएका छन ।

जनजातिहरुको दोस्रो जिल्ला सम्मेलन जेष्ठ ११ र १२मा

गुल्मी जेठ ४

   “जनजाति अधिकार, गणतन्त्र र राष्ट्रियताको पक्षमा हाम्रो अभियन, विखण्डनवाद र सङ्घीयतावादका विरूद्ध दोस्रो गुल्मी जिल्ला अधिवेशन” भन्ने मूल नाराका साथ जेठ ११ र १२ गते जनजाति सम्मेलनको दोस्रो जिल्ला अधिवेशन सदरमुकाम तम्घासमा सम्पन्न हुने भएको छ ।

सम्मेलनका केन्द्रीय अध्यक्ष निमबहादुर बुढाथोकीले सो अधिवेशनको उद्घाटन गर्नुहुने र अधिवेशनमा राजमोका केन्द्रीय सदस्य बमबहादुर खत्री विशिष्ट अतिथि रहनु हुने अधिवेशन आयोजक समितिले जनाएको छ । समितिका अनुसार अधिवेशन तयारीको काम तिव्र रूपमा अगाडि बढिरहेको छ ।
अधिवेशनको प्रचार गर्दै जिल्लाब्यापी रूपमा पोष्टरिङ र वालपेन्टीङ भैरहेको छ । यसै क्रममा गुल्मी जिल्लामा जनजाति सम्मेलनका गाउँ स्तरीय समितिहरू पनि गठन भएका छन् ।

गरिबीको रेखामुनी रहेका बालबालिकाले निशुल्क शिक्षा पाउने भए

गगनशिला खड्का,
गुल्मी ३ जेठ 
      दश बर्षै दन्द्धको क्रममा र गरिबीको कारणले पढ्न नपाएर पिल्सीएका बालबालिकाहरुले अव निशुल्क रुपमा शिक्षा पाउने भएका छन । पढ्ने चाहना हुदाँ हुदै पनि अवसर बाट बञ्चित द्धन्द्ध र एचआईभी पिडित बालबालिकालाई शिक्षा प्रदान गर्ने उदेश्यले स्थापना गरिएको उई आर टुगेदर नेपाल नामक संस्थाले आज शाखा कार्यलय गुल्मीमा गरेको अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा सो कुराको जानकारी गराएको हो ।
 गरिवीको कारणले शिक्षाको अवसर बाट बञ्चित भएका बालबालिकाहरुलाई शिक्षा प्रदान गर्ने उदेश्य रहेको सस्थाले गुल्मी जिल्लामा द्धन्द्ध,एच.आई.भी पिडित र गरिबीको कारणले पछाडि परेका बालबालिकाको अवस्था, आर्थिक स्थीती र सहकार्य लगाएतका विषयमा छलफल गरेको थियो। स्थानीय शान्ती समिति गुल्मीका संयोजक जिवन रानाको प्रमुख आतिथ्यतामा सम्पन्न छलफल कार्यक्रममा संयोजक रानाले शान्ती समितिमा आउने आर्थिक रकम समन्धीत कार्यलयमा सिधै आउने भएकोले समितिले मध्यस्ताको भुमीका मात्र निर्वाह गर्न सक्ने बताउनुभयो ।उहाँले संस्थाले गर्न लागेको राम्रो कामका लागी आफ्नो र संस्थाको तर्फबाट सक्दो सहयोग गर्ने बताउनुभयो। यस्तै कार्यक्रममा नेकपा एमालेका जंग नेपालीले गुल्मी जिल्लामा मात्र देशभर नै दश वर्षे द्धन्द्ध र आर्थिक कमजोरीका कारण धेरै बालबालिकाहरु जोखिममा रहेको र शिक्षाको पहुचबाट टाढा रहेको बताउनुभयो। उहाँले यस्ता खालका संस्थाहरु धेरै स्थापना भएका र एक दुई वर्ष काम गरेर बन्द हुने अवस्थामा पुगेको बताउदै पहिले शुरुवातमा आर्थिक खर्चिने भन्दा पनि रचनात्मक काम गर्न सुझाव दिनुभयो।उहाँले बाबबालिकाको क्षेत्रमा काम गरिराखेका सिविन,सेभ द चिल्ड्रेन लगाएतका संस्थाहरु संग सहकार्य गरेर अगाडी बढ्न सल्लाह दिनुभयो। छलफलमा तम्घास गाविसका पुर्व अध्यक्ष तथा महेन्द्र उच्च माविका विधालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष भुवन प्रसाद श्रेष्ठले यदि संस्थाले सिफारिस गरेर पठाएमा आफ्नो विधालयले पनि ४ जना बालबालिकालाई निशुल्क शिक्षा प्रदान गर्ने प्रतिबद्धता व्यतm गर्नुभएको छ । साथै श्रेष्ठले बालबालिकाको शिक्षा पाउने अधिकार मात्र नभएर खेल्न पाउने पनि अधिकार भएकोले गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा बालबालिकाको लागी चिल्ड्रेन पार्कको आवश्यकता रहेको बताउनुभयो। कार्यक्रममा संस्थाका अध्यक्ष गोविन्द देबकोटाले संस्थाले पहिलो चरणमा राजनितिक दल र पत्रकारहरु संग छलफल गरेको दोश्रो चरणमा गुल्मी जिल्लाका विधालयका प्रधानाध्यापक र विधालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष संग छलफल चलाउने जानकारी दिनुभयो ।

कालिगण्डकी पछी देशकै दोस्रो ठुलो जलसाययुक्त परियोजना गुल्मीमा

गुल्मी जेठ ३ 

            विज्ञहरुको एक अध्ययन टोलीले गुल्मी जिल्लाको छल्दी, पनाह र निस्तेखोलामा कुलेखानी पछिको देशकै दोस्रो ठुलो जलसाययुक्त विद्युत परियोजनाको पहिचान गरेको छ । युवा राजनितिज्ञ दामोदर भुषालको संयोजकत्वमा कृषि, पर्याटन र जलस्रोत विज्ञहरुको अध्ययन टोलीले उक्त खोलामा यस्तो सम्भावनाको पहिचान गरेको हो ।

