लोकप्रिय पोस्ट
-
tulsi ram pandey
-
कार्यक्रम पार्टिले सार्वजनीक रुपमा फहराएको आफ्नो लक्ष्यहरुको झण्डा हो । त्यसैको आधारमा आम जनतालाई सचेत, संगठित र परिचालित गर्ने काम गर्न...
-
पृथ्बी मा तिन चीज हरु व्यर्थ छन / एक कंजूस संग भएको धन व्यर्थ हुन्छ किन की त्यों पैसालाई उसले प्रयोग गर्दैना / दुई मुर्ख मानिस संग भएको बिध्... -
परदेशमै भएपनि मैले आफनो गाउघर आफनो मातृभुमी र परिवारलाइ चट्क्कै माया मार्न भने सकेको छैन । आफनै देशमा दश नङग्रा ख्याएर स्वभिमानी नेपाली बन्...
-
हरियालीले भरिएको हाम्रो देश नेपाल सुन्दर संरक्षण गरेर राखनु पर्दछ गरौँ हामीले तर्खर डाँडा पाखा खोला नाला हाम्रै देशको ठुलो गौरब सबै ठाउला... -
तुल्सीराम पाण्डे - दसैँ मैना कोखमा राखी मलाइ ठुलो माया दिनु भयो मलाइ सधै हास्न लगाएर आमा हजुरले आँशु पिनु भयो कतै बाट म ढिला आउदा पिढीम... -
तुल्सीराम पाण्डे - रानी बन को जंगल मा पात र बजाई सिटि माया संग बिछोड भाको धेरै भयो अजै आएन चिठी बिहे मैले गर्छु भन्दा दिईन मलाइ एक सालको ...
-
नमस्कार आज हाम्रो प्यारो नेपाल कुन इस्थिति मा पुगेको छ तपाई हरुलाई सम्पूर्ण जानकारी भएको कुरा नै हो / सबैले आफ्ना आफ्ना बिचार हरु सबैको अगाड...
-
आगो भित्र देश जलेको कथा कस्लाई भन्नु आफै भित्र भित्रै बलेको कथा कस्लाई भन्नु यसै गरि माटोलाई दलदल बनाउँदै जाँदा पैतला भासिदै ढलेको कथा कस्ल...
शनिवार, 31 दिसंबर 2011
गुरुवार, 29 दिसंबर 2011
बुधवार, 28 दिसंबर 2011
बुधवार, 21 दिसंबर 2011
शुक्रवार, 16 दिसंबर 2011
नमस्ते गुल्मी: विश्वमा चिनाउ नेपाल
नमस्ते गुल्मी: विश्वमा चिनाउ नेपाल: हरियालीले भरिएको हाम्रो देश नेपाल सुन्दर संरक्षण गरेर राखनु पर्दछ गरौँ हामीले तर्खर डाँडा पाखा खोला नाला हाम्रै देशको ठुलो गौरब सबै ठाउला...
विश्वमा चिनाउ नेपाल
संरक्षण गरेर राखनु पर्दछ गरौँ हामीले तर्खर
डाँडा पाखा खोला नाला हाम्रै देशको ठुलो गौरब
सबै ठाउलाई पार्थक्मिता दिए हुदै जान्छ पौरख
सगरमाथा माछा पुच्छ्रे रेसुंगा जस्तो ठाउलाई
अगाडी बढाउने कोशिस गरौ हामीले एस्ता नामलाइ
अरु पनि कति छन् एस्ता ठुला ठाउ हाम्रो देशमा
राम्रा राम्रा सुबिधा दिएर चिनाउ हामी नेपाली कै भेषमा
चिन्नु पर्दछ नेपालीले नेपाललाई हामीले पछाडी छाड्ने होइननि
नेपाली नै नेपाल मा लड्ने झगड़ने पनि हामी नेपाली होइन नि
नेपालमा बिकास का कुरा गरौ समय समय ब्यर्थ जान दिने होइन नि
हाम्रो नेपाल देश पछाडी पर्यों एस्मा कसैको पनि ध्यान छैन नि
कुर्ची माथि बस्नेहरु राजनीति मै छन् ब्यस्त
यिनिलाई थाहा छैन अजै नेपाल बनाउछन कि ध्वस्त
कुर्ची माथि बस्ने हरु तिमिहरुले ध्यान दिनु पर्यों
अरु देशले दबाउने भय नेपाललाई नेपालीलाई पिर पर्यों
गर्न सक्छौ देशको लागि गर नत्र कुर्ची छोदिदेउ
भस्टचार मा लिप्त नभई आफ्नो मनलाई मोडिदेउ
देशकै लागि गर्छौ भने हाम्रो नेपाल बन्न जान्छ राम्रो
सबै ठाउमा योजना हरु लैजाउ नया नेपाल बन्छ हाम्रो
कुर्ची मात्रै हेरेउ भने जनता ले भस्टचारी भन्लान
देशकै लागि गरेउ भने तिमीलाई इतिहास मा गन्लान
सरकारले ध्यान दिनु पर्यों सहकर्मी हरुले ध्यान मा राखी गर
सबै जना मिलि अब नेपाललाई विश्व मा चिनाउने काम गर
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
email ; tulsirampandey48@gmail.com
गुरुवार, 15 दिसंबर 2011
नमस्ते गुल्मी: युवाको यो चाहाना
नमस्ते गुल्मी: युवाको यो चाहाना: युवा हरुको इच्छा भयो वार्ता गर्ने सरकारमा जोस र जाँगर संग आयो युवा बिकास को तर्खरमा सरकारले दिनु पर्छ नेपालमा युवाहरुलाई मान्यता नेपाललाई...
रानी बनको सम्झना
रानी बन को जंगल मा पात र बजाई सिटि
माया संग बिछोड भाको धेरै भयो अजै आएन चिठी
बिहे मैले गर्छु भन्दा दिईन मलाइ एक सालको भाका
वारि पारी घर थियो हाम्रो थिएनौ हामी केहि टाढा
एक बर्ष को समय पाई म विदेश मा आए
एक बर्ष नै पुग्न नपाउदै म स्वदेश मा गए
घरमा गई खबर पाउदा उनको मुर्छित नै भए
यो माया को संसारमा म पागल सरि भए
भित्रि मन बाट चाहन्थे उनलाई त्यो सम्म नि भने
मायामा कति छल कपट गर्दो रहेछन त्यो अब मैले जाने
उनले लगाइन माया म संग अर्को संग गरिन बिहे
संसारिक शुख मिलोस उनलाई म त अब बिग्रे
माया मेरो चोखो थियो लगाइन उनको इज्जतमा दाग
उनले मलाइ छोडी गएपनि मलाइ पनि मिल्छन लाख
माया मेरो अजम्बरी तिमीलाई दुख्ख नपरोस कहिल्लै
दुख्ख सुख्ख मा साथ दिनेछु भन्छु मैले तिमीलाई अजै
मनको पिडा लुकाएर बाचिरहेको छु म आज
स्वाभिमानी भएर बस्नु नलागोस तिमीलाई लाज
माया प्रेम को कुराले नै हृदय मेरो जल्यो
रानी बनको सम्झना मेरो आज आफै उड्यो
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
Email:- tulsirampandey48@gmail.com
नेपालको भलो सोचौ है
शहरमा महल चाहियो गाउ घरमा छन् झुपडी
एकै रचना मा बनेको छ यो हामीहरुको खोपडी
एकै बिचार राखनु पर्छ नेपालमा हामी सबैले
नेपाल लाइ फलाउ फुलाउ मिलेर नै हामी सबैले
गाउमा पनि बजार बसाउ हामी गाउले मिलेर
गाउ लाइ पनि अगाडी बढाउँ सक्छौ हामी सबै मिलेर
शहरको सुबिधा लाइ गाउ गाउ सम्म हामीले पुराउन
प्रतेक चिजलाई पार्थक्मिता दिनु पर्छ गाउ लाइ अगाडी बढाउन
कृषि गरे फाइदा हुन्छ कृषि गर्ने हरुलाई
टेक्निकलमा देखाउने हो हाम्रो गाउ घर लाइ
शिक्षा विभागको कमजोरी देखिएको छ हाम्रो गाउ घरमा
बच्चाहरु स्कुल जाने पनि ठाउ छैन नेपाल को ठाउ ठाउमा
डाडा पाखा पखेराका मन्दिर हरुलाई चिनाउ होइ
खोला नाला झरना हरुलाई हामीहरु ले पनि गिनौ होइ
नेपाल का डाडा पाखाहरु हेर्ने मन लाग्नेछन
गाउमा भलो चाहने हरुका मन पनि जाग्नेछन
जनताले नै चुने पछी हामीलाई जनताको लागि नै गर्ने हो
नेपाल को भविस्य लाइ हामी नेपाली हरुले नै गर्ने हो
नाम चलोस् तिम्रो नेपाल मा देशका भक्त होउ भनेर
नेपालमा देश र गाउ को बिकास हुन्छ हामीले नै गरेर
शहर र गाउका मानिस सबै एकजुट हुनु पर्दछ
आत्मविश्वास लिएर नै सबै काम गर्नु पर्दछ
मिलिजुली गर्ने हो भनी यो असम्भव छैननी
नेपालमा जनताहरु अब नेताले मार्ने होइन नि
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
Email :- tulsirampandey48@gmail.com
आमा को माया
तुल्सीराम पाण्डे -
दसैँ मैना कोखमा राखी मलाइ ठुलो माया दिनु भयो
मलाइ सधै हास्न लगाएर आमा हजुरले आँशु पिनु भयो
कतै बाट म ढिला आउदा पिढीमा रुन बस्नु हुन्थ्यो
खाने कुरा मलाइ दिई भोको पेट आफु बस्नु हुन्थ्यो
आमा हजुरको दुधको भारा मैले तिरौ कसरि
हजुरलाई रात दिन रुवाएर म बाचौ कसरि
छोरा छोरी हास्दै खेल्दै हजुरको लाग्थे पछाडी
जति ठुलो म भएपनि आमा हजुर भन्दा छैन अगाडी
सानो हुन्जेल मलाइ आमा हजुरले बोकी हिड्नु भयो
आफ्नो दुख्ख बिर्सिएर हजुरले मलाइ सुख्ख दिनु भयो
साथि भाइ संग खेल्न जादा मैले रात पारि
मलाइ खोज्न हिड्नु भयो हजुरले चिन्ता गरि
मेला पात गर्दा खेरि हजुरले डोका माथि राखी
पाल पोसणमा पुरा ध्यान दिई राख्नु भएन बाकि
आमा हजुरले भोगेका पीडाको भारा तिरौ कसरि
परदेश को पिडा बोकी आमा रुन्छु म रुन्छु बेसरी
हजुर संग बिछोड भै परदेशमा बस्नु पर्यों मलाइ
अर्काको मुलुकमा बसी आमा पिडा भनौ कस्लाई
दुख्ख गर्छु मेरी आमा जस मिल्दैन कहिल्लै नि
हजुरको कोखको माया सम्झिएर रुनु पर्यों जहिले नि
काम गर्छु दिन रात मेरी आमा शाहुको गाली खादै
परदेशको पिडा बोक्न आमा कठिन हुदो रहेछ ज्यादै
आमा हजुरको दुधको भारा मैले तिरौ कसरि
हजुरलाई रात दिन रुवाएर म बाचौ कसरि
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
Email :- tulsirampandey48@gmail.com
दसैँ मैना कोखमा राखी मलाइ ठुलो माया दिनु भयो
मलाइ सधै हास्न लगाएर आमा हजुरले आँशु पिनु भयो
कतै बाट म ढिला आउदा पिढीमा रुन बस्नु हुन्थ्यो
खाने कुरा मलाइ दिई भोको पेट आफु बस्नु हुन्थ्यो
आमा हजुरको दुधको भारा मैले तिरौ कसरि
हजुरलाई रात दिन रुवाएर म बाचौ कसरि
छोरा छोरी हास्दै खेल्दै हजुरको लाग्थे पछाडी
जति ठुलो म भएपनि आमा हजुर भन्दा छैन अगाडी
सानो हुन्जेल मलाइ आमा हजुरले बोकी हिड्नु भयो
आफ्नो दुख्ख बिर्सिएर हजुरले मलाइ सुख्ख दिनु भयो
साथि भाइ संग खेल्न जादा मैले रात पारि
मलाइ खोज्न हिड्नु भयो हजुरले चिन्ता गरि
मेला पात गर्दा खेरि हजुरले डोका माथि राखी
पाल पोसणमा पुरा ध्यान दिई राख्नु भएन बाकि
आमा हजुरले भोगेका पीडाको भारा तिरौ कसरि
परदेश को पिडा बोकी आमा रुन्छु म रुन्छु बेसरी
हजुर संग बिछोड भै परदेशमा बस्नु पर्यों मलाइ
अर्काको मुलुकमा बसी आमा पिडा भनौ कस्लाई
दुख्ख गर्छु मेरी आमा जस मिल्दैन कहिल्लै नि
हजुरको कोखको माया सम्झिएर रुनु पर्यों जहिले नि
काम गर्छु दिन रात मेरी आमा शाहुको गाली खादै
परदेशको पिडा बोक्न आमा कठिन हुदो रहेछ ज्यादै
आमा हजुरको दुधको भारा मैले तिरौ कसरि
हजुरलाई रात दिन रुवाएर म बाचौ कसरि
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
Email :- tulsirampandey48@gmail.com
रेसुंगा को सम्झना
तुल्सीराम पाण्डे -
रेसुंगा को बिकास लाइ ल्याउनु पर्छ बिकास को लहर
दिनु पर्छ जन चेतना डाँडा काँडा पनि बन्न लाग्छ बगर
बिकासको क्षेत्रमा रेसुंगा लाइ ध्यान दिनु पर्यों गुल्मी जिल्ला बासीले
अनेक चिज को आबस्यक छ बिकास लाइ ध्यान दिनु पर्यों हामीले
रेसुंगा को डाँडाभरि लाली गुँरास फुल्छन बरै बनभरि
पर्यटक लाइ आकर्षित गर्ने भनि रेसुंगा बस्छ मन भरि
गुल्मी जिल्ला रेसुंगा मा घुम्न जाने मन गरेको
रेसुंगा को बिकास नहुदा जनता सबै आक्रोशमा परेको
बिकास गर्नु पर्यों अब रेसुंगामा गुल्मी जिल्ला बासी
चारै तिर जुटौं अब हामी रेसुंगा को बिकास लाइ दिन राति
बिकासको क्षेत्रमा गुल्मी जिल्ला रेसुंगा नि धेरै पछी परेको
मरौ मिटौ आफ्नै गाउ ठाउमा कहाँ जान्छ र हामीले गरेको
रिडी क्षेत्र र रेसुंगा लाइ गुल्मी जिल्लाले ध्यान दिनु पर्छ नि
संरक्षण गरेर चलाएमा यो ठाउले ठुलो कमाइ गर्छ नि
ध्यान दिनु पर्छ यहा गुल्मी जिल्ला का संघ संस्था ले
पार्थक्मिता दिएर अगाडी बढाउनु पर्यों हामी जस्ताले
राजनीति यहा देखाउनु भएन कुनै दलहरु वा नेताले
बिकास लाइ अगाडी बढाई नाम कमाउन सक्छौ तिमि नेताले
जुट्नु पर्यों राजनीति दलहरु अब सबै एकजुट भएर
गरौ बिकास हामीले अब सबै ठाउमा ध्यान दिएर
रेसुंगा को माया हामीलाई आफ्नो ज्यान भन्दा पनि प्यारो छ
राजनीति दलहरुको अबरोधमा यहा बिकास हुन् गारो छ
बिकास गर्ने लक्ष्य लिई आएनन नेता यहा कोहि पनि
रेसुंगा को माया राखी दुइ चार शब्द राखे म पनि
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
Email - tulsirampandey48@gmail.com
रेसुंगा को बिकास लाइ ल्याउनु पर्छ बिकास को लहर
दिनु पर्छ जन चेतना डाँडा काँडा पनि बन्न लाग्छ बगर
बिकासको क्षेत्रमा रेसुंगा लाइ ध्यान दिनु पर्यों गुल्मी जिल्ला बासीले
अनेक चिज को आबस्यक छ बिकास लाइ ध्यान दिनु पर्यों हामीले
रेसुंगा को डाँडाभरि लाली गुँरास फुल्छन बरै बनभरि
पर्यटक लाइ आकर्षित गर्ने भनि रेसुंगा बस्छ मन भरि
गुल्मी जिल्ला रेसुंगा मा घुम्न जाने मन गरेको
रेसुंगा को बिकास नहुदा जनता सबै आक्रोशमा परेको
बिकास गर्नु पर्यों अब रेसुंगामा गुल्मी जिल्ला बासी
चारै तिर जुटौं अब हामी रेसुंगा को बिकास लाइ दिन राति
बिकासको क्षेत्रमा गुल्मी जिल्ला रेसुंगा नि धेरै पछी परेको
मरौ मिटौ आफ्नै गाउ ठाउमा कहाँ जान्छ र हामीले गरेको
रिडी क्षेत्र र रेसुंगा लाइ गुल्मी जिल्लाले ध्यान दिनु पर्छ नि
संरक्षण गरेर चलाएमा यो ठाउले ठुलो कमाइ गर्छ नि
ध्यान दिनु पर्छ यहा गुल्मी जिल्ला का संघ संस्था ले
पार्थक्मिता दिएर अगाडी बढाउनु पर्यों हामी जस्ताले
राजनीति यहा देखाउनु भएन कुनै दलहरु वा नेताले
बिकास लाइ अगाडी बढाई नाम कमाउन सक्छौ तिमि नेताले
जुट्नु पर्यों राजनीति दलहरु अब सबै एकजुट भएर
गरौ बिकास हामीले अब सबै ठाउमा ध्यान दिएर
रेसुंगा को माया हामीलाई आफ्नो ज्यान भन्दा पनि प्यारो छ
राजनीति दलहरुको अबरोधमा यहा बिकास हुन् गारो छ
बिकास गर्ने लक्ष्य लिई आएनन नेता यहा कोहि पनि
रेसुंगा को माया राखी दुइ चार शब्द राखे म पनि
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
Email - tulsirampandey48@gmail.com
नमस्ते गुल्मी: युवाको यो चाहाना
नमस्ते गुल्मी: युवाको यो चाहाना: युवा हरुको इच्छा भयो वार्ता गर्ने सरकारमा जोस र जाँगर संग आयो युवा बिकास को तर्खरमा सरकारले दिनु पर्छ नेपालमा युवाहरुलाई मान्यता नेपाललाई...