 "यी तिनवटा खोलामा बाँध बाधेर ५० मेगाहट भन्दा बढी क्षमताको जलसाययुक्त विद्युत उत्पादन हुन्छ, अध्ययन टोलीका जलस्रोतविज्ञ डा. कृष्ण प्रसाद दुलालले भने कुलेखानी पछि यो देशकै दोस्रो ठुलो परियोजना बन्न सक्छ ।" आफुहरुले २ दिनसम्म छल्दी , पनाह र निस्ते खोलाको संगम स्थल रातडाँडा देखि उक्त खोलाको अर्का संगम स्थल बढीघाटको दोभान सम्म गरेको स्थलगत अध्ययन पछि जलसाययुक्त विद्युत परियोजनाको प्रचुर सम्भावना रहेको छ 'डा. दुलालले थपे सरकार , दातृ निकाय र निजि क्षेत्रको साझेदारीमा यो परियोजना सम्पन्न गर्न सकिन्छ ।' जिल्लाको कृषि , जडिवुटी र पर्यटन लगायत एकिकृत विकासका लागि यो परियोजना भरपर्दा माध्यम वन्न सक्छ ' अध्ययन टोलीका कृषि एवं पर्यटन विज्ञ चन्द्र प्रसाद पोखरेलले भने 'यो परियोजना बन्न सके यसले जिल्लाको उर्जा आवश्यकतालाई पुरा गरेर पनि राष्ट्रको उर्जा संकटलाई समेत टेवा पुर्‍याउन सक्छ ।' उनले प्रसिद्ध धार्मिक स्थल रेसुङ्गाको तटमा रहेको छल्दी, पनाह र निस्ती खोलामा बाँध बाधेर जलसाययुक्त परियोजना बन्यो भने आधुनिक कृषि प्रणालीको विकास, मत्स्य पालन, र्‍याप्टीङ्ग सेवा र केवुलकार समेत संचालन गर्न सकिने र यसले पर्यटन विकास मार्फत गुल्मीको अर्थतन्त्र माथी उठ्ने बताए । स्थानिय साधन स्रोतबाट जिल्लाको अर्थतन्त्र बलियो पार्न सकिन्छ भन्ने विषयमा गत २ वर्ष देखि अध्ययन गरेको बताउने एकिकृत विकासका लागि साझेदारी विषयक अवधारणा प्रस्ताव पेश गर्ने अध्ययन टोलीका संयोजक भुषालले यो प्रारम्भिक अध्ययन हो, यसको विस्तृत अध्ययन राज्यले गर्नुपर्ने बताए । अध्ययन टोलीको प्रस्ताव जिल्ला विकास समिति स्थानिय राजनिती दल सम्मिलित छलफल कार्यक्रममा पेश गरेको बताउदै संयोजक भुषालले भने राजनैतिक दलहरुले सर्वदलिय समिति बनाएर माथिल्लो निकायलाई घच्घचाउने सुझाव दिएका छन् । अध्ययन टोलीमा सामाजिक कार्यकर्ताहरुको तर्फवाट शेर बहादुर कुँवर र जिविस गुल्मीबाट कार्यक्रम अधिकृत शंकर प्रसाद गौतम लगायत रहेका छन् । 

लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि मैन वत्ति

गुल्मी १ जेठ 

  सूचनाको हकको ग्यारेन्टी प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सुनिश्चितता सहितको लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि दबाब सृजना गर्ने उद्देश्यले आज गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा मैन वत्ति प्रल्वजन गरियो ।

नेपाल प्रेस युनियन केन्द्रिय कार्यालयको आवह्वानमा गुल्मी शाखाले आज दिउसो जिल्ला प्रशासन कार्यालय अगाडि एक कार्यक्रमका वीच मैन वत्ति प्रल्वजनगरि जेठ १४ गते भित्रमा प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सुनिश्चितता सहितको लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि उक्त कार्यक्रमको आयोजना गरिएको हो । कार्यक्रममा नेपाल प्रेस युनियनका केन्द्रिय सदश्य जनार्दन घिमिरेले दुई वर्ष भित्रमा जनतालाई लोकतान्त्रिक संविधान निर्माण गर्ने प्रतिवद्धता वोकेर गएका सभाषद्हरुले निर्धारित समयमा संविधान निर्माण गर्ने तर्फ उदासिन वनि पटकपटक समयावधि थप्ने र आफ्नो पदीय आयु लम्व्याउने काममा लागेको भन्दै निर्धारित समयमा लोकतान्त्रिक संविधान जारी गर्नकालागि नेपाल प्रेस युनियनले दवावमूलक कार्यक्रमहरु शुरु गरेको वताउनु भयो । उहाँले शान्ति प्रकृया टुङ्गोमा पुग्ने र लोकतान्त्रिक संविधान निर्माण हुनेमा जनतामाझ शंका उत्पन्न भएको भन्दै यस्तो गंम्भीर समयमा लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि दबाब सृजना गर्न लोकतन्त्रमा आस्था राख्ने सम्पूर्ण पत्रकार नागरिक समाज लगायत सवैलाई एक जुट हुन समेत आग्रह गर्नु भएको थियो । नेपाल प्रेस युनियन गुल्मीका अध्यक्ष हरिप्रसाद श्रेष्ठको सभापतित्वमा सम्पन्न उक्त कार्यक्रममा नेपाल पत्रकार महासंघका अध्यक्ष घनश्याम गौतमविभिन्न संघ संस्थाका प्रमुख तथा प्रतिनिधि र संचारकर्मिहरुको सहभागिता रहेको थियो ।

द्वन्द्व सधैका लागि अन्त्य गर्न सर्वसाधरणको आग्रह

गुल्मी जेठ १ 

गुल्मी अर्खाबाङ्ग – द्वन्द्वका बेला माओवादीको आधार इलाका मानिएको दुर्गम अर्खाबाङ्गका सर्वसाधरणले अब कहिल्यै पनि द्वन्द्व नहुने गरी समस्याको समाधान गर्न राजनीतिक दल समक्ष आग्रह गरेका छन् । सत्ता लिप्सा र व्यक्तिगत स्वार्थ छोडर आफुहरुका आग्रह सुन्न र पीडा बुझ्न समेत सर्वसाधरणको आग्रह छ ।