युवाको यो चाहाना
जोस र जाँगर संग आयो युवा बिकास को तर्खरमा
सरकारले दिनु पर्छ नेपालमा युवाहरुलाई मान्यता
नेपाललाई नबिगारौ राजनिति दल हो युवा आउछ अन्यथा
गाउको बिकास गर्छु भन्दै जान्छन नेता शहरमा
भुल्नु भएन कुनै नेता पनि आफ्नो आफ्नो रहरमा
गाउका युवाहरु उठ्यो भने चर्को हुनेछ अवाज
नियन्त्रण मा लिन नसकौला फेरी आफ्नो गाउ समाज
बस्ने होइन हामी नेपाली हरु मकैका दाना गनेर
नेपाली युवाहरु कहाँ कहाँ पुग्यो इन्जिनियर बैज्ञानिक बनेर
नेपाली इन्जिनियर बैज्ञानिक लाइ राख्नु पर्यों नेपालमा
तिनीहरुलाई नै पार्थमिकता दिए बिकास हुन्छ गाउ गाउमा
नेपालको इज्जत बचाउ भन्ने युवाहरुको यो चाहना
शिक्षित अशिक्षित सबै बर्गलाइ मान्यता दिउ नबनाउ बहाना
गाउ गाउमा घरेलु कारखाना दिए पाउथे होलानी जागिर
नेपालको इज्जत बच्ने थियो होला खानु पर्दैन थियो मागेर
लेखक ;
तुल्सीराम पाण्डे
रान्ग्बास पचासे सिमिचौर ८
गुल्मी नेपाल
email .; tulsirampandey48@gmail.com
मंगलवार, 13 सितंबर 2011
रेसुङ्गामा केवुलकार सञ्चालनको सम्भाव्यता अध्ययन
नारायण प्रभात मरासिनी
गुल्मी जेठ ८
जेठ पर्यटन मन्त्रालयवाट खटिएको एक टोलीले गुल्मीको प्रसिद्ध ऐतिहाँसिक, धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थल रेसुङ्गाको लेकमा केवुलकार सञ्चालनको सम्भाव्यता अध्ययन गरेको छ । डिजीकोन कन्सल्टेन्ट् कम्पनी काठमाण्डौवाट आएका इन्जिनियरहरु गणेश पाठक, जिवनवहादुर प्रधान र चञ्चलकुमार झा लगायतको टोलीले हिजो र आज रेसुङ्गामा यस्तो सम्भाव्यता अध्ययन गरेको हो ।
समुद्री सतहदेखि २ हजार २ सय ४९ मिटर उचाईमा रहेको रेसुङ्गाको अध्ययन गरी फर्किएको टोलीले सदरमुकाम तमघासवाट रेसुङ्गमा पुग्ने केवुलकारको प्रवेशद्धारका लागि चारवटा स्थानहरुको सम्भाव्यता रहेको वताएको छ । पहिलो दुई किलोमिटर दुरीको भगवती मन्दिर, दोस्रो देउराली, तेस्रो झण्डै तीन किलोमिटर दुरीमा पर्ने भुजेलखर्क र चौथो स्थलको रुपमा धागिथुम क्षेत्रमा पनि राख्न सकिने टोलीले जानकारी दिएको छ । टोलीले आज जिल्ला विकास समितिको सभाहलमा स्थानीय राजनीतिक दल, उद्योगी, व्यवसायी एवं पत्रकार तथा सरोकारवालाहरुसँग छलफलको आयोजना गरी जानकारी गराएको थियो । कार्यक्रममा टोलीले देश विदेशमा सञ्चालित विभिन्न प्रविधिका केवुलकारहरुका दृष्यहरु प्रस्तुत गर्दै कुन प्रविधिको राख्न सकिन्छ भन्ने वारे सरोकारवालाहरुसँग परामर्श गरेको थियो । कार्यक्रममा सहभागीहरुले मनकामना केवुलकारको प्रविधि निक्कै महङ्गो भएकोले युरोपमा सञ्चालित चियर लिफ्ट प्रविधिको केवुलकार सञ्चालन गर्न उपयुक्त हुने धारणा राखेका थिए । चियर लिफ्ट प्रविधिको केवुलकार राख्न मात्रै झण्डै ३५ करोड लागत लाग्ने अनुमान गरिएको छ । जवकि युरोपवाट उक्त प्रविधि २२ लाख ५० हजार युरो अर्थात झण्डै २५ करोड लाग्ने वताईएको छ । मनकामना केवुलकार प्रविधि सञ्चालन गर्न भने झण्डै १ अर्व लाग्ने अध्ययन टोलीले जानकारी दिएको छ । तर सुरक्षाको दृष्टिले भने मनकामना केवुलकार प्रविधि नै उचित हुने वताईएको छ । आफुहरुको अध्ययन प्रतिवेदन मन्त्रालयमा पेश गरिने टोलीका संयोजक इन्जिनियर गणेश पाठकले वताउनुभयो । यस अघि एकीकृत नेकपा माओवादीका नेता वामदेव क्षेत्रीले पनि एक प्राविधिज्ञहरुको टोली ल्याएर रेसुङ्गामा केवुलकार सञ्चालन सम्वन्धमा अध्ययन गराउनुभएको थियो । केवुलकार सञ्चालन गरिए पौराणिक कालमा महर्षि ऋषेश्रृङ्गाको तपोभुमि, सन्त शशिधर स्वामी महाप्रमुभु लक्ष्मी नारायण र यदुकानन्दको साधना भुमिका रुपमा प्रसिद्ध रेसुङ्गामा आन्तरिक एवं वाह्य पर्यटकको घुईँचो लाग्ने निश्चित भएकोले विगत केही वर्ष अघिदेखि नै विभिन्न राजनीतिक दलहरुले चुनावी मुद्धा समेत वनाएका थिए ।
गुरुवार, 25 अगस्त 2011
क्रान्तिकारी पत्रकारमा नयाँ नेतृत्व
क्रान्तिकारी पत्रकार संघ गुल्मीको दोस्रो जिल्ला अधिवेसनले प्रेम सुनारको अध्यक्षतमा २५ सदस्ययि नयाँ कार्यसमिती निर्वाचित गरेको छ । शुक्रबार र शनिबार तम्घासमा सम्पन्न सम्मेलनले सुनारको नेतृत्वमा २५ सदस्यीय जिल्ला कार्यसमिती निर्वाचित गरेको हो । समितिको उपाध्यक्षमा पदम पाण्डेय, गणेश सारु, मदन पौड्याल र नारायण ज्ञवाली निर्वाचित हुनुभएको छ ।
त्यस्तै सचिवमा अभिमन्यु पोखरेल, सहसचिव घनश्याम खरेल र कोषाध्यक्षमा दधिराम खनाल लगायत निर्वाचित हुनुभएको छ । त्यस्तै सदस्यहरुमा गंगा खड्का , कमल पन्थी, बिष्णु फुल्लेल, कुष्ण घिमिरे, राजन घिमिरे, राजेन्द« पाण्डे, आशा घर्ति मगर, चन्द्रमा लम्साल, शान्ता परियार, ओम पाण्डे, राजेन्द« रसाईली सुवास महत लगायत २५ जना रहनुभएको छ ।
सम्मेलनले पत्रकार महासंघ गुल्मीका सचिव भरत पाण्डेको संयोजकत्वमा ७ सदस्यीय सल्लाहकार समिति समेत सम्मेलनले चयन गरेको छ । सदस्यहरुमा निवर्तमान अध्यक्ष शंकर कुँवर, सगरमाथा टेलिभिजनका गोकुल श्रेष्ठ, नेपाल पत्रकार महासंघका केन्द्रिय पार्सद तिलक महत, कृष्ण पाण्डे, हरिकृष्ण पन्थी लगायत रहेका छन् ।शनिबार सदरमुकाम तम्घासमा घोषणा सभाको आयोजना गरी सम्मेलनवाट निर्वाचित कार्यसमितिको क्रान्तिकारी पत्रकार संघ नेपालका केन्द्रिय सचिवालय सदस्य एवं सम्मेलनका प्रमुख अतिथि हिरामणि दुखीले पदाधिकारीको नामावली घोषणा गरेका थिए । पदाधिकारीहरुलाई सपथ ग्रहण गराउदै सचिवालय सदस्य दुखीले क्रान्तिकारी पत्रकारहरुले जनताको पक्षमा निरन्तर कलम चलाउनु पर्नेमा जोड दिए । उहाँले सदरमुकाममा वसेर कोठे पत्रकारीता गरी जनताको भावना र यथार्थ समेट्न नसकिने भएकोले क्रान्तिकारी पत्रकारहरु गाउँगाउ र जनताको घरघरमा पुगेर समाचार सङ्कलन गर्न आग्रह गरे । सोही कार्यक्रममा नवनिर्वाचित अध्यक्ष प्रेम सुनारले राजनैतिक आस्थाका आधारमा समाचार लेख्ने प्रवृत्तिको अन्त्य गरीने र सवै दल विचारको सम्म्मान गर्दै राम्र-नराम्रा दुवै पक्ष उठान गर्न कुुनै कसुर बाँकी नराख्ने वताए ।
कार्यक्रममा नवनिर्वाचित पदाधिकारीहरुलाई एकिकृत नेकपा माओवादीका जिल्ला सह–ईन्चार्ज निमवहादुर पाण्डे, जिल्ला सेक्रेटरी अरुण देवकोटा, राज्य समिति सदस्य अशोक थापा, वेगम वोहोरा, नेपाल पत्रकार महासंघका अध्यक्ष घनश्याम गौतम, प्रेस युनियनका केन्द्रिय सदस्य जनार्दन घिमिरे, अनेरास्ववियु जिल्ला संगठन विभाग प्रमुख राजेन्द्रविक्रम कुँवर लगायतले शुभकामना मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए ।
यसैविच संघको तम्घासमा सम्पन्न प्रथम बैठकले कार्य विभाजनका साथै विभीन्न योजना निर्माण गरेको छ । बैठकले उपाध्यक्ष पाण्डेलाई क्षेत्र नं ३ को संयोजकका साथै एक गाउँ एक पत्रकार अभियानको प्रशिक्षण विभाग प्रमुख, अर्का उपाध्यक्ष सारुलाई क्षेत्र नं २ को संयोजकका साथै सदरमुकाम समन्वय प्रमुख एवं पत्रकार महासंघ संगको समन्वय विभाग, ज्ञवालीलाई प्रशासनिक विभाग प्रमुख र पौडेललाई क्षेत्र नं १ को संयोजक तोकेको छ । बैठकले एक गाउँ एक पत्रकार भन्ने नारालाई सार्थक बनाउने भन्दै रु १० अभियान सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेको छ ।
बुधवार, 24 अगस्त 2011
विचार
नमस्ते गुल्मी देश बचाउ अभियान
नमस्ते गुल्मी देश बचाउ अभियान
युवाहरु सक्रिय
गुल्मी भाद्र ६
गाउँ गाउँमा रहेका विकृति विसङ्गति हटाई सव्य र सुव्यवस्थित समाज वनाउन गुल्मीको हस्थिचौरका युवाहरु सकृय भएका छन् । गाविसको वडा नम्वर ४ उजुङका युवाहरुको आज वसेको भेलाले सो निर्यण गर्दै क्वलको गठन गरेको छ । जालपा युवा क्लव नाम राखिएको उक्त क्लवको अध्यक्ष राजु पाण्डे रहनुभएको छ ।
त्यस्तै क्लवको उपाध्यक्षमा अर्जुन खत्री, सचिवमा मिलन कुँवर, सहसचिवमा प्रकास खत्री र कोषाध्यक्षमा फणिन्द्र पाण्डे लगयतका २० सदस्य रहनुभएको छ । क्लवका सचिव कुँवरका अनुसार गाउँमा वर्षौ देखि जरो गाडेका जुवातास, जाँड रक्सी लगायतका विकृति विसङ्गति हटाउन विभिन्न कार्यक्रमहरु सञ्चालन गर्ने क्लबका सचिव कुँवरले बताउनुभयो ।
रविवार, 26 जून 2011
गुरुवार, 9 जून 2011
अर्घाखाँचीमा झाडापखालाबाट एकको मृत्यु
अर्घाखाँची २५ जेठ
अर्घाखाँचीको धात्तिबाँ गाविसमा झाडापखालाबाट एक जनाको ज्यान गएको छ । धात्तिबाँ गाविस वडा नं ७ निवासी लोकनाथ पौड्यालकी ७ वर्षीया छोरी हरिकला पौड्यालको २ दिनसम्म झाडापखाला लागेर उपचारको लागि उपस्वास्थ्य चैकीमा लैँजादै गर्दा बाटोमा मृत्यु भएको हो ।
यसैगरी स्थानीय मन्दिरमा परम्परागतरुपमा हुँदै आएको पूजामा बली दिएको बाख्राको मासु खाँदा जिल्लाको केरुङ्गा वडा नं ८ भुवन डाँडामा आधा दर्जन गाउँले बिरामी परेका छन् । स्थानीय बासिन्दा रोमनाथ पोख्रेलका अनुसार उनीहरूको स्थानीय स्वास्थ्यकर्मीबाट उपचार भइरहेकोे छ ।
अर्घाखाँचीको धात्तिबाँ गाविसमा झाडापखालाबाट एक जनाको ज्यान गएको छ । धात्तिबाँ गाविस वडा नं ७ निवासी लोकनाथ पौड्यालकी ७ वर्षीया छोरी हरिकला पौड्यालको २ दिनसम्म झाडापखाला लागेर उपचारको लागि उपस्वास्थ्य चैकीमा लैँजादै गर्दा बाटोमा मृत्यु भएको हो ।
यसैगरी स्थानीय मन्दिरमा परम्परागतरुपमा हुँदै आएको पूजामा बली दिएको बाख्राको मासु खाँदा जिल्लाको केरुङ्गा वडा नं ८ भुवन डाँडामा आधा दर्जन गाउँले बिरामी परेका छन् । स्थानीय बासिन्दा रोमनाथ पोख्रेलका अनुसार उनीहरूको स्थानीय स्वास्थ्यकर्मीबाट उपचार भइरहेकोे छ ।
बिस्फोटक पदार्थ सम्बन्धी जन चेतना कक्षा सन्चालन
गुल्मी २५ जेठ
स्थानिय शान्ती समिती,गुल्मी र नेपाल रेडक्रस सोसाइटी गुल्मीको संयुक्त पहलमा आज बारुदे सुरुङ तथा बिस्फोटक पदार्थ सम्बन्धी जन चेतना कक्षा सन्चालन गरिएको छ्।
रिडी उच्च माबीको भवनमा आयोजित उक्त कक्षामा द्वन्दको समयमा सेना र बिद्रोही पक्षका हराएका तथा बेवारीसे अवस्थामा छाडिएको बिस्फोटक पदार्थ बाट बालबालिका तथा सर्बसाधारणहरु लाई शिकार हुनबाट कसरी बाँच्न र बचाउन सकिन्छ भन्ने सम्बन्धमा जानकारी दिइएको थियो।
स्थानिय शान्ती समिती,गुल्मी र नेपाल रेडक्रस सोसाइटी गुल्मीको संयुक्त पहलमा आज बारुदे सुरुङ तथा बिस्फोटक पदार्थ सम्बन्धी जन चेतना कक्षा सन्चालन गरिएको छ्।
रिडी उच्च माबीको भवनमा आयोजित उक्त कक्षामा द्वन्दको समयमा सेना र बिद्रोही पक्षका हराएका तथा बेवारीसे अवस्थामा छाडिएको बिस्फोटक पदार्थ बाट बालबालिका तथा सर्बसाधारणहरु लाई शिकार हुनबाट कसरी बाँच्न र बचाउन सकिन्छ भन्ने सम्बन्धमा जानकारी दिइएको थियो।
गुल्मीका भण्डारी सगरमाथा टेक्ने लुम्बिनीकै पहिलो कर्मचारी
२५ जेठ गुल्मी
लुम्बिनी अञ्चलबाट निजामती कर्मचारीको समूहमा सहभागी भएर गुल्मीका तुल्सीराम भण्डारीले विश्वको सर्वोच्च शिखरमा पाइला टेकेका छन्। नायब सुब्बा भण्डारीसहितका ९ जना कर्मचारीको समूह भने गत जेठ ४ गते बिहान ५:४५ मा साधारण रुटको मोहडाबाट सगरमाथामा पाइला टेकेका हुन् ।
लुम्बिनीको गुल्मी अर्जै ४ गैराबारीमा २०३१ फागुन २ मा जन्मेर एमपीए शिक्षा पूरा गरी २०५९ असोजमा नायब सुब्बा तहमा प्रवेश गरेका भण्डारी पर्यटन मन्त्रालयमा रहँदा सर्म्पर्क अधिकृतका रूपमा आधार शिविरसम्म पुग्दा सगरमाथा चढ्ने मनसाय बोकेका थिए । गुल्मी निवासी भण्डारी गुल्मेलीबाट भने सगरमाथा चढ्ने दोस्रो व्यक्ति हुन्। यसअघि हँसरा ८ गुल्मीका तिलविक्रम बुढाथोकीले भारतीय गोर्खा सैनिकको तर्फबाट २०५८ जेठ १० मा बिहान ८:५० मा दक्षिणी पुर्वी मोहडाबाट सगरमाथा चढेका थिए। सगरमाथामा पुग्ने अन्य निजामती अधिकारीमा हरी प्रसाद गुरागाईं, सुरथ पोख्रेल, हरि ढकाल, ज्ञानेन्द्रकुमार श्रेष्ठ, पदमबहादुर भण्डारी, सुविर श्रेष्ठ, सन्तकुमार महर्जन र खिमलाल गौतम रहेका छन् । निजामती सगरमाथा आरोहण समूहलाई पर्यटन मन्त्रालयले गत वर्ष र्सार्वजनिक सूचना प्रकाशित गरेर उक्त अवसरमा शुल्कबापतको ७० हजार डलर तथा करिब ५० लाख रुपियाँ रोयल्टीबापतको शुल्क छुट दिएको थियो। स्वदेशी तथा विदेशी नागरिकलाई सगरमाथा आरोहणमा प्रतिव्यक्ति २५ हजार डलर, १५ जनासम्मको समूहलाई ७० हजार डलर र सो भन्दामाथि प्रतिव्यक्ति १० हजार डलरले थप रकम रोयल्टीबापत लाग्ने गर्छ। उक्त समूहले आरोहणका लागि छनोट भएपछि रसुवाको ५ हजार ५ सय फिट अग्लो यालाफिटमा तालिम गरेको थियो। राजधानीबाट चैत्र २४ मा सगरमाथा चढ्ने उद्देश्यले आधार शिविरतर्फलागेको सफलतासँगै ४९ दिनमा काठमाडौं र्फकेको हो। सगरमाथामा आरोहणका क्रममा सुविधा, भरियाको मनपरि र सरसफाइमा सरकार एवम् सरोकार निकायले ठोस ध्यान दिनु आवश्यक छ’ -नासु भण्डारीले भन्नुभयो। उनलाई लुम्बिनी अञ्चलका राजनैतिक तथा सामाजिक संस्थाहरूले निरन्तर सम्मान गर्ने क्रम चलेको छ।
लुम्बिनी अञ्चलबाट निजामती कर्मचारीको समूहमा सहभागी भएर गुल्मीका तुल्सीराम भण्डारीले विश्वको सर्वोच्च शिखरमा पाइला टेकेका छन्। नायब सुब्बा भण्डारीसहितका ९ जना कर्मचारीको समूह भने गत जेठ ४ गते बिहान ५:४५ मा साधारण रुटको मोहडाबाट सगरमाथामा पाइला टेकेका हुन् ।
लुम्बिनीको गुल्मी अर्जै ४ गैराबारीमा २०३१ फागुन २ मा जन्मेर एमपीए शिक्षा पूरा गरी २०५९ असोजमा नायब सुब्बा तहमा प्रवेश गरेका भण्डारी पर्यटन मन्त्रालयमा रहँदा सर्म्पर्क अधिकृतका रूपमा आधार शिविरसम्म पुग्दा सगरमाथा चढ्ने मनसाय बोकेका थिए । गुल्मी निवासी भण्डारी गुल्मेलीबाट भने सगरमाथा चढ्ने दोस्रो व्यक्ति हुन्। यसअघि हँसरा ८ गुल्मीका तिलविक्रम बुढाथोकीले भारतीय गोर्खा सैनिकको तर्फबाट २०५८ जेठ १० मा बिहान ८:५० मा दक्षिणी पुर्वी मोहडाबाट सगरमाथा चढेका थिए। सगरमाथामा पुग्ने अन्य निजामती अधिकारीमा हरी प्रसाद गुरागाईं, सुरथ पोख्रेल, हरि ढकाल, ज्ञानेन्द्रकुमार श्रेष्ठ, पदमबहादुर भण्डारी, सुविर श्रेष्ठ, सन्तकुमार महर्जन र खिमलाल गौतम रहेका छन् । निजामती सगरमाथा आरोहण समूहलाई पर्यटन मन्त्रालयले गत वर्ष र्सार्वजनिक सूचना प्रकाशित गरेर उक्त अवसरमा शुल्कबापतको ७० हजार डलर तथा करिब ५० लाख रुपियाँ रोयल्टीबापतको शुल्क छुट दिएको थियो। स्वदेशी तथा विदेशी नागरिकलाई सगरमाथा आरोहणमा प्रतिव्यक्ति २५ हजार डलर, १५ जनासम्मको समूहलाई ७० हजार डलर र सो भन्दामाथि प्रतिव्यक्ति १० हजार डलरले थप रकम रोयल्टीबापत लाग्ने गर्छ। उक्त समूहले आरोहणका लागि छनोट भएपछि रसुवाको ५ हजार ५ सय फिट अग्लो यालाफिटमा तालिम गरेको थियो। राजधानीबाट चैत्र २४ मा सगरमाथा चढ्ने उद्देश्यले आधार शिविरतर्फलागेको सफलतासँगै ४९ दिनमा काठमाडौं र्फकेको हो। सगरमाथामा आरोहणका क्रममा सुविधा, भरियाको मनपरि र सरसफाइमा सरकार एवम् सरोकार निकायले ठोस ध्यान दिनु आवश्यक छ’ -नासु भण्डारीले भन्नुभयो। उनलाई लुम्बिनी अञ्चलका राजनैतिक तथा सामाजिक संस्थाहरूले निरन्तर सम्मान गर्ने क्रम चलेको छ।
पुगेन सिमकार्ड
Posted: 08 Jun 2011 09:39 AM PDT
तस्बिर: जनार्दन घिमिरे From gulminews
उपचारका लागि सहयोग याचना
छ महिनादेखि ब्लड क्यान्सरबाट पिडित १२ वषिर्य बालक नितेश खरालले उपचारका लागि सहयोग याचना गरेका छन् ।
गुल्मी जिल्ला अर्लाङ्कोट गाविस वार्ड नं. ६ निवासी शेष कान्तको नाती, लालमणी खरालको छोरा नितेशले आफ्नो उपचारका लागी आफ्नो आफ्नो परिवारको आर्थिक अवस्थाले नभ्याउने भएपछि सहयोग याचना गरेका हुन् । ब्लड क्यान्सर भएपछि खरालको गत २०६७ साल पौष देखी कान्ती बाल अस्पताल, काठमाडौंमा उपचार भैरहेको छ । डाक्टरको अनुसार झन्डै १६५ हप्ता सम्म बिरामीलाई निरन्तर रुपमा अस्पतालमै राखी केमो थेरापी दिनु पर्ने र उक्त उपचार पद्दती निकै खर्चिलो भएकोले सहयोगको याचना गरिएको नितेशका बाबु लालमणिले जानकारी दिनुभयो । आफ्नो आर्थिक अवस्था निकै कमजोर भएकोले छोराको ज्यान बचाईदिन आर्थिक सहयोगका लागी उहाँले सबैसमक्ष आग्रह गर्नुभयो ।
उनलाई सहयोग गर्न चाहाने ब्यक्ति वा संघ संस्थालाई हिमालयन बैंकको खाता नम्बर ००२०२९७६०४००१९ मा सहयोग उपलब्ध गराउनुहुन अनुरोध गरीएको छ । साथै यस सम्बन्धी थप सोधपुछ तथा जानकारीको लागि टेलिफोन नम्बर ०९९७९८४३०५४७१३ मा संपर्क गर्न सकिनेछ ।
हराएका भनिएका ब्याक्तिको वामिमा शव फेला
गुल्मी जेठ २४
यही जेष्ठ १६ गतेखि हराईरहेका एक व्याक्तिको शव आज गुल्मीको वामी गाविसमा फेला परेको छ । कुर्घा गाविस वार्ड नं. ७ घर भई वामी गाविस वार्ड नं. ७ स्थित देववहादुर सिँह ठकुरीको घरमा वस्दै आएका ५१ वर्षे मङ्गले गन्धर्वको शव आज वामी गाविसको पुराना गाउँ सोलानाथ भन्ने खर्यानमा फेला परेको हो । हराउनु अघि घरायसी विषयमा उनीमाथि गम्भिर आरोप लगाईएको भए पनि उक्त आरोपको भने पुष्टि हुन सकेको छैन । आफु माथि लागेको आरोप अस्वीकार गर्दै उनी उक्त दिनदेखि फरार रहेको वताईएको छ । मृत्युको कारण भने खुल्न सकेको छैन । घटनाको विषयमा अनुसन्धानपछि मात्र मृत्युको कारण खुल्ने प्रहरीले जनाएको छ ।
मातृत्व सम्वन्धि जिल्ला स्तरीय समता र पहुँच तालीम
गुल्मी जेठ २३
प्रजनन् स्वास्थ्यमा चेतना वढाउने र प्रजनन् स्वास्थ्यमा समतामूलक ढंगवाट पहुँच अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले आजदेखि गुल्मी जिल्लाको सदरमुकाम तम्घासमा प्रजनन् स्वास्थ्य सुदृढीकरणकालागि जिल्ला स्तरीय समता र पहुँच तालीम शुरु भएको छ । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय गुल्मीको सहयोगमा राष्ट्रिय ग्रामिण तथा सामुदायीक विकास....
केन्द्र नार्डेक नेपाल,सामाजिक जागरण तथा विकास अभियान गुल्मी तथा एकिकृत ग्रामिण विकास समाज गुल्मीको आयोजनामा उक्त तालीम संचालन गरिएको हो । तालीममा सुरक्षित मातृत्व, नवशिशुको स्वास्थ्यमा ख्याल गर्नु पर्ने कुराहर,सेवाको उपभोगमा हुने ढीलाईका कारणहरु र समाधानका सम्भावित उपाय तथा शुरक्षीत मातृत्व संवन्धि अधिकारहरुको विषयमा सहभागीहरुलाई जानकारी गराईले,सामाजिक जागरण तथा विकास अभियान गुल्मीका संयोजक विष्णु प्रसाद भण्डारीले जानकारी दिएका छन् । कार्यक्रममा जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय तथा आयोजक संस्थाका कार्यक्रम संयोजक, फिल्ड संयोजक र सामाजिक परिचालकहरुको सहभागिता रहेको छ । तीनदिनसम्म संचालन हुने उक्त तालीमको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख डा. भेषराज पोख्रेल र प्रकाश कोईरालाले सहजिकरण गर्नु भएको छ ।
प्रजनन् स्वास्थ्यमा चेतना वढाउने र प्रजनन् स्वास्थ्यमा समतामूलक ढंगवाट पहुँच अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले आजदेखि गुल्मी जिल्लाको सदरमुकाम तम्घासमा प्रजनन् स्वास्थ्य सुदृढीकरणकालागि जिल्ला स्तरीय समता र पहुँच तालीम शुरु भएको छ । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय गुल्मीको सहयोगमा राष्ट्रिय ग्रामिण तथा सामुदायीक विकास....