राज्यले द्वन्द्व पीडितको स्पष्ट आधार नबनाउँदा माओवादी र राज्य दुवैपक्षबाट समस्यामा परेका पीडितहरुले अहिलेसम्म पनि आफुहरु कुन पक्षका द्वन्द्व पीडित हौं भन्ने जानकारी नपाएको समेत गुनासो गरे । हिजोको द्वन्द्वमा जस्तो सुकै पीडा भोगेको भएपनि अब आफुहरुले कुनै खाले द्वन्द्व र अशान्तिको कल्पना गर्न समेत नसक्ने उनीहरुले बताए । स्थानीय शान्ति समितिले द्वन्द्वबाट सबै भन्दा बढी प्रभावित क्षेत्र अर्खाबाङ्गमा आयोजना गरेको द्वन्द्व पीडितहरुको पुर्नमिलन कार्यक्रममा आ–आफ्ना पीडा पोख्दै पीडितहरुले राजनीतिक दलले सबै खाले द्वन्द्व सदाका लागि अन्त्य गर्ने तर्फ अग्रसर हुन आग्रह गरे । त्यसका लागि दवाव दिन उनीहरुले नागरिक समाज र बुद्धिजीवीहरुलाई समेत गुहारेका छन् । राजनीतिक दलका प्रमुखहरु, शान्ति समितिका प्रतिनिधि, प्रमुख जिल्ला अधिकारी, संचारकर्मी उपस्थित कार्यक्रममा द्वन्द्व शुरु भएदेखि सर्वसाधरणले यसरी खुलेर आफ्ना पीडा व्यक्त गरेको यो पहिलो कार्यक्रम भएको स्थानीयले बताए । कार्यक्रममा धेरैले अझै पनि द्वन्द्व हुने हो र बोलेकै कारण पछि पीडा पाईने हो कि भन्ने त्रासले नबोलेको र कतिपयले आफ्ना नाममा आएको राहत समेत नबुझेको पीडा पोखे । दर्लिङ्ग–७ की पूर्णकला वि.क.ले अब आफुले पहिलेको जस्तो द्वन्द्व कहिल्यै कल्पना गर्न नसक्ने भन्दै द्वन्द्व सदाका लागि अन्त्य गर्न आग्रह गरिन् । गाउँमै फेला परेको बेबारिसे बम खेलाउँदा एक वर्ष अगाडी उनको एक मात्र छोरा सहित दुई बालकले ज्यान गुमाएका थिए । उनले आफ्ना छोरा गुमेको पीडा सम्झदै द्वन्द्व अन्त्य होस भन्न आग्रह गर्दा धेरैका आँखा समेत उनीसंगै रसाएका थिए । ‘बमले छियाछिया परेको मेरो छोरा अब कहिल्यै फर्केर आउन्न, मलाई थाहा छ’, पुर्नमिलन कार्यक्रममा उनले भनिन्, ‘तर मेरो एउटा मात्र आग्रह हो, मैले कहिल्यै नर्फकने गरी जसरी छोरा गुमाए, त्यसै गरी हिजोको द्वन्द्व पनि कहिल्यै नफर्कने गरी समाप्त होस ।’ पुर्नमिलन कार्यक्रम भएकै कारण आफ्नो छोराको मृत्युमा माओवादी र सरकार कसैलाई दोष नदिने उनले बताईन । उनले अबका दिनमा आफु जस्तै अर्को नारी रुन नपरोस भन्दै कामना गरिन । ‘म माओवादी र सरकार कसैलाई दोष दिन्न’, उनले भनिन, ‘तर हामी सबै मिलेर बस्न सक्ने गरी अबको बातावरण बनाईदिनुस मेरो आग्रह छ ।’ कार्यक्रममा पूर्व जिविस सदस्य समेत रहेका रितबहादुर थापाले भोली के हुने हो भन्ने पीडाले यहाँका सर्वसाधरणहरु अझै त्रसित रहेको भन्दै त्यसबारे स्पष्ट पार्न राजनीतिक दलका नेताहरुसंग आग्रह गरे । ‘द्वन्द्वका समयमा अर्खाबाङ्गलाई माओवादीले दोस्रो रोल्पा भन्यो, राज्यले यहाँका सबैलाई माओवादी देख्यो’, उनले भने, ‘त्यही त्रासले अहिलेसम्म कोही बोल्न खोज्दैनन्, कसैले राहत बुझेका छैनन् ।’ अब द्वन्द्व हुन्छ कि हुँदैन भन्नेमै सर्वसाधरण अन्योलमा रहेको उनले बताए । ‘सबैको आशंका द्वन्द्व सधैका लागि अन्त्य हुन्छ कि हुँदैन भन्ने हो ।’, उनले भने । कार्यक्रममा राहत नपाएको भन्दा पनि द्वन्द्व अन्त्य होस भन्ने आग्रह धेरैले व्यक्त गरेका थिए । केहीले पहुच र शक्तिका भरमा राहत बुझ्ने गरेको भएपनि पीडित भएरपनि पहुँच नभएकै कारण राहत पाउन नसकेको गुनासो समेत पोखे । उपस्थित कतिपय सर्वसाधरणले आफुहरु दुवै पक्षबाट पीडित हुँदा समेत राहत पाउन नसकेको बताए । ‘माओवादी आँउछन र विद्यालयको भित्तामा नारा लेख्छन, सेना आउछ र तँ पनि माओवादी भएकै कारणले लेख्न दिईस भन्दै तारिक दिन्छ’, पैंयापाटा प्राविका प्रधानाध्यापक समेत रहेका चन्द्रलाल अर्यालले भने, ‘तम्घास पुगेर तारिख बुझेर आयो, यहाँ आउँदा माओवादीले तम्घास जाने हाम्रो कार्यक्रममा किन नजाने भन्दै झोला बोकाएर लैजान्छन यस्तो समस्यामा परेका हामी कुन पक्षका द्वन्द्व पीडित ?’ राज्यको निकाय भएकाले सेना प्रहरीले यातना दिने, र सरकारका सुराकी भन्दै माओवादीले अनेक दुःख दिने गरेको भएपनि अर्खाबाङ्गका कुनै शिक्षकहरुले अहिलेसम्म कुनै राहत नपाएको उनको गुनासो थियो । ‘राज्यको राहत दिने नीति नै ठिक छैन’, उनको गुनासो थियो, ‘हामी कुन पक्षका द्वन्द्व पीडित भयौं अहिलेसम्म जानकारी छैन् ।’ कस्ताले कस्तो खालको राहत पाउने भन्ने सम्बन्धमा स्पष्ट नहुँदा सिंगो गाविसका शिक्षकहरु राज्यको राहतबाट बञ्चित भएको अर्यालले बताए । कार्यक्रममा एमाले अध्यक्ष बोमबहादुर खड्का, माओवादी सह इन्चार्ज जितजंग, नेपाली कांग्रेसका क्षेत्रीय सभापति दामोदर भुसालले हिजोको सबै पीडा बिर्सेर अब नयाँ समाज र नयाँ नेपाल निर्माणमा लाग्नु पर्ने बताए । ‘गणतन्त्र आईसकेको छ, त्यसैले हिजोका पीडा बिर्सेर नयाँ नेपालका परिकल्पना गरौं ।’, नेताहरुको आग्रह थियो । अब नेपालको अर्को द्वन्द्वको सम्भावना नरहेको उनीहरुले स्पष्ट पारे । प्रमुख जिल्ला अधिकारी परशुराम अर्याल र शान्ति समिति संयोजक जिवन रानाले राज्यले बर्गिकरण नै गरेर राहत उपलब्ध गराउँदै आएको र त्यसलाई अझै निरन्तरता दिने भन्दै समाजमा द्वन्द्वको पीडा बिर्सेर मिलेर बस्न आग्रह गरेका थिए ।

जिप दूर्घटना हुँदा चालक सहित १७ जना यात्रु घाईते

गुल्मी जेठ १ 
गुल्मी जिल्लाको थानपति गाविसमा एक यात्रुवाहक जिप दूर्घटना हुँदा चालक सहित १७ जना यात्रु घाईते भएका छन् । आज विहान १० वजे गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासवाट वुटलतर्फ जाँदै गरेको लु १ ज १३६६ नम्वरको जीप केहिवेर अघि गुल्मीको थानपति गाविस ९ स्थित पानीटंकि नजिकै दुर्घटना भएको हो ।