केन्द्र नार्डेक नेपाल,सामाजिक जागरण तथा विकास अभियान गुल्मी तथा एकिकृत ग्रामिण विकास समाज गुल्मीको आयोजनामा उक्त तालीम संचालन गरिएको हो । तालीममा सुरक्षित मातृत्व, नवशिशुको स्वास्थ्यमा ख्याल गर्नु पर्ने कुराहर,सेवाको उपभोगमा हुने ढीलाईका कारणहरु र समाधानका सम्भावित उपाय तथा शुरक्षीत मातृत्व संवन्धि अधिकारहरुको विषयमा सहभागीहरुलाई जानकारी गराईले,सामाजिक जागरण तथा विकास अभियान गुल्मीका संयोजक विष्णु प्रसाद भण्डारीले जानकारी दिएका छन् । कार्यक्रममा जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय तथा आयोजक संस्थाका कार्यक्रम संयोजक, फिल्ड संयोजक र सामाजिक परिचालकहरुको सहभागिता रहेको छ । तीनदिनसम्म संचालन हुने उक्त तालीमको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख डा. भेषराज पोख्रेल र प्रकाश कोईरालाले सहजिकरण गर्नु भएको छ ।
निशुल्क शिक्षा दिने सरकारको निति उलंघन, सरकारी विद्यालयमा शुल्क असुल्दै
नारायण प्रभात मरासिनी,
गुल्मी जेठ २३
गत शैक्षिक सत्रदेखी नै अग्रेजी माध्यमबाट पठनपाठन शुरु गर्ने भन्दै गुल्मी जिल्लाका दर्जनौ सामुदायिक विद्यालयहरुले सहयोग शुल्कका नाममा भर्ना शुल्क र मासिक शुल्क समेत लिदै आएका छन् । कक्षा ८ सम्मको आधारभुत र अनिवार्य निशुल्क शिक्षा सरकारको नितिमा रहेपनि त्यसको उलंघन गर्दै जिल्लाका दर्जनौ विद्यालयले नर्सरीदेखि नै यसरी शुल्क उठाउन थालेका हुन् ।
त्यसैलाई पछ्याउँदै यस शैक्षिक सत्रदेखि अन्य समुदायिक विद्यालयहरुले पनि यसरी अंग्रेजी माध्यमबाट पढाउँदै शुल्क लिइरहेका छन् । तर अंग्रेजी माध्यमबाट पठनपाठन शुरु गरेका ती मध्येका कतिपय विद्यालयहरुले भने विद्यार्थीहरुबाट शुल्क नलिएर पनि चलाईरहेका छन् । अग्रेजी माध्यमबाट पढाई शुरु नगरे सामुदायिक विद्यालयहरुमा विद्यार्थीहरुको संख्या कम हुँदै जाने भन्दै अधिकांश सामुदायिक विद्यालयहरु यतिबेला नर्सरीदेखि कक्षा २ सम्म अग्रेजी माध्यमबाट पढाउन शुरु गरेका छन् । गरिव विपन्न वर्गका छोरा छोरीहरुले सहज रुपमा शिक्षा हासिल गर्ने थलो सामुदायिक विद्यालयमा नै शुल्क लिन थालेपछि निम्न वर्गका छोराछोरीहरु शुल्क नलिने अन्य टाढाको विद्यालयमा जान बाध्य छन भने गत वर्ष विरवासकी एक दलित महिलाले आफ्नो छोराछोरीलाई स्कूलबाटै छुटाउनु परेको थियो । शिक्षा ऐन–नियमावलीमा समेत जिल्ला शिक्षा कार्यलयको अनुमति विना कुनैपनि प्रकारको शुल्क लिन नपाईने र कक्षा ८ सम्म निशुल्क शिक्षा उल्लेख भएपनि गत वर्षदेखि सामुदायिक विद्यालयले आफुखुशी शुल्क लिइरहदा जिल्ला शिक्षा कार्यलय आफु थाहा नपाएजस्तो गरिरहेको छ । केहीदिन अघि मात्र सरुवा भई आउनुभएका जिल्ला शिक्षा अधिकारी नन्दलाल पौड्यालले आफुलाई त्यस्तो जानकारी नआएको र कतैबाट उजुरी समेत नपरेको बताउँदै यदि त्यस्तो पाइए आफुले कारवाही गर्ने वताउनुभयो । नेपाली सेनाले देशका विभिन्न स्थानमा सामाजिक विकास तथा पुर्वाधार निर्माणका कार्यहरु गरीरहेको छ । यस्तै वामी टक्सार भयरथुम स्थित श्री चन्दननाथ गण अन्तरगतको सुरक्षा वेश क्याम्पका जवानहरुपनी विकाश निर्माणमा जुटेका छन् । हिजो मात्रै सिमरखा, परुवा हुदै मन्टेपाटा जोड्ने मोटरवाटो मर्मत गरेको सेनाको टोलीले स्थानीय उपभोक्ता संगै आज देखी वामी स्थीत काफलटोला दाल्का, आपचौर हुदै वामी मैदान जोड्ने मोटरवाटो मर्मत गर्न लागेको छ । उपसेनानी विकास पुरीको कमाण्डमा २५ जना जवान तथा मोटरवाटो उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष कमल के.सि.र उपाध्यक्ष कृष्णप्रसाद सापकोटाको नेतृत्वमा उपभोक्ता समिति तथा उपभोक्ता हरुको सहभागीतामा मोटरवाटो मर्मत गर्न लागीएको हो । बर्षाका कारण ठाँउठाँउमा पहिरो गएका कारण अवरुद्ध भएको मोटरवाटो खुलाउने प्रयासमा सघाउन उपभोक्ता समितिले सवैमा आग्रह समेत गरेको छ ।
गुल्मी जेठ २३
गत शैक्षिक सत्रदेखी नै अग्रेजी माध्यमबाट पठनपाठन शुरु गर्ने भन्दै गुल्मी जिल्लाका दर्जनौ सामुदायिक विद्यालयहरुले सहयोग शुल्कका नाममा भर्ना शुल्क र मासिक शुल्क समेत लिदै आएका छन् । कक्षा ८ सम्मको आधारभुत र अनिवार्य निशुल्क शिक्षा सरकारको नितिमा रहेपनि त्यसको उलंघन गर्दै जिल्लाका दर्जनौ विद्यालयले नर्सरीदेखि नै यसरी शुल्क उठाउन थालेका हुन् ।
त्यसैलाई पछ्याउँदै यस शैक्षिक सत्रदेखि अन्य समुदायिक विद्यालयहरुले पनि यसरी अंग्रेजी माध्यमबाट पढाउँदै शुल्क लिइरहेका छन् । तर अंग्रेजी माध्यमबाट पठनपाठन शुरु गरेका ती मध्येका कतिपय विद्यालयहरुले भने विद्यार्थीहरुबाट शुल्क नलिएर पनि चलाईरहेका छन् । अग्रेजी माध्यमबाट पढाई शुरु नगरे सामुदायिक विद्यालयहरुमा विद्यार्थीहरुको संख्या कम हुँदै जाने भन्दै अधिकांश सामुदायिक विद्यालयहरु यतिबेला नर्सरीदेखि कक्षा २ सम्म अग्रेजी माध्यमबाट पढाउन शुरु गरेका छन् । गरिव विपन्न वर्गका छोरा छोरीहरुले सहज रुपमा शिक्षा हासिल गर्ने थलो सामुदायिक विद्यालयमा नै शुल्क लिन थालेपछि निम्न वर्गका छोराछोरीहरु शुल्क नलिने अन्य टाढाको विद्यालयमा जान बाध्य छन भने गत वर्ष विरवासकी एक दलित महिलाले आफ्नो छोराछोरीलाई स्कूलबाटै छुटाउनु परेको थियो । शिक्षा ऐन–नियमावलीमा समेत जिल्ला शिक्षा कार्यलयको अनुमति विना कुनैपनि प्रकारको शुल्क लिन नपाईने र कक्षा ८ सम्म निशुल्क शिक्षा उल्लेख भएपनि गत वर्षदेखि सामुदायिक विद्यालयले आफुखुशी शुल्क लिइरहदा जिल्ला शिक्षा कार्यलय आफु थाहा नपाएजस्तो गरिरहेको छ । केहीदिन अघि मात्र सरुवा भई आउनुभएका जिल्ला शिक्षा अधिकारी नन्दलाल पौड्यालले आफुलाई त्यस्तो जानकारी नआएको र कतैबाट उजुरी समेत नपरेको बताउँदै यदि त्यस्तो पाइए आफुले कारवाही गर्ने वताउनुभयो । नेपाली सेनाले देशका विभिन्न स्थानमा सामाजिक विकास तथा पुर्वाधार निर्माणका कार्यहरु गरीरहेको छ । यस्तै वामी टक्सार भयरथुम स्थित श्री चन्दननाथ गण अन्तरगतको सुरक्षा वेश क्याम्पका जवानहरुपनी विकाश निर्माणमा जुटेका छन् । हिजो मात्रै सिमरखा, परुवा हुदै मन्टेपाटा जोड्ने मोटरवाटो मर्मत गरेको सेनाको टोलीले स्थानीय उपभोक्ता संगै आज देखी वामी स्थीत काफलटोला दाल्का, आपचौर हुदै वामी मैदान जोड्ने मोटरवाटो मर्मत गर्न लागेको छ । उपसेनानी विकास पुरीको कमाण्डमा २५ जना जवान तथा मोटरवाटो उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष कमल के.सि.र उपाध्यक्ष कृष्णप्रसाद सापकोटाको नेतृत्वमा उपभोक्ता समिति तथा उपभोक्ता हरुको सहभागीतामा मोटरवाटो मर्मत गर्न लागीएको हो । बर्षाका कारण ठाँउठाँउमा पहिरो गएका कारण अवरुद्ध भएको मोटरवाटो खुलाउने प्रयासमा सघाउन उपभोक्ता समितिले सवैमा आग्रह समेत गरेको छ ।
एक व्याक्तिको शव फेला
नारायण प्रभात मरासिनी
गुल्मी जेठ २३
यही जेष्ठ १६ गतेखि हराईरहेका एक व्याक्तिको शव आज गुल्मीको वामी गाविसमा फेला परेको छ । कुर्घा गाविस वार्ड नं. ७ घर भई वामी गाविस वार्ड नं. ७ स्थित देववहादुर सिँह ठकुरीको घरमा वस्दै आएका ५१ वर्षे मङ्गले गन्धर्वको शव आज वामी गाविसको पुराना गाउँ सोलानाथ भन्ने ख¥यानमा फेला परेको हो ।
हराउनु अघि घरायसी विषयमा उनीमाथि गम्भिर आरोप लगाईएको भए पनि उक्त आरोपको भने पुष्टि हुन सकेको छैन । आफु माथि लागेको आरोप अस्वीकार गर्दै उनी उक्त दिनदेखि फरार रहेको वताईएको छ । मृत्युको कारण भने खुल्न सकेको छैन । घटनाको विषयमा अनुसन्धानपछि मात्र मृत्युको कारण खुल्ने प्रहरीले जनाएको छ
गुल्मी जेठ २३
यही जेष्ठ १६ गतेखि हराईरहेका एक व्याक्तिको शव आज गुल्मीको वामी गाविसमा फेला परेको छ । कुर्घा गाविस वार्ड नं. ७ घर भई वामी गाविस वार्ड नं. ७ स्थित देववहादुर सिँह ठकुरीको घरमा वस्दै आएका ५१ वर्षे मङ्गले गन्धर्वको शव आज वामी गाविसको पुराना गाउँ सोलानाथ भन्ने ख¥यानमा फेला परेको हो ।
हराउनु अघि घरायसी विषयमा उनीमाथि गम्भिर आरोप लगाईएको भए पनि उक्त आरोपको भने पुष्टि हुन सकेको छैन । आफु माथि लागेको आरोप अस्वीकार गर्दै उनी उक्त दिनदेखि फरार रहेको वताईएको छ । मृत्युको कारण भने खुल्न सकेको छैन । घटनाको विषयमा अनुसन्धानपछि मात्र मृत्युको कारण खुल्ने प्रहरीले जनाएको छ
ससुरा–ज्वाँई नागरिकताकाण्ड अख्तियारमा
सञ्जु थापा.
गुल्मी जेठ २३
२ वर्ष अघि जिल्ला प्रसाशन कार्यलय गुल्मीबाट आफ्नो छोरी ज्वाईलाई छोरो बनाएर नागरिता दिलाउन खोज्ने काण्ड यतिवेला अख्तियार सम्म पुगेको छ । अर्जै गाविस वडा नं. २ निवासी लोकेन्द्र पराजुलीलाई आफ्नो छोरा कमल घिमिरेको नामबाट नागरिता दिलाउन खोज्ने नेटा गाविस वडा नं. ४ निवासी रामराजा घिमिरेलाई प्रसाशनले २०६६ साल चैत्र १२ गतेका दिन तत्काल उक्त नागरिकता जफत गरी तारेखमा राखेको थियो ।
. दस्तखत भई नागरिकता दिलाउने क्रममा सम्बन्धितको हात काँपेपछि आशंका गरि प्रसाशनले उक्त नागरिकता दिन रोकेको थियो । छानविन गर्ने क्रममा त्यसै जिल्ला प्रसाशनबाट ५÷६ वर्ष अघि नै लोकेन्द्रले आफ्नो वास्तविक नाम ठेगानाबाट नागरिकता र राहदानी समेत निकालेको खुलासा भएपछि उनीहरुमाथि प्रसाशनले मुद्दा चलाएको थियो । अहिले उक्त मुद्दाको फाइल एक्कासी अख्तीयारले मागेपछि त्यसतर्पm पठाईएको प्रसाशनले जनाएको छ । उहाँले सरस्वती मावि नेटाका प्रधानाध्यापक भिमलाल घिमिरेलाई समेत आफ्नो पकडमा लिई ज्वाइ लोकेन्द्रलाई कमल घिमिरेको नाममा कक्षा ८ को प्रमाणपत्र निकाल्न लगाई गाविस सचिवबाट सिफरिस लगेर प्रसाशनमा दोस्रो नागरिकता र दोस्रो राहदानी निकाल्ने प्रयास गरेको वताईएको छ । गाविस सचिव मेघराज पोख्रेल भर्खर अन्य गाविसबाट नेटा गाविसमा सरुवा भई आएको मौका छोपी प्रधानाध्यापक भिमलालबाट सो विद्यालयमा भर्ना र हाजिर नै नभएका लोकेन्द्रलाई रामराजाले आफ्नो छोरा कमल बनाई कक्षा ८ को प्रमाणपत्र दिलाउदा प्र.अ. भिमलाल समेतलाई प्रसाशनले तारेखमा राखेको छ । लोकेन्द्र विदेश गएर फर्केको र दोहोरो राहदानी बनाई पुन विदेश जानको लागि अर्काे नागरिकता निकाल्न खोजेको बुझिएको छ । लोकेन्द्र हाल पनि वैदेशिक रोजगार व्यवसायीका रुपमा काठमाण्डौमै वसोवास गर्ने बताइएको छ । गाविस सचिव मेघराज पोख्रेलले आफु त्यस गाविसमा भर्खर गएको र सरस्वती मावि को प्रमाणपत्रको विश्वासमा आफुले सिफारिस दिएको बताउदै आउनुभएको छ । गत २ वर्षदेखि तारेखमा बोलाउने र पठाउने बाहेक प्रसाशनले कारवाही गर्ने छाँट नदेखाएपछि सम्भवत कसैले अख्तीयारमा उजुरी दिएको हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ ।
गुल्मी जेठ २३
२ वर्ष अघि जिल्ला प्रसाशन कार्यलय गुल्मीबाट आफ्नो छोरी ज्वाईलाई छोरो बनाएर नागरिता दिलाउन खोज्ने काण्ड यतिवेला अख्तियार सम्म पुगेको छ । अर्जै गाविस वडा नं. २ निवासी लोकेन्द्र पराजुलीलाई आफ्नो छोरा कमल घिमिरेको नामबाट नागरिता दिलाउन खोज्ने नेटा गाविस वडा नं. ४ निवासी रामराजा घिमिरेलाई प्रसाशनले २०६६ साल चैत्र १२ गतेका दिन तत्काल उक्त नागरिकता जफत गरी तारेखमा राखेको थियो ।
. दस्तखत भई नागरिकता दिलाउने क्रममा सम्बन्धितको हात काँपेपछि आशंका गरि प्रसाशनले उक्त नागरिकता दिन रोकेको थियो । छानविन गर्ने क्रममा त्यसै जिल्ला प्रसाशनबाट ५÷६ वर्ष अघि नै लोकेन्द्रले आफ्नो वास्तविक नाम ठेगानाबाट नागरिकता र राहदानी समेत निकालेको खुलासा भएपछि उनीहरुमाथि प्रसाशनले मुद्दा चलाएको थियो । अहिले उक्त मुद्दाको फाइल एक्कासी अख्तीयारले मागेपछि त्यसतर्पm पठाईएको प्रसाशनले जनाएको छ । उहाँले सरस्वती मावि नेटाका प्रधानाध्यापक भिमलाल घिमिरेलाई समेत आफ्नो पकडमा लिई ज्वाइ लोकेन्द्रलाई कमल घिमिरेको नाममा कक्षा ८ को प्रमाणपत्र निकाल्न लगाई गाविस सचिवबाट सिफरिस लगेर प्रसाशनमा दोस्रो नागरिकता र दोस्रो राहदानी निकाल्ने प्रयास गरेको वताईएको छ । गाविस सचिव मेघराज पोख्रेल भर्खर अन्य गाविसबाट नेटा गाविसमा सरुवा भई आएको मौका छोपी प्रधानाध्यापक भिमलालबाट सो विद्यालयमा भर्ना र हाजिर नै नभएका लोकेन्द्रलाई रामराजाले आफ्नो छोरा कमल बनाई कक्षा ८ को प्रमाणपत्र दिलाउदा प्र.अ. भिमलाल समेतलाई प्रसाशनले तारेखमा राखेको छ । लोकेन्द्र विदेश गएर फर्केको र दोहोरो राहदानी बनाई पुन विदेश जानको लागि अर्काे नागरिकता निकाल्न खोजेको बुझिएको छ । लोकेन्द्र हाल पनि वैदेशिक रोजगार व्यवसायीका रुपमा काठमाण्डौमै वसोवास गर्ने बताइएको छ । गाविस सचिव मेघराज पोख्रेलले आफु त्यस गाविसमा भर्खर गएको र सरस्वती मावि को प्रमाणपत्रको विश्वासमा आफुले सिफारिस दिएको बताउदै आउनुभएको छ । गत २ वर्षदेखि तारेखमा बोलाउने र पठाउने बाहेक प्रसाशनले कारवाही गर्ने छाँट नदेखाएपछि सम्भवत कसैले अख्तीयारमा उजुरी दिएको हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ ।
‘म्याग्दी रनिङ कप २०११’ गुल्मीलाई
म्याग्दी समाज समिति दक्षिण कोरियाले आयोजना गरेको प्रतिष्प्रर्धात्मक भलिबल खेल म्याग्दी रनिङ कप २०११ लाई गुल्मी सम्पर्क समितिले आफ्नो पो्ल्टामा पार्न सफल भएको छ । प्रतियोगिताको फाईनल खेलमा पर्बत प्रवासी सेवा समाज संगको कडा प्रतिष्प्रर्धा संगै गुल्मी सम्पर्क समितिले २-१ को अन्तरले बिजय हांशिल गर्दै म्याग्दी कपलाई आफ्नो पो्ल्टामा पार्न सफल भएको हो ।
१५ टीमले सहभागिता जनाएको यस प्रतियोगितामा तेश्रो स्थानको लागि भएको गोला नतिजा अनुसार तनहुं प्रवासी उद्दार समितिले नेपाल मगर संघलाई पछि पार्दै तेश्रो स्थान प्राप्त गर्न सफल भएको छ गत सालको म्याग्दी रनिङ कप बिजयी बाग्लुङ टीम लगायत दाबेदार मानिएका अन्य टीमहरु पहिलो र दोश्रो चरणबाटै बाहिरिन पुगेका थिए । म्याग्दी रनिङ कप २०११ मा गुल्मी टीमका सुजन श्रेष्ठलाई उत्कृष्ट खेलाडी घोषणा गर्दै नगद पुरस्कार र प्रमाण पत्र बितरण गरिएको थियो ।
करिव ३ सय जना भलिबल फ्यानहरुको उपस्थित रहेको उक्त प्रतियोगितामा आयोजकको तर्फबाट सेलरोटी लगायतका मिष्ठान्न परिकारहरुको बिक्री बितरण गर्नुको साथै चुट्के र झ्याउरे भाकाका ठेट नेपाली गीतहरुले गुन्जायमान हलमा मनोरन्जन लिंदै प्रतिष्प्रर्धात्मक भलिबल खेलको अवलोकन गरेका थिए ।
१५ टीमले सहभागिता जनाएको यस प्रतियोगितामा तेश्रो स्थानको लागि भएको गोला नतिजा अनुसार तनहुं प्रवासी उद्दार समितिले नेपाल मगर संघलाई पछि पार्दै तेश्रो स्थान प्राप्त गर्न सफल भएको छ गत सालको म्याग्दी रनिङ कप बिजयी बाग्लुङ टीम लगायत दाबेदार मानिएका अन्य टीमहरु पहिलो र दोश्रो चरणबाटै बाहिरिन पुगेका थिए । म्याग्दी रनिङ कप २०११ मा गुल्मी टीमका सुजन श्रेष्ठलाई उत्कृष्ट खेलाडी घोषणा गर्दै नगद पुरस्कार र प्रमाण पत्र बितरण गरिएको थियो ।
करिव ३ सय जना भलिबल फ्यानहरुको उपस्थित रहेको उक्त प्रतियोगितामा आयोजकको तर्फबाट सेलरोटी लगायतका मिष्ठान्न परिकारहरुको बिक्री बितरण गर्नुको साथै चुट्के र झ्याउरे भाकाका ठेट नेपाली गीतहरुले गुन्जायमान हलमा मनोरन्जन लिंदै प्रतिष्प्रर्धात्मक भलिबल खेलको अवलोकन गरेका थिए ।
चिसो भुइँमा बसेर पढ्दै विद्यार्थी, जंगलमा शौचालय
गुल्मी जेठ २२
गुल्मीको विकट गाविस नेटाको एक विद्यालयमा १६ वर्षपछि जिल्ला शिक्षा कार्यालयले निरीक्षण गरेको छ । सदरमुकाम तम्घासबाट करिब ३६ किमी दूरीमा रहेको नेटा–१, लिलिङ गाउँस्थित मनकामना प्राथमिक विद्यालयको १६ वर्षपछि निरीक्षण भएको हो । निरीक्षणका क्रममा फर्निचर अभावमा विद्यार्थी चिसो भुइँमा बसेर पढ्दै गरेको र शौचालयका लागि जंगल जाने गरेको पाइएको निरीक्षक झविलाल विकले बताएका छन् । ‘‘२०५२ सालयता स्रोत व्यक्तिसमेत त्यस विद्यालयको निरीक्षणमा पुगेको पाइएन,” उनले भने । करिब १ सय ५० विद्यार्थी रहेको सो विद्यालयको भवन एकदमै सानो र जीर्ण छ । जसको मर्मतका लागि जिल्ला शिक्षा कार्यालयले ५० हजार छुट्ट्याए पनि मर्मत गरेर नहुने र नयाँ भवनको आवश्यकता रहेको निरीक्षक विकले बताए । सुगम गाविसका विद्यालयमा जिल्ला शिक्षा कार्यालयका साथै विभिन्न संघ–संस्थाले समेत शौचालय निर्माण गरिदिएको पाइन्छ । तर, त्यो विद्यालयमा आजसम्म कसैको ध्यान नपुग्नुमा दुःख लागेको उनले बताए । अधिकांश गरिब जनजाति र दलित बसोबास गर्ने सो स्थान गाविसकै विकट गाउँ हो । स्थानीय तहमा राजनीतिक नेतृत्व नहुनुले पनि विद्यालय ओझेलमा परेको हुनसक्ने विकको अनुमान छ । त्यसो त गत त्यति नै लामो समयदेखि आलमदेवी प्रावि दर्लामचौर, सूर्योदय प्रावि छापहिले र कालिका निमावि दोहोलीमा पनि विद्यालय निरीक्षण नभएको पाएको उनले बताए । “ती विद्यालयको भौतिक अवस्था लिलिङको मनकामना प्राविको भन्दा कम पाइयो,” निरीक्षक विकले भने ।
विद्यालय शान्ति क्षेत्र कार्यान्वयन गरिने
शनिवार, 4 जून 2011
नौ बुँदे मागमा सहमति
|
विद्युत् विकासको कथा र व्यथा
प्रकाश दुलाल |
नेपालमा जलविद्युत् निर्माणको सुरुवात १९६८ जेष्ठ ९ गते फर्पिङमा ५०० किलोबाट क्षमताको चन्द्रज्योति जलविद्युत् गृहको निर्माणबाट भएको हो । यो नेपालको पहिलो र एसियाको दोस्रो जलविद्युत् आयोजना हो । वि.स. १९६४ मा चन्द्र शम्शेर वेलायतको भ्रमणमा जाँदा त्यहाँ बिजुली बलेको देखेर प्रभावित भई फर्केपछि उनले तत्कालीन राणाहरूको दरवारमा बिजुली बाल्न यो आयोजना वनाएका थिए । त्यस पछिका सुन्दरीजल -६४० किलोबाट) र पनौती -२४ सय किलोबाट) नै नेपालका पुराना जलविद्युत् आयोजनाहरू हुन । नेपालमा जलविद्युत्को विकास अवधिमा नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको प्रसारण प्रणालीमा हालसम्म ६४४.३३६ मेगाबाट जलविद्युत्बाट र ५३.४१० मेगाबाट तापीय ऊर्जाबाट गरी जम्मा ६९७.८४६ मेगाबाट विद्युत् क्षमता जडित छ । अहिले नेपाली विद्युत् बजारमा वर्षैभरी करिब ९४० मेगाबाट माग रहेको अवस्था छ भने हिउँद याममा कुलमागको ४८ प्रतिशत मात्र विद्युत् आपूर्ति भैरहेको छ । हिउँद याममा हुने विद्युत् आपूर्तिर् -४९२ मेगाबाट) मा नेपाल विद्युत् प्रधिकरणको रन अफ द रिभर प्रणालिका आयोजनाहरूबाट ४६ प्रतिशत निजी क्षेत्रबाट १९ प्रतिशत कुलेखानी जलासय युक्त आयोजनाबाट ९ प्रतिशत थर्मल प्लान्टबाट १ प्रतिशत गरी जम्मा ३७२ मेगाबाट विद्युत् उत्पादन भैरहेको छ भने भारतबाट कुल विद्युत् आपूर्तिको २५ प्रतिशत आपूर्ति रहेको छ । वर्तमान अवस्थामा नेपालको एक दिनको विद्युत् मागलाई हेरेर विश्लेषण गर्ने हो भने विहान तीन घण्टा र वेलुका चार घण्टा पिक आवरमा विद्युत्को माग अत्यधिक हुने गरेको छ । नेपालको विद्युत् खपतको विश्लेषण गर्ने हो भने वषर्ायामको तुलनामा हिउँदयाममा विद्युत्को माग धेरै हुने गरेको छ । करिब ५६ प्रतिशत नेपाली विद्युत् सेवाबाट वञ्चित रहेको वर्तमान अवस्थामा प्रत्येक वर्ष करिब १० प्रतिशतका दरले विद्युत् माग वढिरहेको छ । नेपालका करिब ६ हजार नदीमा वहने पानीबाट करिब ८३ हजार मेगाबाट विद्युत् निकाल्न सकिने सम्भावना रहेको भनिदै आएको छ । यो सरकारी प्रतिवेदनको आधारमा नभएर डा. हरिमान श्रेष्ठले सन् १९६६ मा आफ्नो पि.एच.डि.को थेसिसमा उल्लेख भनी भएको भनाइमा आधारित भएर भनिदै आएको हो । यस्तै हाईड्रो सालेसन प्रा.ली. ले गरेको एक अध्ययन अनुसार नेपालको जलविद्युत् उत्पादन क्षमता २४० हजार मेगाबाट र ईन्जीनियरिङ अध्यायन संस्थान पुल्चोकले गरेको अर्को एक अध्ययनले दुई लाख मेगाबाटभन्दा बढी देखाएको छ । अझ जलासययुक्त आयोजना निर्माण गर्ने हो भने नेपालको कुल जलविद्युत् उत्पादन क्षमता यो भन्दा अझै वढ््ने अनुमान छ । त्यसैले नेपालको कुल जलविद्युत् उत्पादन क्षमता कति हो भन्ने यथार्थ थाहा पाउन सरकारले अध्ययन गराउन जरुरी छ । प्रजातन्त्रको पुनःस्थापनापछि नेपाल सरकारले आर्थिक उदारीकरणको नीति अनुरूप विकास निर्माणका विभिन्न क्षेत्रमा निजीक्षेत्रको सहभागिता गराउने नीति लियो । जस अनुरूप सरकारले जल विद्युत् विकास नीति २०४९ र विद्युत् ऐन २०४९ लागू गर्यो । सो ऐन लागू भएपछि नेपालको जलविद्युत् क्षेत्रमा निजी -स्वदेशी तथा विदेशी) लगानीकर्ताहरूले लगानी गरी जलविद्युत् आयोजना विकास तथा निर्माणकार्य अगाडि बढाइरहेका छन् । करिब २० बर्ष अघि बनेको विद्युत् ऐनमा समय सापेक्ष संशोधन हुन नसक्दा यो क्षेत्रमा समस्याहरू सिर्जना भएका छन् । त्यसैले नै विगतमा दशौ पञ्च वषर्ीय योजनाले अपेक्षा गरेजति जलविद्युत् निजीक्षेत्रले उत्पादन गर्न सकेन । यसपछि निजी क्षेत्रमाथि खोलाको व्यापार गर्ने उद्देश्यले जलविद्युत् आयोजनाको लाईसेन्स लिने गरेको आरोप लगाई झोलामा खोला भनिँदै आएको छ तर अहिले सम्म निजी क्षेत्रका २२ वटा जलविद्युत् गृहबाट करिब १७० मेगाबाट विद्युत् उत्पादन भई सकेको छ भने ११ वटा आयोजना बाट करिब ५८ मेगाबाट जलविद्युत् आयोजनाको निर्माण भइरहेको छ । यस्तै करिब २१६ मेगाबाट क्षमताका करिब ४३ वटा आयोजनाहरू र सरकारी तर्फ बाट माथिल्लो तामाकाशी ४५६ मेगाबाट, चमेलिया ३० मेगाबाट, कुलेखानी तेस्रो १४ मेगाबाट निर्माण गर्ने क्रममा छन् । निजिक्षेत्रबाट नेपाल विद्युत् प्राधिकरणमा पिपिएका लागि करिब एक हजार ५८० मेगाबाट क्षमताका ११७ आयोजनाहरूले आवेदन गरेका छन् भने करिब दुई हजार मेगाबाट क्षमताका आयोजनाहरूको सम्भाव्यता अध्ययन भइरहेको छ र निजी क्षेत्रबाट विकास तथा पहिचान गरिरहेका आयोजनाहरूबाट उत्पादित विद्युत् शक्तिलाई उपभोग स्थलसम्म पुर्याउन विद्युत्् प्रसारण लाईन तत्काल निर्माण गर्न सक्ने अवस्थामा सरकार छैन । त्यसैले सबै आयोजनाहरूको निर्माण अहिले नै अगाडि बढाउने सम्भावना देखिंदैन । कुनै पनि आयोजना लगानीका हिसावले सम्भाव्य हुन आयोजना निर्माण गर्न लाग्ने कुल लागत र त्यसबाट प्राप्त हुने कुल प्रतिफलको तुलनात्मक अध्ययन गर्दा लागत भन्दा प्रतिफल बढी हुन जरुरी हुन्छ । अहिलेे सम्भाव्य देखिएका आयोजनाहरू लामो समयसम्म निर्माण हुन नसकेको खण्डमा भविष्यमा लागत बढ्न गई सम्भाव्य नहुन सक्दछन् । निजीक्षेत्रले अरवौ रुपियाँ र वर्षौ समय खर्चिएर विकास गरेका आयोजनाहरू प्रसारण लाईनको अभावमा समयमै निर्माण हुन नसक्दा यी आयोजनाहरूमा उनीहरूद्वारा गरीएको अरबौ लगानी डुव्ने अवस्था आउन सक्छ । त्यसैले यस्तो परिस्थिति आउन नदिन सरकारले जलविद्युत् उत्पादकहरूका समस्याहरू के कस्ता छन् र तिनको कसरी सम्बोधन गर्न सकिन्छ भनेर गम्भीर वन्न जरुरी छ । तर सरकार जलविद्युत्को विकास नहुनुको दोष निजीक्षेत्र माथि लगाएर उनीहरूले लिएका लाईसेन्सको खारेज गर्ना साथ जलविद्युत् विकासले नयाँ गति लीने तर्क गरिरहेको छ । जलस्रोतको धनी मुलुक नेपालमा जलविद्युत् उत्पादनलाई प्राथमिकतामा राखी सोही अनुसारको नीति तयगरी जलविद्युत् विकासलाई तीव्रता प्रदान गर्नुपर्नेमा ऊर्जा क्षेत्रलाई हेर्ने स्पष्ट र दीर्घकालीन दृष्टिकोण नहुँदा सरकार परिवर्तन पिच्छे नीतिमा परिर्वतन हुने गरेको छ । यो कुरा गणतन्त्र नेपालका सरकारहरूले ल्याएका दस वर्षमा दस हजार मेगाबाट, विस वर्षमा पच्चिस हजार मेगाबाट तथा भरखरको ऊर्जा संकटकाल घोषणा गरेर पाँचवर्षमा पच्चीस सय मेगाबाट जलविद्युत् उत्पादनको सरकारी लक्षबाट प्रष्ट हुन्छ । यतिमात्र नभएर यहाँ ऊर्जा मन्त्री पिच्छे नयाँ नयाँ नीति आउने गरेका छन् । जलविद्युत् उत्पादनको सय वर्ष पूरा गरिसकेको हाम्रो देश नेपालले छिमेकी मुलुक भुटानबाट केही सिक्न जरुरी छ । जलविद्युत् उत्पादनको २० वर्षे ईतिहास बोकेको भुटानले अहिलेसम्म एक हजार ४८८ मेगाबाट विद्युत् उत्पादनगरी भुटानीको घरमा विद्युत् सेवा उपलव्ध गराइसकेको छ । ३० हजार मेगाबाट सम्भाव्यता र आर्थिक तथा प्राविधिक हिसावले लगानी गर्न उपयुक्त २३ हजार ७६० मेगाबाट क्षमता भएको भुटानले सन् २०२० सम्ममा १० हजार मेगाबाट जलविद्युत् उत्पादन गर्ने लक्ष राखेर पुनासाङ्गछु पहिलो एक हजार २०० मेगाबाट, पुनासाङ्गछु दोस्रो ९०० मेगाबाट, माङ्छेतु ७२० मेगाबाट आदि आयोजना सुरु गरिसकेको छ भने संकोष चार हजार ६० मेगाबाट यसैवर्षबाट र करीगग्री एक ८०० मेगाबाट सन् २०१२ बाट सुरु गर्दैछ । जलविद्युत्को विकास दु्रत गतिमा अगाडि बढाउने हो भने प्राकृतिक स्रोत र साधनमा स्थानीयको हक अधिकारलाई संसद्बाट ऐन बनाएर परिभाषित गर्न जरुरी छ । मुलुक सङ्घीयतामा जानु अगावै प्राकृतिक स्रोत र साधनको बाँडफाँड सम्बन्धी मुद्धाहरूमा स्थानीय स्तरसम्म छलफल र बहस चलाई स्थानीय जनताको राय सुझावलाई समेत समेटी यस्ता विषयको छीनोफानो गरेर मात्रसंविधान वनाउनु पर्दछ । |
(कथा) सुहागरातको समाप्ति
विमलेन्द्र मिश्र |