रुखबाट खस्दा घटना स्थल मै मुत्यु

शिबलाल सुबेदी गुल्मी
गुल्मी बैशाख २७  
   जिल्लाको वामी गाविसमा मगंलबार दिउसो घास काट्ने क्रममा रुखबाट लडेर १ जनाको ज्यान गएको छ । वामी गाविस वार्ड नम्बर ५ रुक्से निवासी ५० बर्षिय मन बहादुर दर्लामीको दिउसो घास काट्ने क्रममा आफ्नै घर नजिकैको बारीमा टाटेको रुखबाट लडेर ज्यान गएको छिमेकीले बताएका छन ।

 टाउकोमा गम्भिर चोट लागेका मन बहादुरको घटनास्थलमै मुत्यु भएको बताइउको छ । दलार्मी मगंलबार दिउसो वामी मैदानमा रहेको फोटो सहितको नामावली सकंलन केन्द्रमा आफ्नो मतदाता नामावली दर्ता गराएर गएका थिए । ५० बर्षिय मन बहादुर १० बर्ष अगाडि बाग्लुङ्ग जिल्लाबाट बसाई सराई गरेर आएका थिए । उनको पुखौली घर बाग्लुङ्ग जिल्ला रहेको बताइएको छ ।

खाडीको अस्पतालमा जीवन र मृत्युको दोसाँधमा २३ बर्षे नेपाली चेली

आज भन्दा छ महिना पहिले वैदेशिक रोजगारको सिलसिलामा कतार आएकी थिइन् निशा मिश्र । सात बर्षको छोराको भविष्यको लागि केहि गर्छु भन्ने सपना बोकेर कतार आएकी निशा जब एक्कासी छाती दुख्ने समस्या देखिएपछि हमाद मेडिकल अस्पतालमा जचाउन पुग्दा उनी छांगोबाट खसेको जस्तो भईन् ।


उनीलाई विगत सत्र दिन देखि जाँच पड्ताल गर्दै आएका डक्टरले उनकै अगाडि बाँच्ने सम्भावना न्युन भएको भन्दै नेपाल जान आग्रह गरेपछि अहिले उनको र उनको परिवारमा आँसुको भेल रोकिएको छैन ।

आज भन्दा ४ बर्षपहिले लोग्नेले छोडेर अर्को विहे गरेपछि उनी माइतीको आश्रयमा बस्दै आएकी थिइन् । बडो कष्टको साथ पैसाको जोहो गरेर कतार आएकी उनी नेपालबाट मेनपावरले ब्युटिपार्लरको लागि मासिक १००० भनेर पठाए पनि आठ सय भन्दा नदिएको बताउने उनी अहिले म मेरो लागि होइन, मेरो छोराको लागि भने पनि बाँच्न चाहन्छु भनी सहयोगको याचना गरेकी छिन् ।

झापा गरामनी ४ माइती भएकी निशालाई विहे भएको ३ बर्षमा नै विराटनगरवासी उनका पतिले छोडेपछि माइतीघरमा बस्दै आएकी छिन् । माइतीको आर्थिक अवस्था एकदम नाजुक भएको र आमा एकजना विद्युत प्राधिकरणमा पियनको जागिरबाट घर चलाउँदै आएको हुनाले नेपाल फर्किएपछि उनको उपचार गरेर बाँच्ने आशा नरहेको बताउँदै कतार स्थित हमाद मेडिकल अस्पतालको बेड नं. ६३५ मा दुइ हातले मुख छोपेर भक्कानो छोडेर रोइन् ।

यदि मलाई नेपाली चेली संझीएर बचाउन चाहनुहुन्छ भने तपाईंहरुलाई मेरो धेरै आशिष लाग्ने छ भन्दै कतारमा रहेका सम्पूर्ण नेपाली दाजुभाई तथा सामाजिक संस्थाहरुसंग सहयोगको लागि यो सन्देश पुर्याइदिन आग्रह गरिन् । त्यहाँ कार्यरत भारतीय डक्टरलाई भेटेर परामर्श लिँदा यसको उपचार भारतमा सहजसंग हुने तर यहाँ ठूलो रकम लाग्ने भएको हुनाले नेपाल पठाउन खोजिएको बताउने उनले निशाको मुटुको दाहिने भागमा मासुको झिल्ली मात्र पलाएको हुँदा त्यसको लागि मुटु प्वाल पारेर कृत्रिम संयन्त्र जडान गरेमा लामो समय बाँच्न सक्ने बताए ।

२३ वर्षिय निशाको लागि कतारका सामाजिक संस्थाले ३ महिनाको लागि ९,००० रियाल बराबर (एकलाख असी हजार रुपैँया नेपाली ) को औषधी निशुल्क उपलब्ध गराउने भएको पनि निशाले बताईन् । "यदि दयालु मुटु भएको कोहि नेपाली दाजुभाईहरु हुनुहुन्छ भने मलाई आर्थिक सहयोग गर्नुहोस् "- उनले भनिन् । "पतिले छोडेपनि छोराको लागि भनेर माइतीमा बसेर बाँचेकै थिएँ । नाबालक छोरालाई शिक्षा दीक्षा दिएर बालिग र योग्य बनाउछु भन्ने मेरो सपना पुरा गर्न भने पनि मलाई सहयोग गर्नुहोस् , यो मेरो सहयोगको सन्देश सवैमाझ पुर्याएर सहयोग गर्नुहुनेछ भन्ने आशा लिएकी छु "- उनले भनिन् ।

उनको थप उपचार्रार्थ तथा नेपाल पठाउने व्यवस्थाको लागि कतारका व्यवशायी तथा समाजसेवी महेन्द्र चौँलागाईं र लक्ष्मण खतिवडा तथा प्रवासी नेपाली झापाली सर्म्पर्क मञ्चले आर्थिक सहयोग संकलन गरी पिडित निशालाई तीन/चार दिनमा नै नेपाल पठाउने तयारीमा लागेको बताएका छन् ।

ट्याक्टर दुर्घटनामा १ को मृत्यु

गगनशिला खड्का

गुल्मी बैसाख 
गुल्मीको पुर्तीघाटमा भएको ट्याक्टर दुर्घटनामा एक जनाको मृत्यु भएको छ भने एक जना गम्भीर घाईते भएका छन ।
पुर्तीघाट गाविसबाट बालुवा लिएर शान्तीपुर जाँदै लु १ त ६९८८ नं. को ट्याक्टर दाङ्गसिनमा दुर्घटना हुदा शान्तीपुरका रत्न बहादुर पुनको उपचारका लागी पाल्पाको मिसन अस्पताल लैजादै गर्दा बाटोमै मृत्यु भएको हो भने अर्का घाईते ट्याक्टर चालक तारा पुनको उपचार भईरहेको छ। मृतक रत्न र घाईते तारा बाबुछोरा हुन ।