दिउँसोभरि जग्गेमा बिहे भयो । दुलाहा र दुलहीले पुरेतले भने झैँ अनेक थरि धार्मिक अनुष्ठान गरे । कहिले दुलहीको गोडाको बुढी औँला समाउने, कहिले एक अर्काबीच दही खुवाउनुपर्ने । दुलाहा पक्ष र दुलहीपक्षका बीच जुहारी नै चल्ने, रमाइलोनै हुने । दुलाहा र दुलहीबीच बिस्तारै परिचय हुँदै गयो । एकैदिनको विवाह चाँडैनै दुलहीलाई अन्माउने बेला पनि हुन लाग्यो । दुलही पक्षका सबैको मुख निन्याउरो र सानो भएको थियो । बाजा बज्न थाल्यो । दुलही अलि नरमाइलो मान्न थालिन । दुलहीका मनमा अनेक थरी कुरा खेल्न थाले । यो आफन्तसँगको बिछोड, पराई घरमा मिलनको सुरूवात थियो । दुलाहा सुबोध भने दुविधामा थियो । त्यसैले उसको मनमा पनि अनेक थरि कुरा खेलिरहेको थियो । दुबैले एक अर्काको मन बुझीसकेका थिएनन् । यो पे्रम विवाह थिएन । बाजा धन्कियो । दुलही पक्षका आफन्तका आँखा रसिला भए । एकैछिनपछि दुलही अन्माएको घर चकमन्न भयो । दुलहीलाई जन्मघरबाट कर्मघरतिर पराइहरूले बाजाको तालमा नाच्दै गाउँदै लागिरहेका थिए । अब त्यो घर सिन्धुको घर थिएन । त्यो घर जहाँ उनी जन्मिन््, हुर्किन्, खेलिन्, बढिन्, त्यो त माइतीमा परिणत भइसकेको यिो । उनी बाटाभरि कल्पनानै गरिरहिन् । उनका श्रीमान् उनी नजिकै थिए । अबका दिनमा त्यो अपरिचित लोग्नेमान्छे नै सबैभन्दा उनको नजिकको हुन्थ्यो । आˆना सबै कुरा उसलाई नै समर्पित गर्नुपर्ने । उनी कहिले रमाएकी थिइन् भने कहिले पराइ घरसँग डराएकी थिइन् । रात परिसकेको थियो । सिन्धुलाई अनेक चलन र विधिविधानले बधूको रूपमा घरमा भित्र्याइयो । सबै खुशी थिए । रात पनि छिप्पिन लाग्यो । सिन्धुलाई दुलाहाको कोठामा लगियो । त्यस कोठाको ढोका लगाउन लगाइयो । बन्द कोठामा, एउटा नौलो मानिससँग उनको मन ढुक्क भयो । झ्याल ढोका बन्द थिए । झ्याल ढोका सबैतिर पर्दा लगाइएको थियो । आजैबाट चिनेको मान्छेसँग उनलाई कुरा गर्न सहज भएन । उनी चुपचाप बसिरहिन् । सुहागरात दुलाहा र दुलही बन्द कोठामा सँगै रात बिताउने पहिलो रात, अविस्मरणीय रात, सृष्टिलाई निरन्तर अघि बढाउने क्रमको प्रथम सुरूवात, पुर्खौदेखि पछ्याउँदै आएको रीति, दुई जीवनको संयोग । सुबोधको भने यो पहिलो सुहागरात थिएन । उसको पहिलो सुहागरातले उसलाई आजसम्म पनि पीडा दिँदै आएको थियो । यसरी नै केही महिना पहिले उसले पहिलो चोटि विवाह गरेको थियो । दुलहीलाई यसरी नै घर ल्याएको थियो । दुलही कोठामा आइसकेकी थिइन् । उसले दुलहीसँग कुरा अघि बढाउन चाहृयो । दुलही ऊबाट परपर भइन् । आखिरमा उनको त अर्कै केटासँग पे्रम भएको कुरा दुलहीले खुलस्त गरिन् । सुबोध छाँगाबाट खसेजस्तो भएको थियो । दुलहीले आˆनो पे्रमीलाई डाकिन् र पे्रमीले पनि तुरून्तै आई उनलाई लग्यो । त्यो दिन उसको सुहागरात नभइ बोझिलो रात भएको थियो । त्यो दिनदेखि ऊ सुहागरातसँग डराउँथ्यो । रात चकमन्न हुँदै थियो । सिन्धुले आˆना साथीहरूको सुहागरातका कुरा सुनेकी थिइन् । उनको एउटा साथीको श्रीमान् त सुहागरातकै बखत मादक पदार्थ धोकेर झगडा गर्न आएको थियो । यो कुराले उनी पनि तर्सिन् तर सुबोध असल थियो । आगोलाई साक्षी राखि जग्गेलाई सातफेरा लगाई नयाँ जीवन, नयाँ वातावरण र नयाँ सम्बन्ध आत्मसाथ गर्दै सङ्कल्प गरी विवाह बन्धनमा बाँधिएका यिनीहरू मन, बचन र कर्मले निश्चल र पवित्र थिए । पति पत्नीको पे्रमको अङ्कुर टुसाउँदै विश्वास फैलदै जाँदै थियो । पे्रम मौलाउन थाल्यो । विस्तारै लाज हराउन थाल्यो । कुरा विस्तारै अघि बढ्दै गयो । सुबोधले उनको घुम्टो खोल्यो, नाडीका हातका चुरा चलायो । उसको स्पर्श सिन्धुलाई पनि मीठो लाग्न थाल्यो ।बिस्तार बिस्तार सिन्धुलाई पनि सुबोध चिनेको आˆनै मानिस झँै लाग्न थाल्यो । उनी पनि सुबोधसँग बोल्न थालिन् । आखिरमा रात छिप्पिँदै गयो । सुबोधले उनलाई ओछ्यानमा आउन आग्रह गर्यो तर उनीअटेर भई जहाँको तहीँं रहिन् । सुबोधले उनको हात तानेर ओछ्यानमा लगे उनी हाँसिन् र बोलिन् - 'छि हजूर त कस्तो मान्छे Û' भोलि बिहान भयो । रात सकियो । बिहानी भएको आभाष चराचुरूङ्गीले दिए । सिन्धु ओछ्यानमै पल्टिरहेकी थिइन् । एउटा नौलो अनुभूति दुबैलाई भइरहेको थियो । दुबै एकअर्काप्रति समर्पित थिए । सिन्धुको केशराशी यताउति अनुहारतिर छरिएको थियो । सिन्धु कपाल पन्छाउँदै सुबोधसँग मुस्काइन् । सुबोध पनि आˆनो जिउ तन्काउँदै सिन्धुसँग मुस्कुरायो । यसपालिको सुहागरातले सुबोधलाई चिन्ता दिएन । ऊ आफैँमा रमायो । यो सुहागरातको चाहिँ रमाइलो समाप्ति भयो । á |
अग्ला मानिस किन मन पर्छन् महिलालाई
अग्ला मानिसलाई महिलाहरूले किन मन पराउँछन् यसको कैयौं कोण हुनसक्छन् तर अनुसन्धानकर्ताहरूद्वारा गरिएको एक ताजा अध्ययनलाई मान्ने हो भने उचाईभन्दा पनि तिनको राम्रो जुझारु क्षमता महिला आकर्षणको कारण हो । डा. डेभिड क्यारियरको निस्कर्षलाई मान्ने हो भने मानिसले सबभन्दा जोरदार प्रहार तलतिर गर्न सक्छ र यो कुरा अग्लो मानिसमा लागू हुन्छ । होचो मानिसको तुलनामा अग्लो मानिसले बढी तगडा प्रहर गर्न सक्छ । विकासवादी अवधारणाअनुसार बलिया मानिस बढी आकर्षणको केन्द्र हुन्छन् र महिलाहरू यसै कारण अग्ला मानिसलाई बढी उपयोगी ठान्छन् ।
यसैकारणले मात्र होइन डा. डेभिड क्यारियरको अध्ययनअनुसार 'सेक्सुअल सेलेक्सन' सिद्धान्तको परिपे्रच्क्षामा महिलाहरू शक्तिका कारणमात्र अग्ला मानिसतर्फ आकषिर्त हुँदैनन् यो त हुँदै हो तर उनीहरू यसकारणले बढी आकषिर्त हुन्छन् कि शक्तिशाली पुरुषले तिनलाई र तिनका सन्तानलाई अन्य पुरुषसँग सुरक्षा गर्नसकोस् ।
यसअघिको अध्ययनमा महिलाले अग्ला पुरुषलाई मन पराउने अन्य कारण बताइएको थियो । अग्ला व्यक्तिको उचाईले उनीहरूको राम्रो 'जीन' लाई प्रतिबिम्बित गरेको हुँदा महिलाहरू अग्ला पुरुषतर्फ ढल्कने बताइएको यिो । त्यसतर्कको परिमार्जन गर्दै डा. क्यारियर भन्छन्, त्यसो हो भने अग्ला मानिस अग्ली महिलातर्फ झुम्मिनुपर्ने हो । त्यसो हुँदैन पुरुष औसत उचाइ भएकी नारीतर्फ र यहाँसम्म कि अलि कम उचाइ भएकी महिलातर्फ समेत आकषिर्त हुन्छन्, बेलायतको 'डेली मेल' डा. क्यारियरको हवाला दिँदै भन्छ ।
अग्ला मानिसप्रति महिला आकर्षणको कुनै ठोस कारण त छैन तर विज्ञहरू यसको केही वैज्ञानिक आधार भएको बताउँछन् । भनिन्छ पूर्व ऐतिहासिक कालमा मानव जातिका पुर्खा दुई खुट्टामा टेकेर नै काम गर्थे । बलियो साथ टेकेर प्रहार गर्न सकेको उटाह विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरू लडाई -भिडन्त) खडा भएर हिँड्ने विकासक्रमको मुख्य तत्व भएको औंल्याउँछन् । यो परिणाम त्यो अवधारणालाई पुष्टी गर्दछ कि भिड्ने सीप वा आवश्यकता महसुस गरेर मानिस क्रमशः चार खुट्टेबाट दुई खुट्टामा टेक्न थाल्यो । दुई खुट्टा अवस्थिति किन आयो भने त्यसबेला महिलालाई पाउन आˆना प्रतिद्वन्दीलाई राम्ररी परास्त गर्न या मार्न सकियोस् । यो निचोड अनुसन्धानकर्ताहरूको हो ।
यही अवधारणाको आधारमा निहुरिएर बस्ने, हात र खुट्टाको भरमा हिँड्ने मानिस कालान्तरमा दुई खुट्टामा सीधा उभिएर हिँड्न थालेका हुन् र यही अवधारणामा टेकेर डा. क्यारियर भन्छन्, उचाईका कारण अग्ला पुरुष बढी सामथ्र्यवान, शक्तिवान तथा हुने मनोविज्ञान महिलाहरूको मनमा पस्दै गएको हो । जीव विज्ञानका प्रोफेसर क्यारियर के मान्छन् भने मानिस सृष्टिको प्रारम्भमा दुई खुट्टे थिएन तर जब ऊ दुई खुट्टामा उभिन थाल्यो अनि मानिसको उचाई बढ्यो, र ताकत पनि बढ्यो । अग्लो मानिसलाई भिडन्तमा प्रहार गर्न 'एडभान्टेज' नारी आकर्षणको आधार हो भन्ने विज्ञहरूको ठम्याइ हो ।
अध्ययनकाअनुसार उचाइ स्वास्थ्य, सामाजिक वर्चस्व र महिला, पुरुषको बुद्धिमत्तासँग समेत जोडिएको हुन्छ । डा. कुरियरकाअनुसार लडाकु क्षमता मात्र आकर्षणको कारण हो भन्न मिल्दैन तर उनको विचारमा विकासवादी अवधारणा शक्ति सिद्धान्तमा आधारित छ ।
अहिलेको स्वचालित मेसिन र क्षेप्यास्त्रहरूको युगमा भने पुरुषको शारीरिक शक्तिले मात्र धेरै अर्थ राख्दैन तैपनि पुरुषको शारीरिक आकर्षणले आधुनिक महिलालाई अझ तानिरहेको छ । आकर्षणको कारणमा पौरुषेय प्रभाव प्रमुख हो, त्यही पौरषेय सिद्धान्तमा आधारित भएको हुँदा अग्लोपन अझ आकर्षणको कारण बन्दै आएको हो ।
प्रसङ्गवश, महिलाहरू किन प्रायः पुरुषभन्दा कम उचाईको हुन मन पराउँछिन ? यसको जवाफ एउटा वेभ साइटमा रोचक ढङ्गले आएको छ । क्रिस्टिन जे नामकी ती महिलाको जवाफलाई अनलाइनमा सर्वोत्तम जवाफको मत प्राप्त भएको छ । उनी भन्छिन्, म चाहन्छु कि मेरो मानिसले मलाई सुरक्षा गर्न सकोस् र मलाई वास्ता गरोस् र अलि कम उचाईकै भए पनि म अन्यथा सोच्दिन किनभने म स्वयम् होची -५ फिट २ इञ्च की) छु ।
जहाँसम्म महिलाले किन अग्ला मानिसलाई मन पराउँछन् भन्ने प्रश्न छ । यसको अन्तिम कारण यही हो भन्न गाह्रो छ । वैज्ञानिकहरूले यसलाई सुल्झाउने प्रयास अवश्य गरिरहेका छन् । तर भनिन्छ, स्वयम् महिलालाई थाहा हुँदैन तिनी किन अग्ला मानिसप्रति आकषिर्त किन हुन्छिन् । हो, सुरक्षा र जीवनको कुरा महिलासँग गाँसिएको छ, जसले महिलालाई बढी सुख, सुविधा, सुरक्षा दिन सक्छ स्वाभाविकरुपले ऊप्रति बढी आकर्षण हुन्छ । एउटा अन्य अध्ययनमा भनिएकोछ, ८० प्रतिशत महिला बाँच्न र असुरक्षाबाट जोगिनसक्ने आश्रय चाहन्छन् । त्यस्तै, ८० प्रतिशत पुरुष प्रजनन क्षमताका आधारमा महिलाप्रति आकषिर्त हुन्छन् । आजको युगमा भने अग्लोपन मात्र पौरषेय शक्तिको प्रतीक हुनसक्दैन । सचिन तेन्दुलकर, अमीर खान धेरै उचाई भएका व्यक्ति होइनन् तर तिनको खेल/अभिनयमा यति दम छ कि त्यसले उचाइलाई गौण बनाइदिन्छ र 'एक्स ˆयाक्टर' समेत थपिदिन्छ । हो, एकदमै कम उचाई भएका पुरुष नारीलाई मन पर्दैन । किन ? स्वयम् महिलाहरूसँग किनको जवाफ छैन । हुनसक्छ तिनका अवचेतनमा कतै न कतै उही प्राग ऐतिहासिक शक्ति सिद्धान्तले काम गरिरहेको छ । एक अन्य अध्ययनमा कार नहुनेहरूको तुलनामा कार हुनेप्रति नारी आकर्षण बढी हुन्छ भन्ने देखिएको छ । सम्पत्ति, पद, प्रतिष्ठा आदि 'स्टेटस सिम्वल' आधार पनि आधुनिक युगको शक्ति सिद्धान्तमा सामेल भइसकेको छ । नारी आकर्षणको सूचिमा यी कारणहरू पनि आज सामेल भइसकेका छन् । यसले गर्दा कम उचाइ भएका मानिसमा हीनभावना पनि उठ्ने गर्दछ । उसको पे्रयसी, पत्नीले अलिकता 'हाइट' बढी भइदिएको भए हुन्थ्यो भन्दा उसमा आत्मवेदना पनि उठिरहेको हुनसक्छ । उचाइ बढाउन पनि ऊ चाहन्छ तथापि कम उचाइ भएको व्यक्ति कमअसल भने हुँदैन । á
यसैकारणले मात्र होइन डा. डेभिड क्यारियरको अध्ययनअनुसार 'सेक्सुअल सेलेक्सन' सिद्धान्तको परिपे्रच्क्षामा महिलाहरू शक्तिका कारणमात्र अग्ला मानिसतर्फ आकषिर्त हुँदैनन् यो त हुँदै हो तर उनीहरू यसकारणले बढी आकषिर्त हुन्छन् कि शक्तिशाली पुरुषले तिनलाई र तिनका सन्तानलाई अन्य पुरुषसँग सुरक्षा गर्नसकोस् ।
यसअघिको अध्ययनमा महिलाले अग्ला पुरुषलाई मन पराउने अन्य कारण बताइएको थियो । अग्ला व्यक्तिको उचाईले उनीहरूको राम्रो 'जीन' लाई प्रतिबिम्बित गरेको हुँदा महिलाहरू अग्ला पुरुषतर्फ ढल्कने बताइएको यिो । त्यसतर्कको परिमार्जन गर्दै डा. क्यारियर भन्छन्, त्यसो हो भने अग्ला मानिस अग्ली महिलातर्फ झुम्मिनुपर्ने हो । त्यसो हुँदैन पुरुष औसत उचाइ भएकी नारीतर्फ र यहाँसम्म कि अलि कम उचाइ भएकी महिलातर्फ समेत आकषिर्त हुन्छन्, बेलायतको 'डेली मेल' डा. क्यारियरको हवाला दिँदै भन्छ ।
अग्ला मानिसप्रति महिला आकर्षणको कुनै ठोस कारण त छैन तर विज्ञहरू यसको केही वैज्ञानिक आधार भएको बताउँछन् । भनिन्छ पूर्व ऐतिहासिक कालमा मानव जातिका पुर्खा दुई खुट्टामा टेकेर नै काम गर्थे । बलियो साथ टेकेर प्रहार गर्न सकेको उटाह विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरू लडाई -भिडन्त) खडा भएर हिँड्ने विकासक्रमको मुख्य तत्व भएको औंल्याउँछन् । यो परिणाम त्यो अवधारणालाई पुष्टी गर्दछ कि भिड्ने सीप वा आवश्यकता महसुस गरेर मानिस क्रमशः चार खुट्टेबाट दुई खुट्टामा टेक्न थाल्यो । दुई खुट्टा अवस्थिति किन आयो भने त्यसबेला महिलालाई पाउन आˆना प्रतिद्वन्दीलाई राम्ररी परास्त गर्न या मार्न सकियोस् । यो निचोड अनुसन्धानकर्ताहरूको हो ।
यही अवधारणाको आधारमा निहुरिएर बस्ने, हात र खुट्टाको भरमा हिँड्ने मानिस कालान्तरमा दुई खुट्टामा सीधा उभिएर हिँड्न थालेका हुन् र यही अवधारणामा टेकेर डा. क्यारियर भन्छन्, उचाईका कारण अग्ला पुरुष बढी सामथ्र्यवान, शक्तिवान तथा हुने मनोविज्ञान महिलाहरूको मनमा पस्दै गएको हो । जीव विज्ञानका प्रोफेसर क्यारियर के मान्छन् भने मानिस सृष्टिको प्रारम्भमा दुई खुट्टे थिएन तर जब ऊ दुई खुट्टामा उभिन थाल्यो अनि मानिसको उचाई बढ्यो, र ताकत पनि बढ्यो । अग्लो मानिसलाई भिडन्तमा प्रहार गर्न 'एडभान्टेज' नारी आकर्षणको आधार हो भन्ने विज्ञहरूको ठम्याइ हो ।
अध्ययनकाअनुसार उचाइ स्वास्थ्य, सामाजिक वर्चस्व र महिला, पुरुषको बुद्धिमत्तासँग समेत जोडिएको हुन्छ । डा. कुरियरकाअनुसार लडाकु क्षमता मात्र आकर्षणको कारण हो भन्न मिल्दैन तर उनको विचारमा विकासवादी अवधारणा शक्ति सिद्धान्तमा आधारित छ ।
अहिलेको स्वचालित मेसिन र क्षेप्यास्त्रहरूको युगमा भने पुरुषको शारीरिक शक्तिले मात्र धेरै अर्थ राख्दैन तैपनि पुरुषको शारीरिक आकर्षणले आधुनिक महिलालाई अझ तानिरहेको छ । आकर्षणको कारणमा पौरुषेय प्रभाव प्रमुख हो, त्यही पौरषेय सिद्धान्तमा आधारित भएको हुँदा अग्लोपन अझ आकर्षणको कारण बन्दै आएको हो ।
प्रसङ्गवश, महिलाहरू किन प्रायः पुरुषभन्दा कम उचाईको हुन मन पराउँछिन ? यसको जवाफ एउटा वेभ साइटमा रोचक ढङ्गले आएको छ । क्रिस्टिन जे नामकी ती महिलाको जवाफलाई अनलाइनमा सर्वोत्तम जवाफको मत प्राप्त भएको छ । उनी भन्छिन्, म चाहन्छु कि मेरो मानिसले मलाई सुरक्षा गर्न सकोस् र मलाई वास्ता गरोस् र अलि कम उचाईकै भए पनि म अन्यथा सोच्दिन किनभने म स्वयम् होची -५ फिट २ इञ्च की) छु ।
जहाँसम्म महिलाले किन अग्ला मानिसलाई मन पराउँछन् भन्ने प्रश्न छ । यसको अन्तिम कारण यही हो भन्न गाह्रो छ । वैज्ञानिकहरूले यसलाई सुल्झाउने प्रयास अवश्य गरिरहेका छन् । तर भनिन्छ, स्वयम् महिलालाई थाहा हुँदैन तिनी किन अग्ला मानिसप्रति आकषिर्त किन हुन्छिन् । हो, सुरक्षा र जीवनको कुरा महिलासँग गाँसिएको छ, जसले महिलालाई बढी सुख, सुविधा, सुरक्षा दिन सक्छ स्वाभाविकरुपले ऊप्रति बढी आकर्षण हुन्छ । एउटा अन्य अध्ययनमा भनिएकोछ, ८० प्रतिशत महिला बाँच्न र असुरक्षाबाट जोगिनसक्ने आश्रय चाहन्छन् । त्यस्तै, ८० प्रतिशत पुरुष प्रजनन क्षमताका आधारमा महिलाप्रति आकषिर्त हुन्छन् । आजको युगमा भने अग्लोपन मात्र पौरषेय शक्तिको प्रतीक हुनसक्दैन । सचिन तेन्दुलकर, अमीर खान धेरै उचाई भएका व्यक्ति होइनन् तर तिनको खेल/अभिनयमा यति दम छ कि त्यसले उचाइलाई गौण बनाइदिन्छ र 'एक्स ˆयाक्टर' समेत थपिदिन्छ । हो, एकदमै कम उचाई भएका पुरुष नारीलाई मन पर्दैन । किन ? स्वयम् महिलाहरूसँग किनको जवाफ छैन । हुनसक्छ तिनका अवचेतनमा कतै न कतै उही प्राग ऐतिहासिक शक्ति सिद्धान्तले काम गरिरहेको छ । एक अन्य अध्ययनमा कार नहुनेहरूको तुलनामा कार हुनेप्रति नारी आकर्षण बढी हुन्छ भन्ने देखिएको छ । सम्पत्ति, पद, प्रतिष्ठा आदि 'स्टेटस सिम्वल' आधार पनि आधुनिक युगको शक्ति सिद्धान्तमा सामेल भइसकेको छ । नारी आकर्षणको सूचिमा यी कारणहरू पनि आज सामेल भइसकेका छन् । यसले गर्दा कम उचाइ भएका मानिसमा हीनभावना पनि उठ्ने गर्दछ । उसको पे्रयसी, पत्नीले अलिकता 'हाइट' बढी भइदिएको भए हुन्थ्यो भन्दा उसमा आत्मवेदना पनि उठिरहेको हुनसक्छ । उचाइ बढाउन पनि ऊ चाहन्छ तथापि कम उचाइ भएको व्यक्ति कमअसल भने हुँदैन । á
सरकार चलाउने बन्यो संयन्त्र
|
अझै प्रचलनमा छ भुसे चुल्हो
| |
विदेशीको इसारामा पार्टी फुटाइयोः यादव
|
वीरेन्द्रको सम्पत्ति जानकारी दिनेलाई पुरस्कृत गरिने
काठमाडौँ, जेठ १९ गते । स्व. राजा वीरेन्द्र र उनका परिवारको नाममा रहेको चल, अचल सम्पत्तिका बारेमा खबर दिने व्यक्तिलाई पुरस्कार दिने योजना बनाइने भएको छ ।
उनीहरूको नाममा रहेको कतिपय सम्पत्ति हालसम्म पनि पत्तो नलागेपछि नेपाल ट्रष्टको कार्यालयले यस्तो योजना बनाउन लागेको हो ।
कार्यालयका सचिव बिन्द्रा हाडाले सम्पत्ति खोजबिन जारी रहेको बताउँदै भन्नुभयो, "वीरेन्द्र र उनका परिवारको नाममा अझै पनि सम्पत्ति रहेको हुनसक्दछ । त्यसैले अज्ञात रहेका त्यस्ता सम्पत्तिका बारेमा खबर गर्नेलाई पुरस्कार दिने योजना बनाउने भएका हौँ ।"
ट्रष्टले स्वर्गीय वीरेन्द्र र उनका परिवारका नाममा रहेको विभिन्न बैङ्कमा रहेको केही रकम, विभिन्न कम्पनीको सेयर र जग्गा जमिन पत्ता लगाई सरकारको नाममा नामसारी गरिसकेको छ ।
ट्रष्टका अनुसार काठमाडौँमा करिब तीन हजार २५८ रोपनी, भक्तपुरमा करिब १०८ रोपनी, नुवाकोटमा ६८ रोपनी, धनकुटामा १९४ रोपनी, काभ्रेमा झन्डै १० रोपनी, कास्कीमा १७४ रोपनी, मकवानपुरमा करिब २० बिघा, सुर्खेतमा ३४ बिघा र चितवनमा ५७ बिघा जग्गा फेला पारिएको छ ।
ट्रष्टका सचिव हाडाले नौ जिल्लामा गरी पाँच हजार ६४ रोपनी १३ आना जग्गा ट्रष्ट अन्तर्गत आइसकेको जानकारी दिनुभयो ।
यसैगरी, नबिल बैङ्कको एक लाख २० हजार ३९३ कित्ता, नेपाल औद्योगिक विकास निगमको छ हजार ७५० कित्ता र होटल डेला अन्नपूर्णको १५ हजार ३६० कित्ता गरी एक लाख ४२ हजार ५०३ कित्ता सेयर फेला पारिएको छ ।
त्यस्तै, तत्कालीन राजपरिवारको नाममा राष्ट्रिय वाणिज्य बैङ्कमा सात हजार रुपियाँ र विदेशी बैङ्कमा ४३ हजार एक सय स्टर्लिङ पाउन्ड फेला
पारिएको छ ।
उनीहरूका नाममा रहेको चल, अचल सम्पत्तिबाट ट्रष्टले वाषिर्क रूपमा करिब तीन करोड रुपियाँ आर्जन गरिरहेको छ । यसरी आर्जित हालसम्मको रकम नौ करोड ७३ लाख रुपियाँ रहेको सचिव हाडाले जानकारी दिनुभयो ।
उहाँले विदेशमा रहेको रकम खोजी गर्ने कार्य निकै कठिन रहेको गुनासो गर्नुभयो । "कुन विदेशी बैङ्कमा खाता छ भन्ने पत्ता लगाउन समस्या छ" उहाँले थप्नुभयो, "बैङ्कहरूको गोपनीयता कायम गर्नुपर्ने कारणले गर्दा बैङ्कमा रहेको रकम पत्ता लगाउन अझ समस्या छ ।"
उहाँले परराष्ट्र मन्त्रालयमार्फत् यसरी विदेशी बैङ्कहरूमा खाता रहे नरहेको बारेमा थाहा पाउने प्रयास गरिए पनि सम्भव हुन नसकेको बताउनुभयो ।
यसरी सङ्कलन गरिएको रकमलाई ट्रष्टले नेपालको शिक्षा, स्वास्थ्यलगायत सामाजिक कार्यमा खर्च गर्नुपर्ने व्यवस्था छ । ट्रष्टका सचिव हाडाले सञ्चित रकम खर्च गर्नका लागि आफूले योजना बनाउन लागेको बताउनुभयो ।
शुक्रवार, 3 जून 2011
विद्यार्थी नभएपछि हाजिर गरेर तलव पकाउदै शिक्षकहरु
गुल्मी जेठ ४
यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि गुल्मी जिल्लाको नयाँगाउ गाविसका दुई शिक्षिकाहरु विद्यालयमा हाजिर गरेर मात्रै तलब खाइरहेका छन ।
नयाँगाउ गाविस वार्ड नं १ महानन्द प्राथमिक विद्यालयमा गत शैक्षिक सत्रसम्म निजी स्रोतका एक सहित ३ शिक्षक शिक्षिकाहरुले जम्मा ५ जना विद्यार्थी पढाएर तलव खाँदै आएका थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि शिक्षकशिक्षिकाहरु हाजिर मात्रै गर्न बाध्य भएका हुन । यस्तै गुल्मीकै हर्दिनेटा गाविसको वार्ड नं ४ को तारुक गाँउमा रहेको जनज्योति प्रा. वि मा गत शैक्षिक वर्ष सम्म ५ विद्यार्थी २ शिक्षक थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थी भर्ना भएपछि प्रधानध्यापक भोजराज न्यौपाने र निजी स्रोतका शिक्षकले जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थीहरु पढाएर मासिक १४ हजार भन्दा बढी तलव खाँदै आएका छन ।
यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि गुल्मी जिल्लाको नयाँगाउ गाविसका दुई शिक्षिकाहरु विद्यालयमा हाजिर गरेर मात्रै तलब खाइरहेका छन ।
नयाँगाउ गाविस वार्ड नं १ महानन्द प्राथमिक विद्यालयमा गत शैक्षिक सत्रसम्म निजी स्रोतका एक सहित ३ शिक्षक शिक्षिकाहरुले जम्मा ५ जना विद्यार्थी पढाएर तलव खाँदै आएका थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा एक जना पनि विद्यार्थी भर्ना नभएपछि शिक्षकशिक्षिकाहरु हाजिर मात्रै गर्न बाध्य भएका हुन । यस्तै गुल्मीकै हर्दिनेटा गाविसको वार्ड नं ४ को तारुक गाँउमा रहेको जनज्योति प्रा. वि मा गत शैक्षिक वर्ष सम्म ५ विद्यार्थी २ शिक्षक थिए भने यस शैक्षिक सत्रमा जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थी भर्ना भएपछि प्रधानध्यापक भोजराज न्यौपाने र निजी स्रोतका शिक्षकले जम्मा ३ जना मात्रै विद्यार्थीहरु पढाएर मासिक १४ हजार भन्दा बढी तलव खाँदै आएका छन ।
जनजातिहरुको दोस्रो जिल्ला सम्मेलन जेष्ठ ११ र १२मा
गुल्मी जेठ ४
“जनजाति अधिकार, गणतन्त्र र राष्ट्रियताको पक्षमा हाम्रो अभियन, विखण्डनवाद र सङ्घीयतावादका विरूद्ध दोस्रो गुल्मी जिल्ला अधिवेशन” भन्ने मूल नाराका साथ जेठ ११ र १२ गते जनजाति सम्मेलनको दोस्रो जिल्ला अधिवेशन सदरमुकाम तम्घासमा सम्पन्न हुने भएको छ ।सम्मेलनका केन्द्रीय अध्यक्ष निमबहादुर बुढाथोकीले सो अधिवेशनको उद्घाटन गर्नुहुने र अधिवेशनमा राजमोका केन्द्रीय सदस्य बमबहादुर खत्री विशिष्ट अतिथि रहनु हुने अधिवेशन आयोजक समितिले जनाएको छ । समितिका अनुसार अधिवेशन तयारीको काम तिव्र रूपमा अगाडि बढिरहेको छ ।
अधिवेशनको प्रचार गर्दै जिल्लाब्यापी रूपमा पोष्टरिङ र वालपेन्टीङ भैरहेको छ । यसै क्रममा गुल्मी जिल्लामा जनजाति सम्मेलनका गाउँ स्तरीय समितिहरू पनि गठन भएका छन् ।
गरिबीको रेखामुनी रहेका बालबालिकाले निशुल्क शिक्षा पाउने भए
गगनशिला खड्का,
गुल्मी ३ जेठ
दश बर्षै दन्द्धको क्रममा र गरिबीको कारणले पढ्न नपाएर पिल्सीएका बालबालिकाहरुले अव निशुल्क रुपमा शिक्षा पाउने भएका छन । पढ्ने चाहना हुदाँ हुदै पनि अवसर बाट बञ्चित द्धन्द्ध र एचआईभी पिडित बालबालिकालाई शिक्षा प्रदान गर्ने उदेश्यले स्थापना गरिएको उई आर टुगेदर नेपाल नामक संस्थाले आज शाखा कार्यलय गुल्मीमा गरेको अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा सो कुराको जानकारी गराएको हो ।
गरिवीको कारणले शिक्षाको अवसर बाट बञ्चित भएका बालबालिकाहरुलाई शिक्षा प्रदान गर्ने उदेश्य रहेको सस्थाले गुल्मी जिल्लामा द्धन्द्ध,एच.आई.भी पिडित र गरिबीको कारणले पछाडि परेका बालबालिकाको अवस्था, आर्थिक स्थीती र सहकार्य लगाएतका विषयमा छलफल गरेको थियो। स्थानीय शान्ती समिति गुल्मीका संयोजक जिवन रानाको प्रमुख आतिथ्यतामा सम्पन्न छलफल कार्यक्रममा संयोजक रानाले शान्ती समितिमा आउने आर्थिक रकम समन्धीत कार्यलयमा सिधै आउने भएकोले समितिले मध्यस्ताको भुमीका मात्र निर्वाह गर्न सक्ने बताउनुभयो ।उहाँले संस्थाले गर्न लागेको राम्रो कामका लागी आफ्नो र संस्थाको तर्फबाट सक्दो सहयोग गर्ने बताउनुभयो। यस्तै कार्यक्रममा नेकपा एमालेका जंग नेपालीले गुल्मी जिल्लामा मात्र देशभर नै दश वर्षे द्धन्द्ध र आर्थिक कमजोरीका कारण धेरै बालबालिकाहरु जोखिममा रहेको र शिक्षाको पहुचबाट टाढा रहेको बताउनुभयो। उहाँले यस्ता खालका संस्थाहरु धेरै स्थापना भएका र एक दुई वर्ष काम गरेर बन्द हुने अवस्थामा पुगेको बताउदै पहिले शुरुवातमा आर्थिक खर्चिने भन्दा पनि रचनात्मक काम गर्न सुझाव दिनुभयो।उहाँले बाबबालिकाको क्षेत्रमा काम गरिराखेका सिविन,सेभ द चिल्ड्रेन लगाएतका संस्थाहरु संग सहकार्य गरेर अगाडी बढ्न सल्लाह दिनुभयो। छलफलमा तम्घास गाविसका पुर्व अध्यक्ष तथा महेन्द्र उच्च माविका विधालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष भुवन प्रसाद श्रेष्ठले यदि संस्थाले सिफारिस गरेर पठाएमा आफ्नो विधालयले पनि ४ जना बालबालिकालाई निशुल्क शिक्षा प्रदान गर्ने प्रतिबद्धता व्यतm गर्नुभएको छ । साथै श्रेष्ठले बालबालिकाको शिक्षा पाउने अधिकार मात्र नभएर खेल्न पाउने पनि अधिकार भएकोले गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा बालबालिकाको लागी चिल्ड्रेन पार्कको आवश्यकता रहेको बताउनुभयो। कार्यक्रममा संस्थाका अध्यक्ष गोविन्द देबकोटाले संस्थाले पहिलो चरणमा राजनितिक दल र पत्रकारहरु संग छलफल गरेको दोश्रो चरणमा गुल्मी जिल्लाका विधालयका प्रधानाध्यापक र विधालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष संग छलफल चलाउने जानकारी दिनुभयो ।
गुल्मी ३ जेठ
दश बर्षै दन्द्धको क्रममा र गरिबीको कारणले पढ्न नपाएर पिल्सीएका बालबालिकाहरुले अव निशुल्क रुपमा शिक्षा पाउने भएका छन । पढ्ने चाहना हुदाँ हुदै पनि अवसर बाट बञ्चित द्धन्द्ध र एचआईभी पिडित बालबालिकालाई शिक्षा प्रदान गर्ने उदेश्यले स्थापना गरिएको उई आर टुगेदर नेपाल नामक संस्थाले आज शाखा कार्यलय गुल्मीमा गरेको अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा सो कुराको जानकारी गराएको हो ।