नेपाली कांग्रेस सिमीचौरद्धारा प्रेस बिज्ञप्ति जारी

मनोज बस्नेत

गुल्मी वैशाख

नेपालि कांग्रेस गाउँ कार्यसमिती सिमीचौर गुल्मीको पार्टि कार्यालयमा हिजो राति भएको तोडफोडको घट्ना दरिद्र काम तथा कमजोर मानसिकताको उपज भएको नेपालि काङगे्रस सिमीचौर गाउँ कार्य समिती गुल्मीले ठहर गरेको छ ।
 पार्टि कार्यालयमा रहेको पार्टिको बोर्ड तथा झण्डा तोड्फोड एवं च्यातिएको अवस्थामा भेटिएको र अपमान जनक गालि व्याईजेति पुर्ण कुरा लेखिएको अवस्थामा फेला परेको भन्दै उक्तकार्यको गाउँ कार्यसमिती सिमीचौरले घोर भत्सना समेत गरेको छ । आज एक प्रेस बिज्ञप्ति जारी गदै उक्त कार्यबाट नेपालि कागे्रस गाउँ कार्य समिती कति पनि बिचल्लीत नहुने भन्दै दोसिलाई तत्काल कडा कारबाहिको माग समेत कांग्रेस गाउँ कार्यसमिती सिमीचौरले गरेको छ । नेपालि कांग्रेस गाउँ कार्यसमिती सिमीचौरका सभापति टोपलाल ज्ञवालि द्धारा हस्ताक्षरित बिज्ञप्तीमा दोसिलाई तत्काल कानुनको कठघरामा ल्याई कडा भन्दा कडा कारबाहि गर्न सम्बन्धित निकायलाई आग्रह समेत गरिएको छ ।

५२ वर्षपछि पुनर्मिलन

गुल्मी, जेष्ठ ४ -
      'राम्ररी बस्नू, आफ्नो र बच्चाको राम्रो ख्याल गर्नू, म जागिर खोजेपछि तिमीलाई लिन आउँछु,' २५ वर्षे किमबहादुर श्रीसले श्रीमती चन्दि्रकालाई भनेका थिए । त्यही विश्वासमा चन्दि्रका कहिले श्रीमान् आउलान् भन्दै दिन गन्न थालिन् । तर दिन हैन, वर्षौं बित्यो पति फर्किएनन् । २४ वर्षको छँदा छाडेका पति आफू प्रौढावस्थामा पुग्दा पनि नफर्केपछि उनले फेरि भेट हुने आसै मारिसकेकी थिइन् । तर अचम्म, ५२ वर्षपछि उनको जीवनमा अचानक खुसीको भेल आयो- पति घरमा टुप्लुक्किए ।
चलचित्रको कहानीझैं लाग्ने हाडहाडे-५ को यो जोडीको अहिले अथार्थमै पुनर्मिलन भएको छ । २५ वर्षको लक्का जवान छँदा बिछोडिएका जीवनसाथी किमबहादुर यतिबेला ७९ पुगेका छन् भने एक वर्ष कान्छी चन्दि्रका ७८ की भइन् । राम्ररी पैसा कमाउने उद्देश्यले यो जोडी बिछोडिएको थियो । छुट्टनिे बेला गर्भमा रहेका उनीहरूका कान्छा छोरा सूर्यप्रकाश अहिले ५२ वर्षका भए । उनले शनिबार पोखरामा पहिलो पटक आपmना बाबु फेला पारेका हुन् । पैसा कमाएर श्रीमती र छोराछोरीलाई सुख दिलाउने आशामा भारत पसेका किमबहादुर गरिबीकै कारण घर र्फकन सकेनन् । घरबाट हिँड्दा सोचेजस्तो कमाउन नसकेपछि विरक्तिएका उनले कोलकाता, सिलाङ र असममा जवानीका ३५ वर्ष बिताए । कतैबाट पनि पैसा कमाउन नसकेपछि नेपाल फर्केका उनलाई त्यसपछि पनि घर जान मन लागेन । त्यसपछिका १७ वर्ष परिवारसँग सम्पर्कविहीन भएर पोखरामा बिताएको उनले बताए । पोखरानजिकै राम्दीको सुस्तमनस्थिति केन्द्रमा उनलाई छोराले फेला पारेका हुन् । पहिला पैसा कमाउन नसकेपछि घर आउन मन लागेन,' घर र्फकन नसक्नुको पीडा पोख्दै किमबहादुरले भने, 'नेपाल आएपछि पनि पागलजस्तै भइयो र घर नै बिर्सिन थालियो ।' अहिले श्रीमती, छोरा र भाइसमेत खोज्दै पोखरामै पुगेकाले आएको उनले सुनाए । बेपत्ता बाबुलाई तम्घासकै भरत भलामीको सहयोगमा उनीहरूको परिवारले फेला पारेको हो । किमबहादुर पोखरामा रहेको र हाडहाडेकै हुन सक्ने भन्ने खबर पाएपछि छोरा सूर्य, आमा चन्दि्रका र साइँला बाबु दलबहादुर उनलाई भेट्न त्यहाँ पुगेका थिए । 'देख्नासाथ आमाले तेरो बाबु यिनै हुन् भनेपछि म एकैछिन बोल्न र हेर्न पनि सकिनँ,' सूर्यले भने । पाँच दशकभन्दा बढी समय जीवनसाथी बिनै बिताएकी चन्दि्रकाले खुसी व्यक्त गर्दै भनिन्, 'ढिलै भए पनि श्रीमान्सँग भेट हुन पायो ।' घर छाड्नासाथ सम्पर्कविहीन भएकाले यति लामो समयसम्म कतै खोज्न नसकिएको उनले बताइन् । पहिलो पटक पोखरा पुगेर बाबु भेटेका सूर्यप्रकाशले भने आफूलाई सपना हो कि विपनाजस्तो भएको बताए । 'म आफैं नातिनातिनाको हजुरबुबा भैसकें,' सूर्यप्रकाशले भने, 'देख्छुजस्तो लागेको थिएन तर अहिले सपना हो कि विपना छुट्टयाउनै गार्‍हो भएको छ ।' परिवारमा अहिले खुसीको कुनै सीमा नरहेको उनले बताए । भेट्नासाथ परिवारले उनीहरूलाई पोखरामै अबिर जात्रा गरेका थिए । 'दोस्रो विवाहजस्तै गरियो,' भाइ दलबहादुरले भने । किमबहादुरका दुई छोरा, ६ नातिनातिना र ३ पनातिपनातिना भइसकेका छन् । उनीहरू पोखराबाट सोमबार साँझ तम्घास आएको खबर पाएपछि हाडहाडेबाट त्यहीं भेट्न पुगेका आफन्तको होटलमै भीड लागेको थियो ।