गरिवीको कारणले शिक्षाको अवसर बाट बञ्चित भएका बालबालिकाहरुलाई शिक्षा प्रदान गर्ने उदेश्य रहेको सस्थाले गुल्मी जिल्लामा द्धन्द्ध,एच.आई.भी पिडित र गरिबीको कारणले पछाडि परेका बालबालिकाको अवस्था, आर्थिक स्थीती र सहकार्य लगाएतका विषयमा छलफल गरेको थियो। स्थानीय शान्ती समिति गुल्मीका संयोजक जिवन रानाको प्रमुख आतिथ्यतामा सम्पन्न छलफल कार्यक्रममा संयोजक रानाले शान्ती समितिमा आउने आर्थिक रकम समन्धीत कार्यलयमा सिधै आउने भएकोले समितिले मध्यस्ताको भुमीका मात्र निर्वाह गर्न सक्ने बताउनुभयो ।उहाँले संस्थाले गर्न लागेको राम्रो कामका लागी आफ्नो र संस्थाको तर्फबाट सक्दो सहयोग गर्ने बताउनुभयो। यस्तै कार्यक्रममा नेकपा एमालेका जंग नेपालीले गुल्मी जिल्लामा मात्र देशभर नै दश वर्षे द्धन्द्ध र आर्थिक कमजोरीका कारण धेरै बालबालिकाहरु जोखिममा रहेको र शिक्षाको पहुचबाट टाढा रहेको बताउनुभयो। उहाँले यस्ता खालका संस्थाहरु धेरै स्थापना भएका र एक दुई वर्ष काम गरेर बन्द हुने अवस्थामा पुगेको बताउदै पहिले शुरुवातमा आर्थिक खर्चिने भन्दा पनि रचनात्मक काम गर्न सुझाव दिनुभयो।उहाँले बाबबालिकाको क्षेत्रमा काम गरिराखेका सिविन,सेभ द चिल्ड्रेन लगाएतका संस्थाहरु संग सहकार्य गरेर अगाडी बढ्न सल्लाह दिनुभयो। छलफलमा तम्घास गाविसका पुर्व अध्यक्ष तथा महेन्द्र उच्च माविका विधालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष भुवन प्रसाद श्रेष्ठले यदि संस्थाले सिफारिस गरेर पठाएमा आफ्नो विधालयले पनि ४ जना बालबालिकालाई निशुल्क शिक्षा प्रदान गर्ने प्रतिबद्धता व्यतm गर्नुभएको छ । साथै श्रेष्ठले बालबालिकाको शिक्षा पाउने अधिकार मात्र नभएर खेल्न पाउने पनि अधिकार भएकोले गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा बालबालिकाको लागी चिल्ड्रेन पार्कको आवश्यकता रहेको बताउनुभयो। कार्यक्रममा संस्थाका अध्यक्ष गोविन्द देबकोटाले संस्थाले पहिलो चरणमा राजनितिक दल र पत्रकारहरु संग छलफल गरेको दोश्रो चरणमा गुल्मी जिल्लाका विधालयका प्रधानाध्यापक र विधालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष संग छलफल चलाउने जानकारी दिनुभयो ।
कालिगण्डकी पछी देशकै दोस्रो ठुलो जलसाययुक्त परियोजना गुल्मीमा
गुल्मी जेठ ३
विज्ञहरुको एक अध्ययन टोलीले गुल्मी जिल्लाको छल्दी, पनाह र निस्तेखोलामा कुलेखानी पछिको देशकै दोस्रो ठुलो जलसाययुक्त विद्युत परियोजनाको पहिचान गरेको छ । युवा राजनितिज्ञ दामोदर भुषालको संयोजकत्वमा कृषि, पर्याटन र जलस्रोत विज्ञहरुको अध्ययन टोलीले उक्त खोलामा यस्तो सम्भावनाको पहिचान गरेको हो ।
"यी तिनवटा खोलामा बाँध बाधेर ५० मेगाहट भन्दा बढी क्षमताको जलसाययुक्त विद्युत उत्पादन हुन्छ, अध्ययन टोलीका जलस्रोतविज्ञ डा. कृष्ण प्रसाद दुलालले भने कुलेखानी पछि यो देशकै दोस्रो ठुलो परियोजना बन्न सक्छ ।" आफुहरुले २ दिनसम्म छल्दी , पनाह र निस्ते खोलाको संगम स्थल रातडाँडा देखि उक्त खोलाको अर्का संगम स्थल बढीघाटको दोभान सम्म गरेको स्थलगत अध्ययन पछि जलसाययुक्त विद्युत परियोजनाको प्रचुर सम्भावना रहेको छ 'डा. दुलालले थपे सरकार , दातृ निकाय र निजि क्षेत्रको साझेदारीमा यो परियोजना सम्पन्न गर्न सकिन्छ ।' जिल्लाको कृषि , जडिवुटी र पर्यटन लगायत एकिकृत विकासका लागि यो परियोजना भरपर्दा माध्यम वन्न सक्छ ' अध्ययन टोलीका कृषि एवं पर्यटन विज्ञ चन्द्र प्रसाद पोखरेलले भने 'यो परियोजना बन्न सके यसले जिल्लाको उर्जा आवश्यकतालाई पुरा गरेर पनि राष्ट्रको उर्जा संकटलाई समेत टेवा पुर्याउन सक्छ ।' उनले प्रसिद्ध धार्मिक स्थल रेसुङ्गाको तटमा रहेको छल्दी, पनाह र निस्ती खोलामा बाँध बाधेर जलसाययुक्त परियोजना बन्यो भने आधुनिक कृषि प्रणालीको विकास, मत्स्य पालन, र्याप्टीङ्ग सेवा र केवुलकार समेत संचालन गर्न सकिने र यसले पर्यटन विकास मार्फत गुल्मीको अर्थतन्त्र माथी उठ्ने बताए । स्थानिय साधन स्रोतबाट जिल्लाको अर्थतन्त्र बलियो पार्न सकिन्छ भन्ने विषयमा गत २ वर्ष देखि अध्ययन गरेको बताउने एकिकृत विकासका लागि साझेदारी विषयक अवधारणा प्रस्ताव पेश गर्ने अध्ययन टोलीका संयोजक भुषालले यो प्रारम्भिक अध्ययन हो, यसको विस्तृत अध्ययन राज्यले गर्नुपर्ने बताए । अध्ययन टोलीको प्रस्ताव जिल्ला विकास समिति स्थानिय राजनिती दल सम्मिलित छलफल कार्यक्रममा पेश गरेको बताउदै संयोजक भुषालले भने राजनैतिक दलहरुले सर्वदलिय समिति बनाएर माथिल्लो निकायलाई घच्घचाउने सुझाव दिएका छन् । अध्ययन टोलीमा सामाजिक कार्यकर्ताहरुको तर्फवाट शेर बहादुर कुँवर र जिविस गुल्मीबाट कार्यक्रम अधिकृत शंकर प्रसाद गौतम लगायत रहेका छन् ।
लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि मैन वत्ति
गुल्मी १ जेठ
सूचनाको हकको ग्यारेन्टी प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सुनिश्चितता सहितको लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि दबाब सृजना गर्ने उद्देश्यले आज गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा मैन वत्ति प्रल्वजन गरियो ।नेपाल प्रेस युनियन केन्द्रिय कार्यालयको आवह्वानमा गुल्मी शाखाले आज दिउसो जिल्ला प्रशासन कार्यालय अगाडि एक कार्यक्रमका वीच मैन वत्ति प्रल्वजनगरि जेठ १४ गते भित्रमा प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सुनिश्चितता सहितको लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि उक्त कार्यक्रमको आयोजना गरिएको हो । कार्यक्रममा नेपाल प्रेस युनियनका केन्द्रिय सदश्य जनार्दन घिमिरेले दुई वर्ष भित्रमा जनतालाई लोकतान्त्रिक संविधान निर्माण गर्ने प्रतिवद्धता वोकेर गएका सभाषद्हरुले निर्धारित समयमा संविधान निर्माण गर्ने तर्फ उदासिन वनि पटकपटक समयावधि थप्ने र आफ्नो पदीय आयु लम्व्याउने काममा लागेको भन्दै निर्धारित समयमा लोकतान्त्रिक संविधान जारी गर्नकालागि नेपाल प्रेस युनियनले दवावमूलक कार्यक्रमहरु शुरु गरेको वताउनु भयो । उहाँले शान्ति प्रकृया टुङ्गोमा पुग्ने र लोकतान्त्रिक संविधान निर्माण हुनेमा जनतामाझ शंका उत्पन्न भएको भन्दै यस्तो गंम्भीर समयमा लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि दबाब सृजना गर्न लोकतन्त्रमा आस्था राख्ने सम्पूर्ण पत्रकार नागरिक समाज लगायत सवैलाई एक जुट हुन समेत आग्रह गर्नु भएको थियो । नेपाल प्रेस युनियन गुल्मीका अध्यक्ष हरिप्रसाद श्रेष्ठको सभापतित्वमा सम्पन्न उक्त कार्यक्रममा नेपाल पत्रकार महासंघका अध्यक्ष घनश्याम गौतमविभिन्न संघ संस्थाका प्रमुख तथा प्रतिनिधि र संचारकर्मिहरुको सहभागिता रहेको थियो ।
सूचनाको हकको ग्यारेन्टी प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सुनिश्चितता सहितको लोकतान्त्रिक संविधान निर्माणका लागि दबाब सृजना गर्ने उद्देश्यले आज गुल्मीको सदरमुकाम तम्घासमा मैन वत्ति प्रल्वजन गरियो ।
द्वन्द्व सधैका लागि अन्त्य गर्न सर्वसाधरणको आग्रह
गुल्मी जेठ १
गुल्मी अर्खाबाङ्ग – द्वन्द्वका बेला माओवादीको आधार इलाका मानिएको दुर्गम अर्खाबाङ्गका सर्वसाधरणले अब कहिल्यै पनि द्वन्द्व नहुने गरी समस्याको समाधान गर्न राजनीतिक दल समक्ष आग्रह गरेका छन् । सत्ता लिप्सा र व्यक्तिगत स्वार्थ छोडर आफुहरुका आग्रह सुन्न र पीडा बुझ्न समेत सर्वसाधरणको आग्रह छ ।
राज्यले द्वन्द्व पीडितको स्पष्ट आधार नबनाउँदा माओवादी र राज्य दुवैपक्षबाट समस्यामा परेका पीडितहरुले अहिलेसम्म पनि आफुहरु कुन पक्षका द्वन्द्व पीडित हौं भन्ने जानकारी नपाएको समेत गुनासो गरे । हिजोको द्वन्द्वमा जस्तो सुकै पीडा भोगेको भएपनि अब आफुहरुले कुनै खाले द्वन्द्व र अशान्तिको कल्पना गर्न समेत नसक्ने उनीहरुले बताए । स्थानीय शान्ति समितिले द्वन्द्वबाट सबै भन्दा बढी प्रभावित क्षेत्र अर्खाबाङ्गमा आयोजना गरेको द्वन्द्व पीडितहरुको पुर्नमिलन कार्यक्रममा आ–आफ्ना पीडा पोख्दै पीडितहरुले राजनीतिक दलले सबै खाले द्वन्द्व सदाका लागि अन्त्य गर्ने तर्फ अग्रसर हुन आग्रह गरे । त्यसका लागि दवाव दिन उनीहरुले नागरिक समाज र बुद्धिजीवीहरुलाई समेत गुहारेका छन् । राजनीतिक दलका प्रमुखहरु, शान्ति समितिका प्रतिनिधि, प्रमुख जिल्ला अधिकारी, संचारकर्मी उपस्थित कार्यक्रममा द्वन्द्व शुरु भएदेखि सर्वसाधरणले यसरी खुलेर आफ्ना पीडा व्यक्त गरेको यो पहिलो कार्यक्रम भएको स्थानीयले बताए । कार्यक्रममा धेरैले अझै पनि द्वन्द्व हुने हो र बोलेकै कारण पछि पीडा पाईने हो कि भन्ने त्रासले नबोलेको र कतिपयले आफ्ना नाममा आएको राहत समेत नबुझेको पीडा पोखे । दर्लिङ्ग–७ की पूर्णकला वि.क.ले अब आफुले पहिलेको जस्तो द्वन्द्व कहिल्यै कल्पना गर्न नसक्ने भन्दै द्वन्द्व सदाका लागि अन्त्य गर्न आग्रह गरिन् । गाउँमै फेला परेको बेबारिसे बम खेलाउँदा एक वर्ष अगाडी उनको एक मात्र छोरा सहित दुई बालकले ज्यान गुमाएका थिए । उनले आफ्ना छोरा गुमेको पीडा सम्झदै द्वन्द्व अन्त्य होस भन्न आग्रह गर्दा धेरैका आँखा समेत उनीसंगै रसाएका थिए । ‘बमले छियाछिया परेको मेरो छोरा अब कहिल्यै फर्केर आउन्न, मलाई थाहा छ’, पुर्नमिलन कार्यक्रममा उनले भनिन्, ‘तर मेरो एउटा मात्र आग्रह हो, मैले कहिल्यै नर्फकने गरी जसरी छोरा गुमाए, त्यसै गरी हिजोको द्वन्द्व पनि कहिल्यै नफर्कने गरी समाप्त होस ।’ पुर्नमिलन कार्यक्रम भएकै कारण आफ्नो छोराको मृत्युमा माओवादी र सरकार कसैलाई दोष नदिने उनले बताईन । उनले अबका दिनमा आफु जस्तै अर्को नारी रुन नपरोस भन्दै कामना गरिन । ‘म माओवादी र सरकार कसैलाई दोष दिन्न’, उनले भनिन, ‘तर हामी सबै मिलेर बस्न सक्ने गरी अबको बातावरण बनाईदिनुस मेरो आग्रह छ ।’ कार्यक्रममा पूर्व जिविस सदस्य समेत रहेका रितबहादुर थापाले भोली के हुने हो भन्ने पीडाले यहाँका सर्वसाधरणहरु अझै त्रसित रहेको भन्दै त्यसबारे स्पष्ट पार्न राजनीतिक दलका नेताहरुसंग आग्रह गरे । ‘द्वन्द्वका समयमा अर्खाबाङ्गलाई माओवादीले दोस्रो रोल्पा भन्यो, राज्यले यहाँका सबैलाई माओवादी देख्यो’, उनले भने, ‘त्यही त्रासले अहिलेसम्म कोही बोल्न खोज्दैनन्, कसैले राहत बुझेका छैनन् ।’ अब द्वन्द्व हुन्छ कि हुँदैन भन्नेमै सर्वसाधरण अन्योलमा रहेको उनले बताए । ‘सबैको आशंका द्वन्द्व सधैका लागि अन्त्य हुन्छ कि हुँदैन भन्ने हो ।’, उनले भने । कार्यक्रममा राहत नपाएको भन्दा पनि द्वन्द्व अन्त्य होस भन्ने आग्रह धेरैले व्यक्त गरेका थिए । केहीले पहुच र शक्तिका भरमा राहत बुझ्ने गरेको भएपनि पीडित भएरपनि पहुँच नभएकै कारण राहत पाउन नसकेको गुनासो समेत पोखे । उपस्थित कतिपय सर्वसाधरणले आफुहरु दुवै पक्षबाट पीडित हुँदा समेत राहत पाउन नसकेको बताए । ‘माओवादी आँउछन र विद्यालयको भित्तामा नारा लेख्छन, सेना आउछ र तँ पनि माओवादी भएकै कारणले लेख्न दिईस भन्दै तारिक दिन्छ’, पैंयापाटा प्राविका प्रधानाध्यापक समेत रहेका चन्द्रलाल अर्यालले भने, ‘तम्घास पुगेर तारिख बुझेर आयो, यहाँ आउँदा माओवादीले तम्घास जाने हाम्रो कार्यक्रममा किन नजाने भन्दै झोला बोकाएर लैजान्छन यस्तो समस्यामा परेका हामी कुन पक्षका द्वन्द्व पीडित ?’ राज्यको निकाय भएकाले सेना प्रहरीले यातना दिने, र सरकारका सुराकी भन्दै माओवादीले अनेक दुःख दिने गरेको भएपनि अर्खाबाङ्गका कुनै शिक्षकहरुले अहिलेसम्म कुनै राहत नपाएको उनको गुनासो थियो । ‘राज्यको राहत दिने नीति नै ठिक छैन’, उनको गुनासो थियो, ‘हामी कुन पक्षका द्वन्द्व पीडित भयौं अहिलेसम्म जानकारी छैन् ।’ कस्ताले कस्तो खालको राहत पाउने भन्ने सम्बन्धमा स्पष्ट नहुँदा सिंगो गाविसका शिक्षकहरु राज्यको राहतबाट बञ्चित भएको अर्यालले बताए । कार्यक्रममा एमाले अध्यक्ष बोमबहादुर खड्का, माओवादी सह इन्चार्ज जितजंग, नेपाली कांग्रेसका क्षेत्रीय सभापति दामोदर भुसालले हिजोको सबै पीडा बिर्सेर अब नयाँ समाज र नयाँ नेपाल निर्माणमा लाग्नु पर्ने बताए । ‘गणतन्त्र आईसकेको छ, त्यसैले हिजोका पीडा बिर्सेर नयाँ नेपालका परिकल्पना गरौं ।’, नेताहरुको आग्रह थियो । अब नेपालको अर्को द्वन्द्वको सम्भावना नरहेको उनीहरुले स्पष्ट पारे । प्रमुख जिल्ला अधिकारी परशुराम अर्याल र शान्ति समिति संयोजक जिवन रानाले राज्यले बर्गिकरण नै गरेर राहत उपलब्ध गराउँदै आएको र त्यसलाई अझै निरन्तरता दिने भन्दै समाजमा द्वन्द्वको पीडा बिर्सेर मिलेर बस्न आग्रह गरेका थिए ।
सदस्यता लें
संदेश (Atom)