विद्यार्थी नभएपछि हाजिर गरेर तलव पकाउदै शिक्षकहरु

गुल्मी  जेठ ४
   यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि गुल्मी जिल्लाको नयाँगाउ गाविसका दुई शिक्षिकाहरु विद्यालयमा हाजिर गरेर मात्रै तलब खाइरहेका छन ।
 नयाँगाउ गाविस वार्ड नं १ महानन्द प्राथमिक विद्यालयमा गत शैक्षिक सत्रसम्म निजी स्रोतका एक सहित ३ शिक्षक शिक्षिकाहरुले जम्मा ५ जना विद्यार्थी पढाएर तलव खाँदै आएका थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि शिक्षकशिक्षिकाहरु हाजिर मात्रै गर्न बाध्य भएका हुन । यस्तै गुल्मीकै हर्दिनेटा गाविसको वार्ड नं ४ को तारुक गाँउमा रहेको जनज्योति प्रा. वि मा गत शैक्षिक वर्ष सम्म ५ विद्यार्थी २ शिक्षक थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थी भर्ना भएपछि प्रधानध्यापक भोजराज न्यौपाने र निजी स्रोतका शिक्षकले जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थीहरु पढाएर मासिक १४ हजार भन्दा बढी तलव खाँदै आएका छन ।

स्थानीय नवप्रतिभा बचत तथा ऋण सहकारी संस्था आजदेखी शुभारम्भ,

सञ्जु थापा
गुल्मी जेठ ५
 स्थानीय नवप्रतिभा बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमीटेडले शुरु गरेको रेमिटान्स सेवा आजदेखी शुभारम्भ भएको छ । आज पहिलो मुक्तानी कार्यक्रममा नवप्रतिभा वचत तथा ऋण सहकारी संस्थाका सचिव एँवम प्रवन्धक दुर्गा अर्याल, कोषाध्यक्ष विष्णु अर्याल, सदस्य नारायण धिताल, रेडीयो सारथीका स्टेशन म्यानेजर विष्णु भुषाल लगाएतले संस्थाको शेवा विस्ताको बारेमा भनाई राख्नुभएको थियो ।
दुवईबाट पठाईएको पहिलो भुक्तानी रु.एक लाख बुझ्दै दगातुन्डाँडा वडा नं.८ निवासी ढालेन्द्र बनले सहकारीको प्रशंसा गर्दै सर्वसाधारणलाई सहकारीले अन्य सेवा तथा सुविधा थप्दै जानुपर्नेमा सुझाव दिनुभएको थियो

आजदेखि गुल्मीमा उर्जा सम्मेलन

सीता भण्डारी,

गुल्मी जेठ ५      
गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा आजदेखि दुई दिने उर्जा सम्मेलन शुरु हुन लागेको छ । उर्जा क्षेत्रको संम्भाव्यता अध्ययन, उर्जा संकट न्यूनिकरण र नविकरणीय उर्जामा लागानी आकर्षित गर्ने उद्देश्यले उक्त उर्जा सम्मेलन गर्न लागिएको हो ।
 उर्जा सम्मेलनको आज दिउसो ३ वजे माननीय उर्जामन्त्री गोकर्णराज विष्टले उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । जिल्ला विकास समिति गुलमीको आयोजनामा संचालन गर्न लागिएको उक्त सम्मेलनमा जलवायु, वातावरणीय सवाल, उर्जाको महत्व र उर्जा संकट न्यूनिकरणमा स्थानीय निकायको भुमिका विषयमा छुट्टाछुट्टै कार्यपत्र प्रस्तुत गरिने उर्जा अधिकृत चिरञ्जीवी भट्टराईले जानकारी दिनु भएको छ । कार्यक्रममा जिल्लास्थित गाउँ विकास समितिका सचिवहरु,सामुदायीक विद्युतिकरण र लघु जलविद्युत परियोजनाका अध्यक्षहरुको सहभागिता रहने जनाईएको छ ।

गुल्मीमा एक सय मेगावाट भन्दा वढी क्षमताको विद्युत उत्पादन गर्न सकिने : पूर्व अर्थ सचिव खनाल

जनार्दन घिमिरे
गुल्मी जेठ ५
  पुर्व अर्थ सचिव रामेश्वर खनालले गुल्मीको छल्दी पनाह र निस्तीखोलावाट १ सय देखि १ सय २० मेगावाट क्षमतासम्मको विद्युत उत्पादन गर्न सकिने वताउनु भएको छ ।
 जिल्लामा विकासका संभावनाहरुको खोजी गर्ने क्रममा आज गुल्मीको हस्तिचौर र वडागाउँ गाविसको संगम स्थलमा रहेको निस्ति र छल्दीपनाह खोलाको स्थलगत अध्यन पश्चात सदरमुकाम तम्घास फर्केपछि पत्रकार सम्मेलनगरि उक्त कुरा वताउनु भएको हो ।
खनालले ईन्द्रवतिमा वगेको पानीको स्रोत र चट्टानको वनावट भन्दा निस्ति र छल्दीपनाहा खोलामा रहेको पानीको वेग तिव्र रहेको भन्दै वाँध वनाउन पनि निकै सजिलो हुने वताउनु भयो ।

भारतमा रेल दुर्घटनामा परी मृत्‍यु

गुल्मी न्यूज़ बाट साभार
उमाकान्त पाण्डे "गाउँले"/महेन्द्र बस्याल
   रोजगारीका लागी छिमेकी मुलक भारत पुगेका गुल्मीका एक नेपाली युवाको रेल दुर्घटना परी निधन भएको खबर प्राप्त भएको छ। रोजीरोटीका लागी अप्रिल महिनाको २४ तारिख भारतको तामिलनाडु राज्यको चेन्नाई शहरमा पुगेका गुल्मी खड्ककोट ८ का रामु थापा त्यहाँ पुगेको अर्को दिन देखी हराएका थिए।

हराएपछी वेवारिश भएका थापालाई उनका आफन्त तथा भारत मुलप्रवाह समितीका सदस्यहरुको पहलमा खोजी गर्ने क्रममा उनको निधन भएको खबर प्राप्त भएको हो । चेन्नईको कुमारनगरबाट हराएका उनलाई खोजकार्य गरी रहदा सोलिङ्गार पुलिश स्टेसनबाट प्राप्त जानकारी अनुसार थापाको रेल गूड्ने लिगमा परी निधन भएको त्यहा स्थित स्थानिय प्रशाशनले जनाएको छ ।
खोज अनुसन्धान गर्दै जाँदा अखिल भारत मुल प्रबाह पुर्व नगर अध्यक्ष झवीलाल पोख्रेल, कर्ण थापा, यमुना थापा, उत्तर नगर समितिका अध्यक्ष ज्योति नारायाण शर्मा, पस्चिम नगर समितिका दाँयाराम खनाल, तथा मृतकका पिता विशान थापाको सकृयतामा शब खोज्ने क्रममा अप्रिलको २५ तारिख चेन्नईको हारवार नजिकै विच स्टेशनमा रेल दुर्घटनामा पारी मृत्‍यु भएको पुस्टी भएको हो।
थापाको मृत्‍यु भए पछी रेल्वे पुलिशले उनको शबलाई राजिव गान्धी हस्पिटलमा राखिको तर मृत्‍युको महिना दिन बिती सक्दा मृतकको शब कुहिएर गलीसकेकोले पहिचान गर्न नसकिए पनि पुलिशसँग रहेको दुर्घटनाका तस्विर हेरे पछी मृतकका पिता बिशान थापाले सनाखत गरेको जानकारी प्राप्त भएको छ।
दुर्घटनामा परी ज्यान गुमाएका थापाको अन्तिम दाहसस्कार मुल प्रवाह अखिल भारत एकता समाजको बिशेष पहलमा मृतकका आफन्तजनको उपस्थितीमा किस्नापेट स्थलमा गत मंगलबार दाहसस्कार गरिएको छ। यसै बिच मुल प्रवाह अखिल भारत एकता समाजले एक प्रेस बिज्ञप्ती जारी गर्दै मृतक थापाको दिवगंत आत्मको चिरशान्तीको कामना गर्दै शोक शन्तप्त परिवारजनमा समवेदना प्रकट गरेको छ।

एक बालीकाको खोलामा डुबेर मृत्यु

सञ्जु थापा
गुल्मी जेठ ६
पौंदी अमराई गा.वि.स. वडा नं. २ गुल्मी निवासी एक वालीकाको दगातुन्डाँडा गा.वि.स.को वडा नं. ८ राक्से ओदर्दीको बडीघाट खोलामा पौडीखेल्ने क्रममा डुवेर मृत्यु भएको छ । सन साइन बोर्डीङ्ग स्कुल पौंदी अमराई गुल्मीमा कक्षा ४ मा अध्ययनरत गणेश गिरीकी छोरी करीव ११ वर्षीय मनिषा गिरीको नजानी नजानी पौडीन गएका कारण मृत्यु भएको हो ।
पौडीखेल्ने क्रममा डुवको करीव आधा घण्टापछि खोलामा माछा मारीरहेका जलारी चन्द्रबहादुर बलामीले खोलाबाट निकाल्नुभएको थियो । घटनास्थलमा दगातुन्डाँडा गा.वि.स.को वडा नं. ७ रहेको अस्थाई प्रहरी पोष्टबाट घटना स्थलमा प्रहरी पुगेको र पोष्टमाटमका लागि इलाका प्रहरी कार्यालय हरीचौर पु¥याउने तैयारी भएको असई धर्मराज गिरीले जानकारी दिनुभएको छ ।

बाहुनहरुको आन्दोलनले पश्चिमाञ्चल ठप्प, क्षत्रीहरुको पनि समर्थन

सिता भण्डारी

गुल्मी जेठ ६
जातीयताको आधारमा ब्राह्मणहरुलाई सरकारले विभिन्न सेवसुविधा र अधिकारवाट बञ्चित गर्न खोजेको भन्दै विभिन्न मागसहित ब्राह्मण समाज नेपालले आज पश्चिमाञ्चलका १६ जिल्ला बन्दको आहवान गरेको छ । समयमै संविधान घोषणा गर्नुपर्ने, हिन्दुराज्य, ब्राह्मण जातीलाई मुल आदिवासीमा सुचिकृत गर्नुपर्ने, जातिय होइन वर्गिय आधारमा आरक्षण हुनुपर्ने लगायतका माग राख्दै पश्मिाञ्चल बन्दको आह्वान गरिएको हो ।
ब्राह्मण समाजले अव्हान गरेको बन्दप्रति समर्थन जनाउदै सम्पुर्ण कलककारखाना, संघसंस्था, यातायात व्यवसायी, शैक्षिक संस्थाहरु स्वतस्फुर्त रुपमा बन्द रहेका छन् । विहानैदेखि लामो तथा छोटो दुरीका कुनै पनि सवारी साधन आज छुटेका छैनन् भने बजार शैक्षिक संस्था तथा उद्योग कलकारखाना पनि बन्द रहेका छन् । फाईल तस्बिर: तारा भुषाल वन्दका क्रममा चालु उच्च माध्यमिक तहको परीक्षा, एम्वुलेन्स, दमकल, शववाहन, विवाहका गाडी, प्रेस, रेड्क्रस, मानवअधिकारकर्मी र कुट्नीतिक क्षेत्रका सवारी साधनलाई भने निर्वाधरुपमा चल्ने दिने समाजले जनाएको छ । विहान ६ बजेबाट शुरु भएको बन्द बेलुका ६ बजे सकिने व्रमाण समाजका केन्द्रिय महासचिव रोमणी प्रसाद पाठकले बताउनु भयो । यसैविच ब्राह्मण समाजले आहवान गरेको आन्दोलनमा क्षत्री समाज नेपाल रुपन्देहीले ऐक्यवदता जनाएको छ । विभिन्न जातिय अधिकारको माग गर्दै सडक संर्घषमा उत्रिएको ब्राह्मण समाजका मागहरु जायज भएको भन्दै क्षत्री समाजले आफुहरुको पुर्ण समर्थन र साथ रहेको बताएको छ । क्षत्री समाजका जिल्ला अध्यक्ष ओम वहादुर फौजदार र सचिव कृष्ण केसीद्धारा संयुक्त रुपमा हस्ताक्षरित विज्ञक्तीमा राज्यले हरेक जातीले आफ्नो पहिचानका लागि गरेको आन्दोलनको सुनुवाई गर्नु पर्ने उल्लेख छ । बन्दको पुर्वसन्ध्यामा ब्राह्मण समाज गुल्मीले हिजो साँझ मसाल जुलुस प्रर्दशन गरेको थियो । तम्घासको नयाँवसपार्क उदिनढुङ्गा देखि सुरु भएको मसाल जुलुस तम्घास वजार परीक्रमा गरी लाँकुरीमञ्चमा आएर कोणसभामा परीणत भएको थियो । बन्दको पुर्वसभ्ध्यामा पश्चिमाञ्चलका १६ जिल्लाकै विभिन्न स्थानमा मसाल जुलुस निकालीएको थियो ।

बन्दकर्ताद्धारा पे्रसमाथि पनि दुव्यवहार

सञ्जु थापा
गुल्मी जेठ ६
 ब्राहमण समाज नेपालद्धारा आयोजित पश्चिमाञ्चल बन्दको क्रममा आज गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा रेडियो गुल्मी बाट समचार सम्प्रेसण गर्न खटिएका पत्रकार अनिल खत्री माथी दुरब्यावहार, असभ्य सब्द प्रयोग गरी हातपातको प्रयास गरेका छन ।
नेपाल पत्रकार महासंघको कार्य समिति सदस्य समेत रहेका खत्रीले बन्द कर्तासंग आफु पत्रकार भएको र पे्रस लेखिएको मोटरमै सवार रहेको भएपनि परिचय पत्र देखाउन खोज्दा खोज्दै बन्दकर्ताले दुरब्यावहार गरेको पत्रकार अनिल खत्रीले बताउनु भएको छ । समचार संकलनका लागि खटिएका पत्रकार माथी बन्दकर्ताद्धारा गरेको दुर ब्यावहारले सर्वसाधरणको सुचनाको अधिकार माथी प्रश्न चिन्ह् खडा भएको छ । यसै घटनालाई लिएर जिल्ला स्थीत रहेका संञ्चार माध्यम तथा संञ्चार कर्मीको गम्भीर ध्यानआकर्षण भएको जनाएको छन । नेपाल पत्रकार महासंघले पनि पत्रकार माथि भएको र्दुव्यवहारको विरोध ग रेको छ । यसरी स्वतन्त्र रुपमा समचार संकलन गर्ने क्रममा भएको असभ्य ब्यावहार गर्ने दोषी माथी कडा भन्दा कडा कारबाही को माग समेत गरिएको छ । पत्रकार अनिल खत्री रुरु एफ एम ९४.८ को सम्बाददाता समेत हुनुहुन्छ । घटना प्रति रेडियो गुल्मी ९१.२ मेगाहर्जले आज एक प्रेस बिज्ञप्ती जारी गरी घटनाको घोर निन्दा र आपति ब्यक्त गर्दै प्रेस स्वत्रन्त्रता माथी र जनताले पाउनु पर्ने सुचनाको अधिकार मा कसै बाट यस्तो घटना नदोहोराउन र घटनामा संलग्नलाई कारवाहीको माग गरेको छ ।

वन्दकर्ता र स्थानीय युवक विच झडप

जनार्दन घिमिरे
गुल्मी जेठ ६
ब्राह्मण समाज नेपालले आज गरेको पश्चिमाञ्चल वन्दको क्रममा गुल्मी जिल्लामा वन्दकर्ता र स्थानीय एक युवाविच सामान्य झडप भएको छ ।
 विहानै वन्दकर्ताहरुले वजारका पसलहरु वन्द गराउँदै हिँड्ने क्रममा वन्दको अवज्ञा गरि तम्घास वाख्रेछेंडाका एक व्यक्तिले एकजना वन्दकर्तालाई कुटपिट गरेको भन्दै उक्त व्यक्तिलाई कार्वाहीको माग गर्दै आन्दोलनकारीहरु जिल्ला प्रहरी कार्यालय अगाडि केहीवेर नारावाजी समेत गरेका थिए ।
 वन्दकर्तालाई कुटपिट गर्ने उक्त युवकले सार्वजनिक रुपमा माफि मागेपछि स्थिति सामान्य भएको थियो ।

बस आपसमा जुध्दा २४ यात्रु घाइते

टेकनारायण भट्टराई

पाल्पा जेठ ७

स्टेरिङमै च्यपिएका चालक गणेश थापा । तस्बिर : टेकनारायण भट्टराई

पाल्पा–बुटवल सडक खण्डको बर्तुङमा शनिबार दुई बस आपसमा जुध्दा २४ यात्रु घाइते भएका छन्। पाल्पाबाट बुटवलतर्फ जाँदै गरेको लु १ ख ५९७७ नम्बरको बस र बुटवलबाट पाल्पा तर्फ आउँदै गरेको लु १ ख १४३२ नम्बरको बस जुधेको हो।


ती बस तानसेन नगरपालिकाको बर्तुङ बजार नजिकै घुम्तिमा ठोक्किएका हुन्।


दुर्घटनामा परेकामध्ये दुईजनाको अवस्था गम्भीर रहेको लुम्बिनी मेडिकल कलेजले जनाएको छ। घाइतेहरू सबैको लुम्विनी मेडिकल कलेज प्रभासमा उपचार भइरहेको छ। दुर्घटनाका कारण सडक अवरुद्ध भएपछि पाल्पा—बुटवल सडक खण्डमा चल्ने सवारी डेढ घण्टासम्म रोकिएका थिए। पाल्पाबाट बुटवल जाँदै गरेको बसको छतमा दुई दर्जन बढी यात्रु रहेका र बस तीब्र गतिमा रहेको दुर्घटनाका घाइतेले बताए।

प्रहरी ढिलाईले च्यापिएका चालक एक घण्टासम्म छट्पटाए
बुटवलबाट पाल्पा आउँदै गरेको बसका चालक गणेश थापा प्रहरीको उद्दार ढिलो हुँदा एक घण्टासम्म दुबै खुट्टा च्यापिएको अवस्थामा छट्पटाइरहे। स्टेरिङअगाडिको भाग कच्याककुचुक्क भएर उनका दुबै खुट्टा च्यापिएका थिए। टाउकोमा चोट लागेका र रक्ताम्मे अवस्थाका उनी अर्धचेत अवस्थामा उद्दारको पर्खाइमा पीडा सहेर छट्पटाई रहे। प्रहरी उद्दारमा ढिलो पुगेको र उद्दारका लागि प्रयाप्त प्रहरी नखटाइएका कारण च्यापिएका चालकले सहजै गुहार पाएनन्।

एक मिनट पैदल दुरीमा बर्तुङ प्रहरी चौकी थियो। त्यहाँ मात्रै एकदर्जन बढी प्रहरी थिए। जिल्ला प्रहरी चौकी पनि मात्रै ३ किलोमिटरको दुरीमा थियो। तर प्रहरी घटनास्थलमै पुग्न १० मिनट लागेको दुर्घटनाका घाइतेले बताए। ढिलोगरि भ्यानमा पुगेका एक दर्जन प्रहरी जवान मात्रै त्यहाँ खटिए। प्रहरीभन्दा धेरै स्थानीय युवाले उद्दारमा सक्रियता देखाए। प्रहरी नायव उपरीक्षकसहित चार जना प्रहरी निरीक्षक सहज पहुँचमा रहेका भए पनि प्रहरी नायव निरिक्षक महाप्रसाद पाण्डेको कमाण्डमा उद्दार कार्य सम्पन्न भएको हो।

जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा दुईवटा प्रहरी बोक्ने मिनिट्रक खाली थिए। प्रहरी जीप तीनवटा थिए। तीन सय बढी प्रहरी थिए। ५ सयभन्दा बढी मान्छे जुटेको घटनास्थलमा एक दर्जन प्रहरी खटाइएको थियो। प्रहरीले भीड नियन्त्रण गर्न नसकेर पनि उद्दारमा ढिलाई भएको उद्दारमा खटिएका स्थानीय युवाले बताए। प्रहरी नायव उपरीक्षक गोविन्द थपलियाले आफूहरूले ढिलो खबर पाएको बताए। 'थप प्रहरी माग नभएकाले पहिलो टोलीले नै उद्दार सक्यो’, उनले भने- एक मिनट टाढा रहेको बर्तुङ प्रहरी चौकीले किन ढिलो थाहा पायो सोधपुछ गर्दैछु।

एक घण्टा लगाएर उद्दार गरिएका चालक थापालाई बोक्नलाई एम्बुलेन्स पनि जुटेन। पाल्पा-बर्तुङ चल्ने साँघुरो जीपमा कोचिएको अवस्थामा उनलाई उद्दार गरी अस्पताल पठाइएको थियो।